raport
magazyn fotowoltaika 2/2024
2023 roku średnia wyniosła 10,11 kW. Dla
porównania dla całego 2022 roku średnia
moc wyniosła 9,68 kW.
W I kwartale 2024 roku śred-
nia moc przyłączonej mikroinstalacji
wyniosła 9,62 kW, w tym średnia moc
mikroinstalacji w marcu tego roku to
11,00 kW. Wysoka średnia moc mikro-
instalacji może świadczyć o tym, że – po
zmianie systemu rozliczeń energii pro-
dukowanej w mikroinstalacji od 1 kwiet-
nia 2022 roku i zniesieniu bariery 10 kW
dla mikroinstalacji, po której przekrocze-
niu ulegał zmniejszeniu współczynnik roz-
liczenia energii magazynowanej w sieci
z 0,8 na 0,7 – wzrosło znacznie zaintereso-
wanie budową instalacji o większej mocy.
Zwiększana jest również moc istniejących
już mikroinstalacji rozliczanych na starych
zasadach. Przyłączanie instalacji o mocy
większej niż w latach ubiegłych nie jest jed-
nak zjawiskiem pozytywnym ze względu na
brak w większości przypadków możliwości
autokonsumpcji wyprodukowanej energii
elektrycznej oraz świadczy o coraz więk-
szym przewymiarowaniu mikroinstalacji.
W 2023 roku ponad połowa wszyst-
kich mikroinstalacji PV powstała bez
wsparcia dotacyjnego, ale gros insta-
lacji
w
gospodarstwach
domowych
powstało ze wsparciem z dwóch progra-
mów: „Mój Prąd” i „Czyste Powietrze”.
Według danych Polskiego Towarzystwa
Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej
(PTPIREE), od 1 stycznia 2023 roku do
31 marca 2024 roku liczba mikroinstalacji
wzrosła o 222 613, do 1 432 912. W tym
okresie, według danych Narodowego Fun-
duszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej (NFOŚiGW), 78 429 instalacji
uzyskało wsparcie z programu „Mój Prąd”,
co stanowiło 35% wszystkich nowych inwe-
stycji prosumenckich. Według danych
NFOŚiGW, w całym 2023 roku 72 088
mikroinstalacji PV uzyskało wsparcie z pro-
gramu „Mój Prąd”, a 18 194 z programu
„Czyste Powietrze”. Oznacza to, że oba naj-
popularniejsze programy wsparcia mikro-
instalacji PV w gospodarstwach domo-
wych zapewniły powstanie 47,6% inwe-
stycji w mikroinstalacje PV, co oznaczało
wzrost w stosunku do 2022 roku o 4,6 pp.,
gdy wsparciem zostało objęte 43% wszyst-
kich mikroinstalacji. Pozostałe instalacje
prosumenckie (52,4%) powstały zatem bez
wsparcia, ale w większości były to mikro-
instacje zbudowane w przedsiębiorstwach
w odpowiedzi na wysokie ceny energii.
Na rys. 4 przedstawiono efekty rzeczowe
programu dotacji „Mój Prąd” w latach
2023–2024.
Duże i małe instalacje
W 2023 roku nastąpił 38-procen-
towy przyrost nowych mocy zainstalo-
wanych w fotowoltaice w porównaniu
z rokiem 2022. Gros przyrostu nowych
mocy (57%) stanowiły instalacje powyżej
50 kW, wśród których wyróżnia się
tzw. małe instalacje i farmy do 1 MW
oraz duże farmy PV o mocach powyżej
1 MW, których łączne moce w 2023 roku
zwiększyły się o 2,64 GW. Według bazy
danych IEO, dotyczącej funkcjonujących
farm PV, w sumie przyłączono 228 dużych
farm (>1 MW) o łącznej mocy 1,68 GW.
Zdecydowana większość mocy zainstalowa-
nej to farmy fotowoltaiczne powyżej 30 MW
(873 MW), co przedstawiono na rys. 5.
Kolejny
już
rok
można
zauwa-
żyć wyraźny wzrost mocy w dużych far-
mach PV powyżej 1 MW – stanowiący
21% udziału w przyrostach mocy PV ogó-
łem w 2023 roku względem 10% w 2022
roku i ponaddwukrotny wzrost wzglę-
dem 2022 roku – 113%. Na koniec I kwar-
tału 2024 roku funkcjonowało 4870 instala-
cji PV powyżej 50 kW o łącznej mocy zain-
stalowanej wynoszącej 5,4 GW. Przewa-
żającą część (4608 spośród 4870) stano-
wiły tzw. małe instalacje do 1 MW. Łączna
moc zainstalowana w tej grupie osiągnęła
3,7 GW. Wśród farm powyżej 1 MW najwię-
cej funkcjonuje w zakresie 1–5 MW (175
spośród 262), a ich łączna moc zainstalo-
wana wynosi 376 MW. Znaczenia nabierają
coraz większe instalacje. Tylko w I kwar-
tale 2024 roku przybyło niemal 350 MW
nowych mocy w dużych farmach PV, co nie
wynika ze zwiększenia liczby projektów, ale
z budowy elektrowni o coraz większej mocy,
zazwyczaj przyłączanych do sieci wysokich
napięć (rys. 6).
Uwagę zwraca rozkład terytorialny
instalacji
fotowoltaicznych
w
Polsce.
Liczba i łączna moc instalacji jest najwyż-
sza w województwach: wielkopolskim (701
instalacji o łącznej mocy 887,84 MW), war-
mińsko-mazurskim (404, o łącznej mocy
544,81 MW) i lubuskim (401, o łącznej
mocy 510,77 MW). Obrazuje to rys. 7.
Rys. 4. Efekty rzeczowe programu dotacji „Mój Prąd” w latach 2023–2024. Źródło: NFOŚiGW: wypłacone dotacje z programu „Mój Prąd”, nabór IV i V