raport
28
magazyn fotowoltaika 3/2024
growoltaika pozwala rolnikom uzyskać dodatkowe źró-
dło dochodu ze sprzedaży energii elektrycznej, a jednocze-
śnie zachować ziemię pod cele rolnicze. Poprawia również reten-
cję wody w przypadku suszy i chroni uprawy przed ekstremal-
nymi zjawiskami pogodowymi. W przypadku roślin lubiących
cień może to przynieść znaczne korzyści. Analiza pokazuje, że
agrowoltaika zainstalowana nad malinami zwiększa plony nawet
o 16%, a jednocześnie produkuje 63% energii elektrycznej, jaką
dostarczałaby tradycyjna farma słoneczna.
– Obserwujemy coraz więcej susz i ekstremalnych zjawisk pogodo-
wych, a agrowoltaika może pomóc w ochronie upraw. Instalacja paneli
słonecznych w połączeniu z produkcją rolną może również stabilizować
dochody rolników troszczących się o bezpieczeństwo żywnościowe Pol-
ski i Europy – powiedział dr Paweł Czyżak, dyrektor regionalny na
Europę Środkową i Wschodnią w Ember.
Rośliny takie jak pszenica lub owies są bardziej wrażliwe na
zacienienie, ale pionowe panele słoneczne utrzymują straty plo-
nów poniżej 20% dzięki szerokim odstępom między rzędami, co
pozwala na korzystanie z maszyn rolniczych.
Analiza Ember wykazuje, że sprzedaż energii elektrycznej
z fotowoltaiki z nawiązką kompensuje ewentualne straty plonów.
Przykładowa kalkulacja pokazuje, że przy połączeniu fotowol-
taiki z uprawą pszenicy, przychody na hektar mogą być 12 razy
wyższe niż z samej uprawy pszenicy. Przekłada się to na poten-
cjalny roczny zysk w wysokości 5400 zł na hektar z połączonej
sprzedaży energii elektrycznej i pszenicy. Może to oferować rol-
nikom bardziej stabilny model biznesowy, jako że sama produkcja
pszenicy (bez agrowoltaiki) może w Polsce przynosić straty netto.
Kalkulacja nie uwzględnia dopłat innych niż bezpośrednie, przy
czym wszystkie dopłaty powinny być również dostępne dla rolni-
ków korzystających z agrowoltaiki.
Polska ma ogromny potencjał agrowoltaiki
Agrowoltaika może dawać duże możliwości w Europie Środ-
kowej, w szczególności w Polsce, podkreśla raport. Czechy, Węgry,
Polska i Słowacja posiadają jedną piątą (19%) użytków rolnych
w Unii Europejskiej. Analiza Ember szacuje, że w tych krajach
można by zainstalować 180 GW agrowoltaiki, z czego 119 GW
w samej Polsce – w porównaniu do 19 GW całkowitej mocy ener-
gii słonecznej w Polsce dzisiaj.
Agrowoltaika mogłaby produkować 191 TWh energii rocz-
nie w Czechach, na Węgrzech, w Polsce i na Słowacji. To ponad
10 razy więcej niż potrzeba rocznie na zasilanie rolnictwa i prze-
twórstwa spożywczego w całym regionie (17 TWh), co umożliwi-
łoby rolnikom sprzedaż nadwyżki energii do krajowych systemów
energetycznych.
Regulacji wspierających agrowoltaikę wciąż
brakuje
W Europie zrealizowano już ponad 200 projektów agrowol-
taicznych. Większość z nich znajduje się w Niemczech, Francji,
Włoszech i Niderlandach, gdzie przepisy pozwalają na współ-
dzielenie gruntów na cele rolnicze i produkcję energii elektrycz-
nej bez utraty dotacji. Według ostatnich badań, ponad 70% rolni-
ków w Niemczech jest obecnie gotowych do wdrożenia agrowol-
taiki, aby stabilizować warunki finansowe i zabezpieczyć uprawy.
W przeciwieństwie do tych krajów, wytyczne i przepisy wspie-
rające rozwój agrowoltaiki nie są w pełni wprowadzone w Euro-
pie Środkowej, w szczególności w Polsce. Grunty rolne biorące
udział w produkcji energii słonecznej są wykluczone z dotacji,
co uniemożliwia ich wykorzystanie do produkcji żywności. Nie-
dawne wprowadzenie regulacji dotyczących agrowoltaiki w Cze-
chach zapoczątkowało debatę na ten temat. Węgry, Polska i Sło-
wacja wciąż nie mają jednak żadnych przepisów dotyczących
agrowoltaiki.
– Agrowoltaika przynosi rolnikom korzyści wynikające z transfor-
macji energetycznej, ale pilnie potrzebne są regulacje, które pomogą rol-
nikom eksperymentować z nowymi modelami biznesowymi – powie-
dział dr Paweł Czyżak.
Łączenie fotowoltaiki z uprawami może
zwiększyć plony i zyski rolników
Nowa analiza think-tanku energetycznego Ember wykazuje, że rolnicy w Europie Środkowej, w tym w Polsce, mogą zwiększyć
plony owoców i malin nawet o 16% i zarobić 5400 zł na hektar, łącząc uprawy pszenicy z panelami słonecznymi (znanymi jako
agrowoltaika).
Literatura
https://ember-climate.org/insights/in-brief/empowering-farmers-in-central-europe-a-case-for-agri-pv/