PROSUMENT
magazyn
magazyn
fotowoltaika
dodatek do „Magazynu Fotowoltaika”
IV edycja
2022
INSTALACJE • PRZEPISY • FINANSOWANIE
Bezpieczne
jutro dla
Twojego domu
Magazyn energii iStoragE
• Włączenie zasilania awaryjnego do 10 ms
• Łatwa rozbudowa w miarę rosnących potrzeb
• Nawet 40 kWh pojemności
• Atrakcyjny, nowoczesny design
spis treści
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
magazyn
magazyn
fotowoltaika
magazyn fotowoltaika
Instalacje Technologie Rynek
(cztery wydania w roku)
Dodatek do nr 4/2022 (38) – nakład 3000 egz.
Redakcja
Agnieszka Parzych
redaktor naczelna
agnieszka.parzych@magazynfotowoltaika.pl
Mirosław Grabania
redaktor
miroslaw.grabania@magazynfotowoltaika.pl
Prenumerata
prenumerata@magazynfotowoltaika.pl
tel. 508 200 900
Reklama
reklama@magazynfotowoltaika.pl
tel. 508 200 700
Drukarnia
Digital 7
Zosi 19
Marki
Korekta
Agnieszka Brzozowska
Opracowanie graficzne
Diana Borucińska
Wydawca
Niekłańska 35/1
03-924 Warszawa
tel. 508 200 700, 508 200 900
www.magazynfotowoltaika.pl
Czasopismo dostępne również
w prenumeracie u kolporterów:
KOLPORTER SA
GARMOND PRESS SA
oraz w salonach prasowych EMPIK
Przepisy
Prosument, czyli kto?
Zasady rozliczeń instalacji prosumenckich
10
Niższe ceny energii elektrycznej dla prosumentów w 2023 r.
13
Finansowanie
Dofinansowanie do fotowoltaiki
14
Kwestie podatkowe związane z rozliczeniem prosumentów
w systemie net-billingu
22
Instalacje
Autokonsumpcja i jej wpływ na net-biling
26
Domowe magazyny energii
30
Utrzymanie czystości modułów fotowoltaicznych
36
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
przepisy
dpowiedź na powyższe pytanie nie jest
tak oczywista, jakby mogło się to wyda-
wać na pierwszy rzut oka. Odmieniany ostatnimi
czasy przez wszystkie przypadki termin „prosu-
ment” w istocie rzeczy może oznaczać jeden z trzech
podmiotów, o których mowa w Ustawie z dnia
20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach ener-
gii. Z tego powodu warto wiedzieć, że z prawnego
punktu widzenia, gdy ktoś wspomina o prosumen-
cie, może mieć na myśli prosumenta energii odna-
wialnej, prosumenta wirtualnego energii odnawial-
nej albo prosumenta zbiorowego energii odnawial-
nej. Dodatkowo nie można również pominąć prosu-
menta w szerszym znaczeniu, czyli spółdzielni ener-
getycznej, do której zastosowanie mają również pro-
sumenckie zasady rozliczeń.
Prosument, czyli kto?
Przemysław Kałek – radca prawny, partner
Jan Antepowicz – aplikant adwokacki
Kancelaria Radzikowski, Szubielska i Wspólnicy Sp.j.
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
przepisy
Prosument energii odnawialnej
Prosumentem energii odnawialnej jest odbiorca,
który na własne potrzeby wytwarza energię elek-
tryczną z odnawialnych źródeł energii w mikroinsta-
lacji. Prosumentem może być zarówno osoba niepro-
wadząca działalności gospodarczej, w szczególności
odbiorca w gospodarstwie domowym, jak i przed-
siębiorca. W przypadku przedsiębiorcy wytwarza-
nie energii elektrycznej nie może jednak stanowić
przeważającej części działalności gospodarczej okre-
ślonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie
art. 40 ust. 2 Ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o sta-
tystyce publicznej.
Prosumentem energii odnawialnej mogą zostać
w szczególności:
––
gospodarstwa domowe,
––
przedsiębiorcy,
––
osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo
rolne, rybackie, sadownicze, hodowcy,
––
jednostki sektora finansów publicznych,
––
spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe,
––
kościoły i związki wyznaniowe,
––
nadleśnictwa,
––
związki sportowe,
––
jednostki badawcze,
––
fundacje i stowarzyszenia.
Istotne jest to, że prosument energii odnawial-
nej może produkować energię elektryczną wyłącz-
nie w mikroinstalacji, czyli instalacji odnawialnego
źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elek-
trycznej nie większej niż 50 kW, przyłączonej do
sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym
niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej ciepl-
nej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której
łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie więk-
sza niż 50 kW. Wytwarzanie energii elektrycznej
w mikroinstalacji nie wymaga uzyskiwania żadnych
koncesji ani zezwoleń i nie jest uznawane za działal-
ność gospodarczą. Prosument rozlicza się ze sprze-
dawcą energii wyłącznie na podstawie tzw. mecha-
nizmu opustu (net metering), obowiązującego pro-
sumentów, którzy swoje mikroinstalacje przyłączyli
do sieci do 31 marca 2022 r., albo w ramach nowego
systemu – net billingu, stosowanego wobec prosu-
mentów, którzy swoje mikroinstalacje przyłączyli po
dniu 1 kwietnia 2022 r.
Prosument wirtualny energii
odnawialnej
Całkowicie nowym rodzajem prosumenta jest
wprowadzony Ustawą z dnia 29 października 2021 r.
o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach ener-
gii oraz niektórych innych ustaw prosument wir-
tualny energii odnawialnej. Takim prosumentem
jest odbiorca końcowy wytwarzający energię elek-
tryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na
własne potrzeby w instalacji odnawialnego źródła
energii przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektro-
energetycznej w innym miejscu niż miejsce dostar-
czania energii elektrycznej do tego odbiorcy. W tym
przypadku energia elektryczna będzie mogła być
wytwarzana w każdej instalacji odnawialnego źródła
energii, bez ograniczeń dotyczących jej mocy zain-
stalowanej. Jednakże prosument będzie mógł przy-
pisać do jednego swojego punktu poboru energii
(PPE), w którym pobiera energię elektryczną, moc
zainstalowaną elektryczną instalacji odnawialnych
źródeł energii, która nie przekracza mocy umownej
ustalonej dla tego punktu poboru energii, nie więk-
szą niż 50 kW.
Ten model funkcjonowania prosumenta pozwala
zatem na korzystanie z prosumenckiego systemu roz-
liczeń w ramach net billingu także tym odbiorcom,
którzy z różnych przyczyn nie są w stanie, ewentu-
alnie nie chcą, instalować mikroinstalacji na swojej
własnej nieruchomości. Ze względu na to, że ener-
gia elektryczna wytworzona w instalacji odnawial-
nego źródła energii musi być dostarczona do prosu-
menta sieciami elektroenergetycznymi, konieczne
jest istnienie odpowiednich kanałów wymiany infor-
macji pomiarowych. Dlatego też ten konkretny typ
prosumenta będzie mógł powstać dopiero od dnia 2
lipca 2024 r., kiedy rozpocznie funkcjonowanie Cen-
tralny System Informacji Rynku Energii jako ogólno-
krajowa platforma gromadzenia i wymiany informa-
cji pomiarowych.
przepisy
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
Prosument zbiorowy energii
odnawialnej
Na podstawie ww. Ustawy z dnia 29 października
2021 r. o zmianie Ustawy o odnawialnych źródłach
energii oraz niektórych innych ustaw wprowadzony
został jeszcze jeden rodzaj prosumenta – prosument
zbiorowy energii odnawialnej. Definiuje się go jako
odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elek-
tryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na
własne potrzeby w mikroinstalacji lub małej instala-
cji (instalacja o mocy zainstalowanej wyższej niż 50
kW, lecz nie wyższej niż 1 MW) przyłączonej do sieci
dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednic-
twem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku
wielolokalowego, w której znajduje się punkt poboru
energii elektrycznej tego odbiorcy.
Podobnie jak w przypadku prosumenta wirtu-
alnego energii odnawialnej, prosument zbiorowy
energii odnawialnej może przypisać do jednego
punktu poboru energii, w którym pobiera energię
elektryczną, moc zainstalowaną elektryczną instala-
cji odnawialnych źródeł energii, która nie przekracza
mocy umownej ustalonej dla tego punktu poboru
energii, nie większą niż 50 kW.
Spółdzielnia energetyczna
jako prosument
Szczególnym rodzajem prosumenta jest tzw.
spółdzielnia energetyczna tworzona i funkcjonu-
jąca na podstawie prawa spółdzielczego. Przed-
miotem działalności spółdzielni energetycznej jest
wytwarzanie energii elektrycznej lub biogazu, lub
ciepła, w instalacjach odnawialnego źródła energii,
i równoważenie zapotrzebowania energii elektrycz-
nej lub biogazu, lub ciepła wyłącznie na potrzeby
własne spółdzielni energetycznej i jej członków,
przyłączonych do zdefiniowanej obszarowo sieci
dystrybucyjnej elektroenergetycznej o napięciu zna-
mionowym niższym niż 110 kV lub sieci dystry-
bucyjnej gazowej, lub sieci ciepłowniczej. Dodat-
kowo spółdzielnia energetyczna musi spełniać łącz-
nie następujące warunki: (1) powinna prowadzić
działalność na obszarze gminy wiejskiej lub miej-
sko-wiejskiej w rozumieniu przepisów o statystyce
publicznej lub na obszarze nie więcej niż trzech tego
rodzaju gmin bezpośrednio sąsiadujących ze sobą;
(2) a liczba jej członków musi być mniejsza niż 1000.
W przypadku gdy przedmiotem działalności spół-
dzielni jest wytwarzanie energii elektrycznej, łączna
moc zainstalowana elektryczna wszystkich instalacji
odnawialnego źródła energii powinna umożliwiać
pokrycie w ciągu roku nie mniej niż 70% potrzeb
własnych spółdzielni energetycznej i jej członków
oraz nie powinna przekraczać 10 MW. Spółdziel-
nia oraz jej członkowie korzystają z rozliczenia pro-
sumeckiego – net meteringu – tak samo jak indywi-
dualni prosumenci energii, z tym że proporcja ilo-
ściowa przyjmowana do rozliczenia jest nieco mniej
korzystna i wynosi 1 do 0,6.
Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1378 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie Ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw
przepisy
10
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
Instalacje prosumenckie przyłączone do
sieci elektroenergetycznych do dnia 31
marca 2022 r.
Instalacje prosumenckie, które zostały przyłą-
czone do sieci do dnia 31 marca 2022 r., korzystają
z systemu opustów (net meteringu), czyli saldowa-
nia ilościowego energii elektrycznej wprowadza-
nej do sieci elektroenergetycznej oraz pobieranej
z tej sieci przez prosumenta. Saldowanie odbywa się
w stosunku ilościowym 1 do 0,7 przy mikroinstalacji
o mocy większej niż 10 kW oraz w stosunku ilościo-
wym 1 do 0,8 przy mikroinstalacji o mocy nie więk-
szej niż 10 kW. Oznacza to, że za 1 kWh energii elek-
trycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycz-
nej prosument może w ciągu 12 miesięcy odebrać,
w zależności od mocy zainstalowanej mikroinstala-
cji, 0,8 kWh albo 0,7 kWh. Energia z sieci dostar-
czana jest przez sprzedawcę, z którym prosument
zawarł umowę kompleksową lub umowę sprzedaży
energii elektrycznej. W systemie opustów sieć elek-
troenergetyczna pełni funkcję wirtualnego maga-
zynu energii, w którym prosument przechowuje nie-
zużytą przez siebie nadwyżkę energii elektrycznej
wyprodukowanej w mikroinstalacji. Prawo prosu-
menta do rozliczenia opustowego przez sprzedawcę
energii trwa przez 15 lat od dnia wytworzenia po
raz pierwszy energii elektrycznej, jednak nie dłużej
niż do dnia 30 czerwca 2039 r. W ramach rozlicze-
nia opustowego prosument nie ponosi tych opłat za
usługę dystrybucji, których wysokość zależy od ilo-
ści energii elektrycznej pobranej przez prosumenta
energii odnawialnej. Opłaty te są uiszczane przez
sprzedawcę.
Analogicznie do rozliczenia opustowego, z któ-
rego korzysta prosument indywidualny, rozliczani są
spółdzielnia energetyczna oraz jej członkowie. Sprze-
dawca energii dokonuje ze spółdzielnią energetyczną
rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzo-
nej do sieci elektroenergetycznej wobec ilości energii
elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na
potrzeby własne przez spółdzielnię energetyczną i jej
członków w stosunku ilościowym 1 do 0,6. Istotne
jest również i to, że w odniesieniu do ilości energii
elektrycznej wytworzonej we wszystkich instalacjach
odnawialnych źródeł energii spółdzielni energetycz-
nej, a następnie zużytej przez wszystkich odbior-
ców energii elektrycznej spółdzielni energetycznej,
w tym ilości energii elektrycznej rozliczonej opu-
stem, (1) nie nalicza się i nie pobiera: opłaty OZE,
opłaty mocowej, opłaty kogeneracyjnej, jak również
(2) nie stosuje się obowiązków umorzenia świadectw
pochodzenia (zielonych certyfikatów) ani nie reali-
zuje się obowiązku efektywnościowego. Taką energię
uznaje się za zużycie energii elektrycznej wyprodu-
kowanej przez dany podmiot w rozumieniu przepi-
sów Ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcy-
zowym i z tego tytułu energia ta podlega zwolnieniu
od podatku akcyzowego (pod warunkiem że łączna
moc zainstalowana elektryczna wszystkich instalacji
odnawialnego źródła energii spółdzielni energetycz-
nej nie przekracza 1 MW).
Zasady rozliczeń prosumentów przyłą-
czonych po 1 kwietnia 2022 r.
Przyjęta w dniu 29 października 2021 r. nowe-
lizacja Ustawy o odnawialnych źródłach energii
Zasady rozliczeń instalacji
prosumenckich
Przemysław Kałek – radca prawny, partner,
Kancelaria Radzikowski, Szubielska i Wspólnicy Sp.j.
przepisy
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
(Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie
Ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz nie-
których innych ustaw) przyniosła istotne zmiany dla
prosumentów rozliczających się tzw. opustem (net
metering).
Zakres zmiany
Zmiany wprowadzane nowelizacją polegają na
przejściu z saldowania ilościowego energii elektrycz-
nej wprowadzanej do sieci elektroenergetycznej oraz
pobieranej z tej sieci przez prosumenta (w stosunku
ilościowym 1 do 0,7 przy mikroinstalacji o mocy
większej niż 10 kW oraz w stosunku ilościowym 1
do 0,8 przy mikroinstalacji o mocy nie większej niż
10 kW) na saldowanie wartością energii elektrycznej
wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej wobec ener-
gii elektrycznej pobranej z tej sieci przez prosumenta
(tzw. net-billing).
Istota tej zmiany sprowadza się do tego, że war-
tość energii elektrycznej wprowadzanej do sieci
przez prosumenta będzie obliczana w inny sposób
niż wartość energii elektrycznej pobranej z sieci.
Ta druga wartość kalkulowana będzie na podsta-
wie wartości ustalonej według hurtowej ceny gieł-
dowej energii elektrycznej. Wartość energii elek-
trycznej wprowadzanej do sieci przez prosumenta
będzie zatem niższa niż wartość energii pobranej
z sieci, za którą sprzedawca naliczać będzie wyższe
ceny detaliczne. Prosument będzie w konsekwencji
taniej sprzedawał 1 kWh swojej energii wytworzo-
nej w mikroinstalacji, a drożej kupował 1 kWh ener-
gii od sprzedawcy. Za energię wprowadzoną do sieci
otrzyma zatem mniej energii z sieci. Prosument, pro-
sument zbiorowy lub prosument wirtualny, który
w okresie 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych
przepisy
12
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
nie wykorzysta zgromadzonych dla danego miesiąca
kalendarzowego środków odpowiadających warto-
ści energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elek-
troenergetycznej w tym miesiącu, uzyska zwrot tych
środków od sprzedawcy. Wysokość zwracanej kwoty
nie będzie mogła przekroczyć 20% wartości ener-
gii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu
kalendarzowym, którego dotyczy zwrot.
W taki sam sposób jak prosumenci indywidu-
alni przyłączani po dniu 1 kwietnia 2022 r. rozli-
czany będzie zarówno prosument zbiorowy, jak
i prosument wirtualny (w stosunku do tego dru-
giego rodzaju prosumentów opisane zasady rozli-
czeń wejdą w życie z dniem 2 lipca 2024 r.).
Kogo dotknęła zmiana zasad rozliczeń?
Zmiana rozliczeń prosumenckich dotknęła
wszystkie
mikroinstalacje,
które
rozpoczynają
wytwarzanie energii elektrycznej i wprowadzą ener-
gię elektryczną do sieci po dniu 1 kwietnia 2022 r.
Co ważne jednak, mikroinstalacje, w których
energia elektryczna została wytworzona i wprowa-
dzona do sieci po raz pierwszy do dnia 31 marca
2022 r., zachowają prawo do rozliczenie opustem
(net metering) na dotychczasowych zasadach.
Prawo do rozliczenia opustem zapewnione zostało
także trzem grupom mikroinstalacji, które z przy-
czyn niezależnych od prosumentów nie rozpoczną
produkcji energii elektrycznej do dnia 31 marca
2022 r.:
––
z rozliczenia opustem skorzysta prosument
energii odnawialnej, którego mikroinstalacja
zostanie przyłączona do sieci po dniu 31 marca
2022 r. na podstawie kompletnego i popraw-
nego zgłoszenia złożonego u operatora systemu
elektroenergetycznego w terminie do 31 marca
2022 r.;
––
z rozliczenia opustem skorzysta również pro-
sument energii odnawialnej, którego mikroin-
stalacja zostanie przyłączona do sieci do dnia
31 marca 2022 r., ale wprowadzenie energii
elektrycznej do tej sieci z takiej mikroinstala-
cji nastąpi po raz pierwszy dopiero po dniu 31
marca 2022 r.;
––
z rozliczenia opustem skorzysta również prosu-
ment energii odnawialnej, którego mikroinsta-
lacja zostanie przyłączona do sieci po 31 marca
2022 r. na podstawie kompletnego i popraw-
nego zgłoszenia złożonego u operatora sys-
temu elektroenergetycznego w terminie do
31 grudnia 2023 r., w przypadku gdy prosu-
ment ten w terminie do 31 marca 2022 r. zawarł
umowę na zakup, montaż lub dofinansowanie
tej mikroinstalacji z jednostką samorządu tery-
torialnego lub innym podmiotem, który reali-
zuje projekt dofinansowany w ramach regional-
nego programu operacyjnego.
Prosument energii odnawialnej korzystający
z rozliczenia opustem (net-metering) może nie póź-
niej niż na 21 dni przed początkiem kolejnego kwar-
tału złożyć pisemne oświadczenie do sprzedawcy
zobowiązanego o skorzystaniu z zasad prowadzenia
rozliczeń wg nowych zasad.
Rozliczenia w okresach przejściowych
Przewidziany został również okres przejściowy –
w okresie od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia 30 czerwca
2024 r. funkcjonuje model net billingu oparty na
cenach miesięcznych. W tym okresie energia elek-
tryczna wprowadzona do sieci przez prosumenta
będzie rozliczana zgodnie z rynkową miesięczną
ceną energii elektrycznej, wyznaczoną dla danego
miesiąca kalendarzowego i ogłaszaną przez Polskie
Sieci Elektroenergetyczne S.A. jako operatora infor-
macji rynku energii (OIRE). Z kolei docelowy model
net billingu oparty na cenach godzinowych będzie
funkcjonował od dnia 1 lipca 2024 r. Wartość energii
elektrycznej wprowadzonej do sieci ustalana będzie
według ceny giełdowej godzinowej na rynkach dnia
następnego. W przypadku prosumentów objętych
nowym systemem rozliczeń opłaty dystrybucyjne
będą w 100% ponoszone przez prosumentów.
Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 610 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie Ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw
przepisy
13
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
W
październiku br. przyjęte zostały ustawy
obniżające ceny energii elektrycznej dla czę-
ści odbiorców końcowych, w tym odbiorców o sta-
tusie prosumenta.
Limity cen energii elektrycznej
Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o szcze-
gólnych rozwiązaniach służących ochronie odbior-
ców energii elektrycznej w 2023 r. w związku z sytu-
acją na rynku energii elektrycznej (Dz.U. 2022 poz.
2127) wprowadziła zamrożenie cen energii elek-
trycznej oraz stawek opłat dystrybucyjnych na
poziomie z 2022 r.w zakresie maksymalnego zużycia
wynoszącego 2 MWh dla ogółu odbiorców w gospo-
darstwach domowych oraz 3 MWh lub 2,6 MWh dla
dużych rodzin oraz rolników. Te niższe ceny są sto-
sowane w 2023 r. Z limitu mogą skorzystać również
prosumenci, o ile są odbiorcami w gospodarstwie
domowym, przy czym zgodnie z tą ustawą limit
jest naliczany dopiero po uwzględnieniu rozliczenia
prosumenckiego wynikającego z Ustawy z dnia 20
lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii.
Ceny maksymalne energii elektrycznej
Kolejny akt prawny wprowadzający niższe ceny
energii elektrycznej, Ustawa z dnia 27 października
2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na
celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycz-
nej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 r.
(Dz. U. poz. 2243), pozwala odbiorcom końco-
wym na korzystanie od dnia 1 grudnia 2022 r. do
dnia 31 grudnia 2023 r. z maksymalnych cen ener-
gii elektrycznej w wysokości: 693 zł/MWh albo 785
zł/MWh. Analogicznie i w tym przypadku prosu-
ment rozliczający się w ramach rozliczenia prosu-
menckiego wynikającego z Ustawy z dnia 20 lutego
2015 r. o odnawialnych źródłach energii będzie mógł
korzystać z tych niższych cen dla energii elektrycznej
kupowanej od sprzedawcy albo rozliczanej w ramach
net billingu.
Niższe ceny energii elektrycznej
dla prosumentów w 2023 r.
Przemysław Kałek – radca prawny, partner,
Kancelaria Radzikowski, Szubielska i Wspólnicy Sp.j.
•
•
•
pozyskiwanie koncesji i koniecznych zezwoleń,
•
tyki
Radzikowski, Szubielska i Wspólnicy sp.j.
ul. Piękna 18, 00-549 Warszawa
☏+48 22 520 5000 📧 office@rslegal.pl
www.rslegal.pl
finansowanie
14
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
W
związku z koniecznością zadbania o dobrą
jakość powietrza i zmniejszenie emisji gazów
cieplarnianych podejmowane są w Polsce różne inicja-
tywy, które mają na celu popularyzację odnawialnych
źródeł energii, w tym także mikroinstalacji fotowol-
taicznych. Dostrzeżono bowiem potencjał tkwiący
w małych, przydomowych instalacjach, które są w sta-
nie w sposób przyjazny środowisku produkować ener-
gię elektryczną, zaspokajając znaczną część zapotrze-
bowania gospodarstw domowych. Do najbardziej
znanych inicjatyw należą przede wszystkim ogólno-
polskie programy „Mój Prąd” oraz „Czyste Powietrze”,
ale istotną rolę odgrywają również realizowane przez
lokalne samorządy programy regionalne.
Program „Mój Prąd”
Program „Mój Prąd” stanowi ogólnopolską ini-
cjatywę realizowaną z budżetu Narodowego Fundu-
szu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jej
celem jest zwiększenie produkcji energii elektrycz-
nej z mikroinstalacji fotowoltaicznych lub wzrost
autokonsumpcji wytworzonej energii elektrycznej
poprzez jej magazynowanie (magazyny energii elek-
trycznej lub ciepła) oraz zwiększenie efektywno-
ści zarządzania energią elektryczną na terenie Rze-
czypospolitej Polskiej. Budżet na realizację celu pro-
gramu w latach 2021–2023 wynosi do 855 mln zł.
Obecnie trwający IV nabór wniosków o dofi -
nansowanie w ramach programu („Mój Prąd 4.0”)
został przedłużony do 31 marca 2023 r. Dofi nan-
sowania udziela się na przedsięwzięcia zakończone
przed dniem złożenia wniosku o dofi nansowanie.
Benefi cjenci
Wniosek o dofi nansowanie może złożyć osoba
fi zyczna wytwarzająca energię elektryczną na własne
potrzeby, która ma zawartą umowę kompleksową
regulującą kwestie związane z wprowadzeniem do
sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroin-
stalacji lub umowę sprzedaży energii regulującą kwe-
stie związane z wprowadzeniem do sieci energii elek-
trycznej wytworzonej w mikroinstalacji.
Wysokość dofi nansowania
Zasadniczo wysokość dofi nansowania w for-
mie dotacji wynosi do 50% kosztów kwalifi kowa-
nych poniesionych przez wnioskodawcę, tj. kosztów
związanych z zakupem, montażem, transportem oraz
odbiorem i uruchomieniem mikroinstalacji fotowol-
taicznych oraz zakupem, montażem, transportem
urządzeń służących do magazynowania energii elek-
trycznej lub ciepła i zarządzania energią.
Trzeba jednak zaznaczyć, że przewidziano łączną
maksymalną wysokość dofi nansowania na jedno
przedsięwzięcie, która jest uzależniona od formy
rozliczania się z wyprodukowanej energii elektrycz-
nej przez wnioskodawcę, i wynosi ona 31 tys. zł
albo 25 tys. zł. W tej kwestii bierze się pod uwagę,
czy wnioskodawca rozlicza się z wyprodukowanej
energii elektrycznej w systemie netbillingowym czy
systemie net-meteringowym, a także czy skorzystał
on wcześniej z dofi nansowania do mikroinstalacji
fotowoltaicznej pod warunkiem przejścia na system
netbillingowy.
Ponadto warto dodać, że koszty, które nie
zostaną pokryte przez otrzymane dofi nansowanie,
można odliczyć od podatku (tzw. ulga termomoder-
nizacyjna) oraz że otrzymana dotacja jest zwolniona
z podatku PIT.
Przedsięwzięcia objęte dofi nansowaniem
W ramach programu „Mój Prąd 4.0” dofi nanso-
wywane są przedsięwzięcia polegające na zakupie
i montażu mikroinstalacji fotowoltaicznych o zain-
stalowanej mocy elektrycznej od 2 kW do 10 kW,
Dofinansowanie do fotowoltaiki
Jan Antepowicz – aplikant adwokacki
Mateusz Kornacki – radca prawny
Kancelaria Radzikowski, Szubielska i Wspólnicy Sp.j.
finansowanie
15
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
15
otowolt
ek prosument 2022
finansowanie
finansowanie
finansowanie
16
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
służące na potrzeby istniejących budynków miesz-
kalnych. Warto jednak zaznaczyć, że nie można ubie-
gać się o dotację w przypadku przedsięwzięć pole-
gających na zwiększeniu mocy już istniejącej mikro-
instalacji fotowoltaicznej. Przez zwiększenie mocy
należy rozumieć zarówno dołożenie paneli foto-
woltaicznych, jak i przyłączenie do jednego punktu
poboru energii kolejnej mikroinstalacji fotowoltaicz-
nej z odrębnym inwerterem.
Ponadto o dofinansowanie można wystąpić
w stosunku do przedsięwzięć polegających na zaku-
pie i montażu magazynów ciepła (muszą wpływać na
wzrost autokonsumpcji energii elektrycznej wytwo-
rzonej przez mikroinstalację fotowoltaiczną), maga-
zynów energii elektrycznej (ich pojemność musi
wynosić co najmniej 2 kWh) oraz systemów zarzą-
dzania energią HEMS albo EMS (z zastrzeżeniem
jednoczesnego zakupu i montażu magazynu energii
elektrycznej lub magazynu ciepła).
Inne warunki dofinansowania
Wnioskując o dotację, należy mieć na uwadze,
że programem nie zostały objęte mikroinstalacje
fotowoltaiczne oraz dodatkowe urządzenia służące
do magazynowania energii elektrycznej lub ciepła
i system zarządzania energią, których zakup i mon-
taż został zakończony przed dniem 1 lutego 2020 r.
Nadto warunkiem uzyskania dofinansowania jest
wymóg, aby zakupione urządzenia zostały wypro-
dukowane w przeciągu 24 miesięcy przed montażem
oraz aby zostały zainstalowane jako nowe. Dodat-
kowo dotowana inwestycja może być zainstalo-
wana jedynie na budynku mieszkalnym lub na tere-
nie działki, na której zlokalizowany jest taki budy-
nek, a wyprodukowana energia ma służyć wyłącznie
na potrzeby własne. Poza tym beneficjenci zobowią-
zani są do eksploatacji wszystkich instalacji i urzą-
dzeń objętych wnioskiem przez okres co najmniej
5 lat od dnia wypłaty dofinansowania. W okresie
tym wnioskodawca nie może m.in. zmienić przezna-
czenia budynku z mieszkalnego na inny, a także zde-
montować instalacji lub innych urządzeń zakupio-
nych i zainstalowanych w ramach przedmiotowego
przedsięwzięcia.
Co istotne, moc mikroinstalacji fotowoltaicznej
powinna być dostosowana do rocznego zapotrzebo-
wania na energię elektryczną. Mikroinstalacja foto-
woltaiczna powinna być tak dobrana, aby całkowita
ilość energii elektrycznej wyprodukowanej i odpro-
wadzonej do sieci energetycznej przez mikroinsta-
lację objętą dofinansowaniem w rocznym okresie
rozliczeniowym nie przekroczyła 120% całkowitej
ilości energii elektrycznej pobranej z sieci energe-
tycznej przez wnioskodawcę w tym samym okresie
rozliczeniowym.
Finansowanie udzielone w ramach programu
„Mój Prąd 4.0” nie może zostać udzielone w sytu-
acji, gdy instalacja wnioskującego lub dodatkowe
elementy zwiększające auto konsumpcję energii
elektrycznej były już dotowane z programu „Czyste
Powietrze”.
Zwiększenie
dofinansowania
dla
dotacji
wypłaconych
W związku ze zwiększeniem dofinansowania
w ramach Mój Prąd 4.0 beneficjentom, którzy zło-
żyli wnioski o dofinansowanie przed dniem 15 grud-
nia 2022 r. i na ich podstawie uzyskali dotacje, przy-
sługuje zwiększenie kwoty dofinansowania.
Warunkiem wypłaty zwiększonego dofinanso-
wania jest złożenie przez beneficjenta oświadczenia
w przedmiocie wyrażenia zgody na wypłatę zwięk-
szonego dofinansowania oraz potwierdzenie aktu-
alności lub aktualizacja danych zawartych w złożo-
nym już wniosku o dofinansowanie, a także wskaza-
nie rachunku bankowego na który wypłacona zosta-
nie dotacja.
Program „Czyste Powietrze”
Poprzez realizację ogólnopolskiego programu
„Czyste Powietrze” Ministerstwo Klimatu i Środo-
wiska chce doprowadzić do poprawy jakości powie-
trza oraz zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.
Przyczynić ma się do tego dofinansowanie wymiany
źródeł ciepła oraz podjęcie działań na rzecz poprawy
efektywności energetycznej budynków mieszkal-
nych jednorodzinnych. Wdrażanie programu zapla-
nowano na lata 2018–2029. Podpisywanie umów
finansowanie
17
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
z beneficjentami zakończy się 31 grudnia 2027 r.,
natomiast środki będą wydatkowe przez wojewódz-
kie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wod-
nej do dnia 30 września 2029 r.
W dniu 3 stycznia 2023 r. rozpocznie się nabór
do nowej wersji programu „Czyste Powietrze”,
w ramach której m.in. podwyższono progi docho-
dowe i zwiększono wysokości dotacji.
Forma, warunki i wysokość dofinansowania
W ramach programu zostaną rozdysponowane
103 mld zł, które w postaci: dotacji, dotacji z prefi-
nansowaniem, dotacji na częściową spłatę kapitału
kredytu bankowego (tzw. kredyt „Czyste Powie-
trze”; oferowany przez siedem banków i liczne banki
spółdzielcze na cele zgodne z programem „Czy-
ste Powietrze”), termomodernizacyjnej ulgi podat-
kowej oraz pożyczki dla gmin, mają ułatwić wymianę
starych i nieefektywnych źródeł ciepła, działających
na paliwo stałe, na nowoczesne źródła ciepła spełnia-
jące aktualne normy, a także przeprowadzenie nie-
zbędnych prac termomodernizacyjnych budynków.
Zgodnie z warunkami programu po zakończe-
niu realizacji przedsięwzięcia w budynku lub lokalu
mieszkalnym objętym dofinansowaniem: (1) nie
może być zainstalowane i użytkowane źródło cie-
pła na paliwa stałe o klasie niższej niż 5 klasa według
normy przenoszącej normę europejską EN 303-5,
(2) zamontowane w budynku lub lokalu mieszkal-
nym kominki wykorzystywane na cele rekreacyjne
muszą spełniać wymagania ekoprojektu1 oraz (3)
wszystkie zainstalowane oraz użytkowane urządze-
nia służące do celów ogrzewania lub przygotowania
ciepłej wody użytkowej (w tym kominki wykorzy-
stywane na cele rekreacyjne) muszą spełniać doce-
lowe wymagania obowiązujących na terenie położe-
nia budynku lub lokalu mieszkalnego objętego dofi-
nansowaniem, aktów prawa miejscowego, w tym
uchwał antysmogowych.
Warunki programu wyłączają także możli-
wość dofinansowania przedsięwzięć realizowanych
w budynkach wykorzystywanych sezonowo lub
w budynkach gospodarczych. Podobnie wygląda
sytuacja związana z inwestycjami, dla których
wnioskowana kwota dotacji jest niższa niż 3 tys. zł.
Wyjątek od tej reguły stanowi sytuacja, gdy w ramach
realizowanej inwestycji planowane są także zakup
i montaż źródła ciepła. W warunkach programu rów-
nież zastrzeżono, że środki nie będą wypłacane, jeżeli
beneficjent zbył przed wypłatą dotacji budynek lub
lokal mieszkalny objęty dofinansowaniem.
Beneficjenci mogą także wnioskować o dofinan-
sowanie w przypadku, gdy w budynku lub lokalu
mieszkalnym, w którym realizuje się przedsię-
wzięcie, jest prowadzona działalność gospodarcza.
W takiej sytuacji wysokość dofinansowania zostaje
pomniejszona proporcjonalnie do powierzchni zaj-
mowanej na prowadzenie działalności gospodar-
czej, chyba że obszar ten wyniesienie więcej niż 30%
powierzchni całkowitej. Wtedy przedsięwzięcie nie
będzie kwalifikowało się do programu.
Warto także zaznaczyć, że w przypadku gdy wnio-
skodawca otrzymał dofinansowanie w ramach pro-
gramów „Mój Prąd” lub „Stop Smog” może otrzy-
mać dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze”
na inny zakres przedsięwzięcia, niż dofinansowany
ze wspomnianych programów.
Wysokość pojedynczych dotacji różni się
w zależności od poziomu dofinansowania. Dla
poziomu podstawowego może wynieść do 66 tys. zł,
dla poziomu podwyższonego osiąga kwotę do 99 tys.
zł, a dla najwyższego poziomu do 135 tys. zł.
Podstawowy, podwyższony i najwyższy poziom
dofinansowania
W ramach podstawowego, podwyższonego
i najwyższego poziomu dofinansowania wspierane
są różne rodzaje przedsięwzięć, które charaktery-
zują się odmiennym stopniem zaawansowania prac,
a także związaną z tym kwotą maksymalnej dotacji.
Realizacja przedsięwzięć może polegać m.in. na:
demontażu nieefektywnego źródła ciepła na paliwo
stałe, zakupie i montażu pompy ciepła typu powie-
trze-woda albo gruntowej pompy ciepła do celów
ogrzewania lub ogrzewania i c.w.u., demontażu
oraz zakupie i montażu nowej instalacji centralnego
ogrzewania lub c.w.u., a także zakupie i montażu:
źródła ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania
finansowanie
18
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
i c.w.u., mikroinstalacji fotowoltaicznej, wentyla-
cji mechanicznej z odzyskiem ciepła, ocieplenia
przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych
i bram garażowych, kotłowni gazowej oraz wykona-
niu audytu energetycznego, dokumentacji projekto-
wej i ekspertyzy.
Z podstawowego poziomu dofinansowania mogą
skorzystać osoby fizyczne będące właścicielami lub
współwłaścicielami budynków mieszkalnych jed-
norodzinnych lub wydzielonych w budynkach jed-
norodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną
księgą wieczystą, o dochodzie rocznym nieprzekra-
czającym kwoty 135 tys. zł.
Z kolei beneficjentami podwyższonego poziomu
mogą być osoby fizyczne, które są właścicielami lub
współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednoro-
dzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzin-
nym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą
wieczystą, a przeciętny miesięczny dochód na jed-
nego członka ich gospodarstwa domowego nie prze-
kracza kwoty 1894 zł w gospodarstwie wieloosobo-
wym lub 2651 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
O najwyższy poziom dofinansowania mogą
wnioskować osoby fizyczne będące właścicielami
lub współwłaścicielami budynku mieszkalnego jed-
norodzinnego lub wydzielonego w budynku jedno-
rodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną
księgą wieczystą, a przeciętny miesięczny dochód na
jednego członka ich gospodarstwa domowego nie
przekracza kwoty 1090 zł w gospodarstwie wielo-
osobowym lub 1526 zł w gospodarstwie jednooso-
bowym. Taki sam wniosek mogą złożyć również ww.
osoby fizyczne, które mają ustalone prawo do otrzy-
mywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku
rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego,
potwierdzone w zaświadczeniu wydanym na wnio-
sek beneficjenta przez wójta, burmistrza lub pre-
zydenta miasta, zawierającym wskazanie rodzaju
zasiłku oraz okresu, na który został przyznany (zasi-
łek musi przysługiwać w każdym z kolejnych 6 mie-
sięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc zło-
żenia wniosku o wydanie zaświadczenia oraz co naj-
mniej do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie).
Programy regionalne
Oprócz wyżej przedstawionych programów oraz
ulgi termomodernizacyjnej istnieje także możliwość
skorzystania z regionalnych programów wsparcia
finansowego wdrażanych przez lokalne samorządy.
Jako przykład można przytoczyć Warszawę, która ofe-
ruje dotacje dla mieszkańców na realizację inwestycji
polegających na wykorzystaniu lokalnych źródeł ener-
gii odnawialnej. Beneficjenci mogą otrzymać wspar-
cie finansowe w wysokości 15 tys. zł m.in. na insta-
lację paneli fotowoltaicznych lub turbin wiatrowych.
Również Kraków realizuje swój własny program roz-
woju odnawialnych źródeł energii na obszarze Gminy
Miejskiej Kraków. W mijającym roku zakończył się
III nabór do programu, w ramach którego można
było otrzymać np. dofinansowanie w wysokości do
60% kosztów poniesionych na zakup i montaż insta-
lacji fotowoltaicznej, jednak o maksymalnej wartości
15 tys. zł. Program ten ma być w przyszłości kontynu-
owany i w niedługim czasie mają zostać udostępnione
szczegółowe informacje dot. naboru do jego czwartej
edycji. Do innych znanych programów należą także
wielkopolski program „Kawka BIS” i pomorski pro-
gram „Pożyczka OZE” oraz śląskie programy „Czyste
Powietrze” i „50 kW na start”.
Informacji na temat programów regionalnych
należy szukać na stronach internetowych lokalnych
samorządów oraz w urzędach.
Ulga termomodernizacyjna
Począwszy od 2019 r., w Ustawie z dnia 26 lipca
1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm., dalej: „Updof”)
istnieje korzystne rozwiązanie skierowane do podatni-
ków zainteresowanych modernizacją domu uwzględ-
niającą trendy ekologiczne.
Co to jest ulga termomodernizacyjna i jakie
wydatki można w jej ramach odliczyć?
Na mocy art. 26h Updof podatnik będący właści-
cielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego
jednorodzinnego ma prawo odliczyć od podstawy
obliczenia podatku dochodowego wydatki ponie-
sione w roku podatkowym na materiały budowlane,
finansowanie
19
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
urządzenia i usługi, których szczegółowy wykaz znaj-
duje się w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Roz-
woju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określe-
nia wykazu rodzajów materiałów budowlanych,
urządzeń i usług związanych z realizacją przedsię-
wzięć termomodernizacyjnych (Dz.U. z 2018 r.,
poz. 2489, w wersji obowiązującej od 2022 r., dalej:
„rozporządzenie”).
Lista poszczególnych materiałów budowlanych,
urządzeń i usług, na które przysługuje odliczenie (stan
prawny aktualny na 1 stycznia 2022 r.), została przed-
stawiona w poniższej tabeli.
Tabela 1. Lista materiałów budowlanych, urządzeń i usług, na które przysługuje odliczenie w ramach ulgi termomodernizacyjnej
(stan prawny aktualny na 1 stycznia 2022 r.)
Materiały budowlane i urządzenia
Usługi
materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia
przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów,
wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do
zabezpieczenia przed zawilgoceniem
wymiana elementów istniejącej instalacji ogrzewczej lub instalacji
przygotowania ciepłej wody użytkowej lub wykonanie nowej
instalacji wewnętrznej ogrzewania lub instalacji przygotowania ciepłej
wody użytkowej
węzeł cieplny wraz z programatorem temperatury
wykonanie analizy termograficznej budynku
kocioł gazowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą
zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza
i odprowadzenia spalin
montaż kotła gazowego kondensacyjnego
kocioł olejowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą
zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza
i odprowadzenia spalin
wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej
zbiornik na gaz lub zbiornik na olej
docieplenie przegród budowlanych lub płyt balkonowych lub
fundamentów
kocioł przeznaczony wyłącznie do spalania biomasy, o której mowa
w art. 2 ust. 1 pkt 4a lit. c Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie
monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz.U. z 2021 r. poz.
133, 694, 1093 i 1642), spełniający co najmniej wymagania określone
w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r.
w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu
dla kotłów na paliwo stałe (Dz.Urz. UE L 193 z 21 lipca 2015 r., s. 100,
z późn. zm.) – jeżeli eksploatacji takiego kotła nie zakazuje uchwała
przyjęta na podstawie art. 96 ust. 1 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. –
Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2021 r. poz. 1973 i 2127)
wymiana stolarki zewnętrznej, np.: okien, okien połaciowych, drzwi
balkonowych, drzwi zewnętrznych, bram garażowych, powierzchni
przezroczystych nieotwieralnych
przyłącze do sieci ciepłowniczej lub gazowej
regulacja i równoważenie hydrauliczne instalacji
materiały budowlane wchodzące w skład instalacji ogrzewczej
wykonanie dokumentacji projektowej związanej z pracami
termomodernizacyjnymi
materiały budowlane wchodzące w skład instalacji przygotowania
ciepłej wody użytkowej
montaż kotła olejowego kondensacyjnego
materiały budowlane wchodzące w skład systemu ogrzewania
elektrycznego
uruchomienie i regulacja źródła ciepła oraz analiza spalin
pompa ciepła wraz z osprzętem
montaż pompy ciepła
kolektor słoneczny wraz z osprzętem
montaż kolektora słonecznego
ogniwo fotowoltaiczne wraz z osprzętem
montaż instalacji fotowoltaicznej
stolarka okienna i drzwiowa, w tym okna, okna połaciowe wraz
z systemami montażowymi, drzwi balkonowe, bramy garażowe,
powierzchnie przezroczyste nieotwieralne
wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją
przedsięwzięcia termomodernizacyjnego
materiały budowlane składające się na system wentylacji
mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu
montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła
z powietrza wywiewanego
demontaż źródła ciepła na paliwo stałe
finansowanie
20
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
Kto będzie mógł skorzystać z ulgi
termomodernizacyjnej?
Z tzw. ulgi termomodernizacyjnej będą mogli
zatem skorzystać, przy spełnieniu przewidzianych
w ustawie warunków, podatnicy podatku docho-
dowego od osób fi zycznych, którzy dokonują roz-
liczeń w następujących formach: (i) według skali
podatkowej (zarówno według 12-procentowej,
jak i 32-procentowej stawki), (ii) podatku linio-
wego oraz (iii) opłacający ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych.
Budynek mieszkalny jednorodzinny został zdefi -
niowany w art. 3 pkt 2a) Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r.
– Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2351
ze zm.) jako „budynek wolno stojący albo budynek
w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej,
służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, sta-
nowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w któ-
rym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch
lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkal-
nego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowi-
tej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej
budynku”.
Należy przy tym zauważyć, że wskazana ulga doty-
czy wydatków ściśle związanych z termomodernizacją
istniejącego budynku (tak wskazuje Dyrektor Krajo-
wej Informacji Skarbowej m.in. w interpretacji indy-
widualnej z dnia 12 lutego 2020 r., nr 0112-KDIL-
2-1.4011.11.2020.2.DJ). Nie są nią zatem objęte
wydatki, które podatnik ponosi na nowo budowany
budynek. Zastosowane rozwiązanie należy ocenić
negatywnie, jako że bez przekonującego uzasadnienia
w wyraźnie gorszej sytuacji stawia podatników, którzy
dopiero budują dom.
Istotne w perspektywie omawianej ulgi pojęcie
„przedsięwzięcie termomodernizacyjne” zostało zde-
fi niowane w art. 2 pkt 2 Ustawy z dnia 21 listopada
2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remon-
tów (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 554 ze zm.). W jego
skład wchodzi m.in. „całkowita lub częściowa zamiana
źródeł energii na źródła odnawialne” oraz „ulepszenie,
w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebo-
wania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania
i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do
budynków mieszkalnych”.
Ile wyniesie ulga termomodernizacyjna?
Zgodnie z art. 26h ust. 2 Updof, kwota odlicze-
nia nie może przekroczyć 53 tys. zł w odniesieniu do
wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomo-
dernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których
podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.
Należy przy tym podkreślić, że limit ulgi nie jest
związany z jedną inwestycją lub jednym przedsię-
wzięciem termomodernizacyjnym, lecz jest okre-
ślony dla danego podatnika, niezależnie od liczby
inwestycji termomodernizacyjnych. Limit ten doty-
czy każdego z małżonków odrębnie, czyli każdemu
z nich przysługuje odliczenie w maksymalnej wyso-
kości 53 tys. zł.
Możliwość odliczenia 53 tys. zł od podstawy opo-
datkowania w przypadku osoby rozliczającej poda-
tek dochodowy wg 12-procentowej stawki podatku
przekłada się na realną korzyść podatkową w wysoko-
ści 6360 zł (53 000 × 12%) – tj. o taką kwotę mógłby
zostać pomniejszony podatek w przypadku wykorzy-
stania pełnego, przewidzianego ustawą limitu. Jeżeli
zaś kwota należnego podatku jest niższa od kwoty ulgi,
podatnikowi przysługiwać będzie prawo do odlicze-
nia ulgi również w kolejnych 6 latach, licząc od końca
roku podatkowego, w którym podatnik poniósł pierw-
szy wydatek. Za datę poniesienia wydatku uważa się
dzień wystawienia faktury.
Wysokość wydatków ma być ustalana na podsta-
wie faktur wystawionych przez podatnika podatku
od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia
od tego podatku. Jeżeli poniesione wydatki były opo-
datkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę
wydatku uważać się będzie wydatek wraz z podatkiem
od towarów i usług, o ile podatek ten nie został odli-
czony na podstawie Ustawy o VAT.
Terminy związane z ulgą termomodernizacyjną
Realizacja
przedsięwzięcia
termomoderniza-
cyjnego w danym budynku powinna zostać zakoń-
czona w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca
roku podatkowego, w którym poniesiono pierw-
szy związany z nim wydatek. Jeżeli zatem podatnik
finansowanie
21
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
rozpoczął
przedsięwzięcie
termomodernizacyjne
w 2020 r. (poniósł pierwszy wydatek), to przedsię-
wzięcie powinno zostać zakończone do końca 2023 r.
– w przeciwnym wypadku podatnik będzie zobowią-
zany do zwrotu ulgi. Zwrot ulgi następuje poprzez
doliczenie kwot poprzednio odliczonych do dochodu
za rok podatkowy, w którym upłynął termin na zakoń-
czenie przedsięwzięcia.
Ulga podatkowa na dotacje z funduszy
środowiskowych
Oprócz mechanizmu odliczenia ustawa zawiera
również mechanizm zwolnienia z opodatkowania.
Otóż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 129a Updof zwol-
nione z opodatkowania zostały otrzymane przez
podatników ze środków NFOŚiGW oraz woje-
wódzkich funduszy ochrony środowiska i gospo-
darki wodnej (WFOŚiGW) świadczenia na przygo-
towanie dokumentacji oraz realizację przedsięwzię-
cia, w szczególności dotacje oraz kwoty umorzo-
nych pożyczek (czyli np. dotacje „Mój Prąd” i „Czyste
Powietrze”). Powyższe zwolnienie obejmuje wszelkie
dotacje i inne świadczenia bezzwrotne otrzymywane
ze środków ww. podmiotów.
Warto jeszcze zwrócić uwagę, że podatnik będzie
mógł skorzystać wyłącznie z jednej formy pomocy
państwa (art. 26h ust. 5 Updof). Jeżeli zatem podat-
nik otrzyma dofi nansowanie ze środków NFOŚiGW
lub WFOŚiGW, to wydatków w tej części nie będzie
mógł odliczyć od podstawy opodatkowania.
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi zycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128)
1 Wymagania ekoprojektu określone zostały w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1185 z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe.
22
magazyn fotowoltaika / dodatek prosument 2022
finansowanie
Wstęp
Dnia 1 kwietnia 2022 r. weszła w życie Ustawa
z dnia 29 października 2021 r. o zmianie Ustawy
o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U. poz. 2376 ze zm., „Noweliza-
cja”), która stanowi implementację dyrektywy Par-
lamentu Europejskiego i Rady 2018/2001 z dnia 11
grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania
energii z odnawialnych źródeł energii. Nowelizacja
wprowadziła nowy system rozliczeń, który funkcjo-
nować będzie na całkowicie odmiennych zasadach
niż istniejący tzw. system opustów (net-metering).
Prosumenci, którzy nie przyłączyli swoich mikroin-
stalacji i nie rozpoczęli dostawy energii elektrycznej
do sieci elektroenergetycznej przed dniem 31 marca
2022 r., będą rozliczać się według nowych zasad –
tzw. net-billingu. Zmiany będą dotyczyły zatem
zasadniczo tylko nowych prosumentów, ponieważ
mikroinstalacje odbiorców już przyłączone do sieci
mają system opustów zagwarantowany na okres 15
lat. Tym samym osoby, które przyłączą instalację
do 31 marca 2022 r., będą jeszcze mogły korzystać
Kwestie podatkowe związane
z rozliczeniem prosumentów
w systemie net-billingu
Jan Antepowicz – aplikant adwokacki
Mateusz Kornacki – radca prawny
Kancelaria Radzikowski, Szubielska i Wspólnicy Sp.j.