raport
magazyn fotowoltaika 2/2024
edług najnowszego Raportu Insty-
tutu Energetyki Odnawialnej (IEO)
„Rynek fotowoltaiki w Polsce 2024”, wzrost
rynku w 2023 roku w dużej mierze opierał
się na mikroinstalacjach prosumenckich,
stanowiących 66,3% całkowitej mocy zain-
stalowanej w PV. W porównaniu z rokiem
2022 widać jednak spowolnienie przyrostu
w tej grupie. Analiza I kwartału 2024 roku
wskazuje również, że – z dużym prawdo-
podobieństwem – możemy się spodziewać
dalszego wyhamowania lub ustabilizowa-
nia przyrostu mikroinstalacji w 2024 roku.
Przyczyny to utrzymujące się mrożenie cen
energii dla odbiorców indywidulnych, cią-
gle wysoki poziom inflacji oraz wynikające
z niego wyższe koszty kredytów bankowych
i osłabienie pozycji ekonomicznej klasy
średniej. To wstrzymuje małych inwesto-
rów lub skutkuje odraczaniem decyzji zaku-
powych przez prosumentów. Spowolnienie
w tej grupie zrekompensował jednak wzrost
instalowanych mocy w małych instalacjach
oraz na farmach powyżej 1 MW. Był to dla tej
grupy inwestorów rekordowy rok, zarówno
pod względem liczby oddanych do użytku
instalacji, jak i łącznej mocy urządzeń. Foto-
woltaika dalej pozostaje więc zdecydowa-
nym liderem wśród wszystkich innych OZE
w naszym kraju, jeśli chodzi o tempo roz-
woju i moce zainstalowane. Obecnie moce
PV stanowią około 60% mocy zainstalowa-
nej w całym sektorze odnawialnych źródeł
energii (OZE).
Realizacja celów w zakresie
energii z OZE
Polska zrealizowała z nadwyżką swój
wiążący, 15-procentowy cel OZE na 2020
rok, osiągając 16,1% udziału energii z OZE
w zużyciu energii finalnej brutto, choć już
w 2021 roku udział OZE spadł do 15,6%1,
budząc niepokój o dalsze tempo rozwoju
tego sektora. W 2022 roku średnia unijna
udziału energii z OZE przekroczyła 23%,
a i w Polsce nastąpiło ponowne odbicie, do
poziomu 16,9%. Wzrost ten w szczególno-
ści zapewnił trwający od kilku lat spektaku-
larny rozwój fotowoltaiki. Istnieją przesłanki
utrzymania tego wzrostu OZE i fotowoltaiki
w kolejnych latach w Polsce.
Polska na tle Unii Europejskiej
Polska znalazła się na czwartym miej-
scu pod względem przyrostu mocy zainsta-
lowanej PV w Unii Europejskiej (Tab.1).
W 2023 roku wyprzedziły nas Hiszpania
i Włochy. Niemcy po raz kolejny odno-
towały największy przyrost mocy w foto-
woltaice w 2023 roku – ponad 14,2 GW,
co było niemal dwukrotnie lepszym wyni-
kiem niż w 2022 roku (4,8 GW). Na dru-
gim miejscu znalazła się Hiszpania ze wzro-
stem na poziomie 5,5 GW. Bardzo zbliżony
wynik został zarejestrowany we Włoszech
– 5,2 GW. Na czwartym miejscu uplaso-
wała się Polska z przyrostem mocy zainsta-
lowanej na poziomie 4,6 GW. W przypadku
Hiszpanii mamy do czynienia z dużym
spadkiem dynamiki wzrostu z 60% za okres
2021/2022 do 21% w okresie 2022/2023.
Otoczenie regulacyjne
Unia Europejska w obecnej dekadzie
odchodzi od prawnie wiążących celów dla
OZE, a tym bardziej celów dla poszcze-
gólnych technologii, ale spadek cen ener-
gii z PV oraz nowe strategiczne i komplek-
sowe ramy polityki energetyczno-klima-
tycznej mogą istotnie przyśpieszyć dalszy
rozwój OZE, a w szczególności inwestycje
w fotowoltaikę.
Ostatnim z sektorowych dokumentów
strategicznych, przyjętym 15 kwietnia 2024
roku, jest European Solar Charter (Europej-
ska Karta Słoneczna)2, która stanowi naj-
wyższy poziom konsensu pomiędzy Komi-
sją Europejską, rządami krajów członkow-
skich i branżą PV (inwestorzy, instalato-
rzy i producenci urządzeń) na rzecz współ-
działania w celu kompleksowego i dalszego
dynamicznego rozwoju fotowoltaiki w UE.
Rząd Rzeczypospolitej Polskiej (RP) jest
sygnatariuszem Karty.
Rządy zobowiązały się m.in. do
wykorzystania
możliwości
finansowa-
nia w ramach State aid Temporary Crisis
and Transition Framework (TCTF), aby
zapewnić wsparcie dla nowych inwestycji
przemysłowych w łańcuchu dostaw ener-
gii słonecznej. Komisja Europejska (KE)
z kolei zobowiązała się m.in. do: zwiększa-
nia wsparcia dla inwestycji w łańcuch war-
tości produkcji energii słonecznej, w tym za
pośrednictwem InvestEU, wykorzystania
instrumentu wspólnych wdrożeń (IPCEI)
w celu wspierania innowacji i ich pierw-
szego wdrożenia przemysłowego w łańcu-
chu wartości produkcji fotowoltaiki, a także
do wsparcia państw członkowskich we włą-
czaniu przejrzystych i obiektywnych kryte-
riów pozacenowych w systemach wsparcia
OZE i zamówieniach publicznych w celu
promowania lokalnej produkcji i innerwa-
cyjnych wykorzystania energii słonecznej.
Jak łatwo zauważyć, Unia Europej-
ska w okresie do 2030 roku nie stawia kon-
kretnych nowych celów ilościowych, jeśli
chodzi o wzrost udziałów energii z OZE3,
Rynek fotowoltaiki w Polsce 2024
Polska fotowoltaika na koniec roku 2023 osiągnęła moc zainstalowaną 17,08 GW, a 17,73 GW na koniec I kwartału 2024 roku.
W porównaniu z rokiem 2022 przyrost nowych mocy w wartościach bezwzględnych był podobny i wynosił ok. 4,6 GW, jednak
wyraźnej zmianie uległa struktura rynku. Zmieniły się relacje instalowanych mikroinstalacji (do 50 kW), małych instalacji (powyżej
50 kW) oraz rozpoznawanych jako farmy instalacji powyżej 1 MW. Zmieniły się też obroty i przychody firm będących na różnych
etapach łańcucha dostaw.
Tabela 1. Przyrost mocy w fotowoltaice w 2023 roku. Oprac.: IEO na podstawie IRENA i URE
Miejsce
Kraj
Przyrost mocy [MW]
Niemcy
14 260
Hiszpania
5400
Włochy
5234
Polska
4662
Holandia
4304
Francja
3201