pv_4_2020

Made with Publuu.com

magazyn

fotowoltaika

4/2020

cena 16,50 zł (w tym 8% VAT)

ISSN 2083-070X

www.solarweb.com

CZY PLANUJESZ INSTALACJĘ FOTOWOLTAICZNĄ?

POSTAW NA NAJLEPSZE MONITOROWANIE W STANDARDZIE

/ Perfect Welding / Solar Energy / Perfect Charging

Portal internetowy Fronius Solar.web umożliwia wygodne i przejrzyste

monitorowanie oraz analizowanie pracy instalacji PV. Jest dostępny z przeglądarki

w komputerze, tablecie, telefonie lub z wygodnej aplikacji – od zawsze w języku

polskim. Pobierz już teraz zupełnie nową aplikację Solar.web APP!

Decydując się na falownik Fronius, otrzymujesz to narzędzie do monitoro-

wania systemów PV w standardzie!

Zapraszamy na stronę www.solarweb.com, gdzie w zakładce „ZOBACZ DEMO”

prezentujemy możliwości tej platformy na przykładzie już istniejących instalacji

fotowoltaicznych.

NOWA APLIKACJA SOLAR.WEB APP

JEST JUŻ DOSTĘPNA!

PROFESJONALNE

MYCIE MODUŁÓW

FOTOWOLTAICZNYCH

Wieloletnie doświadczenie w dziedzinie energetyki

Firma EKO-WIATR BIS została założona w 2007 roku przez doświadczonych specjalistów z zakresu energetyki wiatrowej. Od tego czasu szybki rozwój

firmy umożliwił prowadzenie działalności związanej z szeroko rozumianą energetyką odnawialną na terenie całej Polski.

Wykwalifikowana kadra

EKO-WIATR BIS zatrudnia wykwalifikowanych pracowników posiadających właściwe i aktualne kwalifikacje oraz uprawnienia zawodowe wymagane

przepisami prawa polskiego oraz europejskiego

Specjalistyczny sprzęt do mycia modułów

Roboklin 25 jest wielofunkcyjną, samobieżną maszyną gąsienicową, która jest w stanie poruszać się po każdym, nawet najbardziej niekorzystnym terenie.

EKO-WIATR BIS

ul. Jana Pawła II 52/452

98-200 Sieradz

www.ekowiatrbis.pl

biuro@ekowiatrbis.pl

tel. 43 822 08 31

EP.MERSEN.COM

KO M P L E T N A O C H RO N A

I N S TA L AC J I FOTOWO LTA I C ZN YC H ,

T E R A Z Z N OW Y M Z A K R E S E M

W KŁ A D E K O R A Z G N I A ZD

B E ZP I EC ZN I KOW YC H

PROGRAM

HELIOPROTECTION®

ROZWIĄZANIA DO

FOTOWOLTAIKI

Mersen property

spis treści

magazyn fotowoltaika 4/2020

magazyn

fotowoltaika

magazyn fotowoltaika

Instalacje Technologie Rynek

(cztery wydania w roku)

Nr 4/2020 (37) – nakład 3000 egz.

Redakcja

Agnieszka Parzych

redaktor naczelna

agnieszka.parzych@magazynfotowoltaika.pl

Mirosław Grabania

redaktor

miroslaw.grabania@magazynfotowoltaika.pl

Prenumerata

prenumerata@magazynfotowoltaika.pl

tel. 508 200 900

Reklama

reklama@magazynfotowoltaika.pl

tel. 508 200 700

Drukarnia

Digital 7

Zosi 19

Marki

Korekta

Agnieszka Brzozowska

Opracowanie graficzne

Diana Borucińska

Wydawca

Niekłańska 35/1

03-924 Warszawa

tel. 508 200 700, 508 200 900

www.magazynfotowoltaika.pl

Czasopismo dostępne również

w prenumeracie u kolporterów:

KOLPORTER SA

GARMOND PRESS SA

oraz w salonach prasowych EMPIK

Raport

Aukcje OZE 2020

Prawo

Zielone światło dla rozwoju magazynów energii w Polsce

Technologie

Fotowoltaika oparta na krzemie krystalicznym ma się dobrze

– i nic nie wskazuje na to by miało się to zmienić w najbliższych latach

Praktyka

Bezpieczeństwo pracy instalatora fotowoltaiki

Wyposażenie instalatora PV

Realizacje

Najlepsze instalacje fotowoltaiczne

Rynek – prezentacje

Modułowe magazyny energii z Impactu. IMPACT

Bezpieczeństwo w fotowoltaice– miernik MPI-540-PV. SONEL

Zostań instalatorem SunPower

– dołączdo programu SunPower Advantage Installer. SUNPOWER

TOOLTEC – Twój asystent w konfiguracji

komponentów fotowoltaicznych. SOLTEC

Pompy ciepła a fotowoltaika. FRONIUS

H1 & AS1 – Rozwiązania do magazynowania energii SAJ ELECTRIC

UKARA – bezprzewodowa ochrona. EUROALARM

Absolutny lider rynku farm słonecznych. KEHUA TECH

Sterowniki PFC200 do zarządzania produkcją energii z OZE. WAGO

Rennsteig – zawsze dobre połączenie. FASTONS

Ograniczniki przepięć K-surge

do ochrony instalacji zasilających nn. ELEKTROUNION

Aktualności

Kraj

Świat

magazyn fotowoltaika 4/2020

raport

Aukcja dla dużych instalacji wiatrowych

i fotowoltaicznych

Największa tegoroczna aukcja OZE odbyła się 26 listopada

i była przeznaczona dla nowych instalacji o mocy zainstalowanej

elektrycznej większej niż 1 MW, wykorzystujących do wytwarza-

nia energii elektrycznej energię wiatru albo energię promieniowa-

nia słonecznego (fotowoltaika – PV).

Do aukcji przystąpiło 97 wytwórców, którzy złożyli łącznie

127 ofert (64 oferty od instalacji wiatrowych i 63 oferty

od instalacji PV). Możliwa do sprzedania w tym koszyku ilość

energii wynosiła ponad 46,3 TWh, a jej wartość ponad 14 mld zł.

Wytwórcy zaoferowali energię o wolumenie blisko 20 proc.

większym niż określony w ogłoszeniu o aukcji (oferowali do

sprzedania ponad 54,9 TWh). Z kolei łączna wartość energii

proponowana przez wytwórców (12,8 mld zł) stanowiła

ok. 91 proc. wartości energii określonej w ogłoszeniu.

– Wyniki siódmej z ośmiu tegorocznych aukcji świadczą o stop-

niowym wyczerpywaniu się relatywnie tanich projektów wiatrowych,

które są wypierane przez intensywnie rozwijające się instalacje foto-

woltaiczne. Wyniki przyszłorocznej aukcji dedykowanej temu koszy-

kowi, w tym w szczególności struktura ofert, w dużej mierze zależeć

zatem będą od dalszych losów nowelizacji tzw. ustawy odległościo-

wej – zauważa Rafał Gawin, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki

(URE). Tegoroczna średnia cena zaoferowana przez zwycięzców tego

koszyka była wyższa o 7,5 proc. od średniej z cen zwycięzców z ubie-

głego roku – dodaje.

W aukcji sprzedano prawie 42 TWh energii elektrycznej o

wartości 9,4 mld zł zaoferowanej w ramach 96 ofert złożonych

przez 70 wytwórców. W wyniku rozstrzygnięcia aukcji może

powstać ponad 1,7 GW nowych mocy produkujących zieloną

energię: 0,8 GW instalacji fotowoltaicznych oraz 0,9 GW nowych

farm wiatrowych. Dla porównania największy blok w Elektrowni

Kozienice ma moc blisko 1,1 GW.

W tej aukcji zadziałała tzw. reguła wymuszenia konkurencji1,

zgodnie z którą aukcję wygrywają uczestnicy, których oferty łącz-

nie nie przekroczyły 100 proc. wartości lub ilości energii elek-

trycznej określonej w ogłoszeniu i 80 proc. ilości energii elek-

trycznej objętej wszystkimi ofertami.

Minimalna cena, po jakiej została sprzedana energia w tym

koszyku aukcyjnym, wyniosła 190 zł/MWh, natomiast cena mak-

symalna to 249,90 zł/MWh. Zakontraktowany w wyniku aukcji

wolumen energii będzie otrzymywał wsparcie w latach 2021–

2038. Wytwórcy, którzy wygrali aukcję, mają odpowiednio: 33

miesiące– instalacje wiatrowe – oraz 24 miesiące – instalacje foto-

woltaiczne, na rozpoczęcie sprzedaży zakontraktowanej energii

elektrycznej.

W ubiegłorocznej aukcji w analogicznym koszyku sprzedano

prawie 78 TWh energii o wartości ponad 16,2 mld zł, zaoferowa-

nej w ramach 101 złożonych ofert. Wtedy najtańsza energia sprze-

dana została za 162,83 zł/MWh, a najdroższa za 233,29 zł/MWh.

Małe instalacje wiatrowe i fotowoltaiczne

Dnia 3 grudnia br. odbyła się ósma, ostatnia w tym roku

aukcja OZE, oznaczona jako AZ/8/2020. Aukcja ta była przezna-

czona dla nowych, małych (o mocy nie większej niż 1 MW) insta-

lacji, wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej ener-

gię wiatru na lądzie albo promieniowania słonecznego.

Do aukcji przystąpiło 590 wytwórców, którzy zło-

żyli

łącznie

1618

ofert.

Wszystkie

oferty

pochodziły

od instalacji fotowoltaicznych. W ramach tego koszyka na

zakup 11,76 TWh energii przeznaczono ponad 4,5 mld zł.

W wyniku rozstrzygnięcia aukcji AZ/8/2020 sprzedano

prawie 11,75 TWh energii elektrycznej (99,9 proc. energii

przeznaczonej do sprzedaży) zaoferowanej przez 235 wytwórców,

o łącznej wartości ponad 3 mld zł (67 proc. możliwego do

uzyskania wsparcia). W wyniku rozstrzygnięcia tej aukcji mogą

powstać instalacje fotowoltaiczne o łącznej mocy zainstalowanej

elektrycznej ponad 0,7 GW.

Aukcje OZE 2020

W 2020 roku odbyło się osiem aukcji OZE. Największą popularnością cieszyły się aukcje dedykowane projektom elektrowni wiatro-

wych oraz instalacjom fotowoltaicznym. Po raz pierwszy w historii systemu aukcyjnego, w koszyku dedykowanym dużym obiek-

tom instalacje fotowoltaiczne pod względem liczby ofert oraz mocy zainstalowanej zrównały się z elektrowniami wiatrowymi.

Wykres 1. Podsumowanie wyników aukcji AZ/7/2020. Źródło: URE

Wykres 2. Ilość energii sprzedanej w aukcji AZ/7/2020 z podziałem na źródła [%]. Źródło URE

magazyn fotowoltaika 4/2020

raport

W związku z olbrzymią liczbą złożonych ofert zwycięzcy

aukcji zostali wyłonieni nie tylko na podstawie ceny sprzedaży,

lecz także ze względu na kolejność złożenia oferty. Zgodnie

bowiem z Ustawą o OZE, w przypadku, gdy kilku uczestników

aukcji zaoferuje taką samą najniższą cenę sprzedaży energii elek-

trycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii, o sprzedaży

rozstrzyga kolejność złożonych ofert.

Łączna ilość energii zaoferowana przez wytwórców

(24,6 TWh) stanowiła ponad 209 proc. ilości energii określonej

w ogłoszeniu o aukcji. Z kolei łączna wartość energii zaoferowana

przez wytwórców (6,6 mld zł) stanowiła blisko 147 proc. wartości

energii określonej w ogłoszeniu.

Cena referencyjna w tym koszyku wynosiła 360 zł/MWh.

Minimalna cena, po jakiej została sprzedana energia, wynio-

sła 222,87 zł/MWh.

Podsumowanie wszystkich aukcji 2020

W tym roku odbyło się osiem aukcji OZE, w ramach których

zakontraktowano blisko 54,5 TWh mocy za ponad 12,9 mld zł.

– Po doświadczeniach z tegorocznych aukcji możemy zaobserwo-

wać dwa trendy. Po pierwsze: istotne spowolnienie w rozwoju nowych

projektów wiatrowych, co przypisać należy ograniczeniom wynikają-

cym z tzw. ustawy odległościowej. Projekty wiatrowe o dobrej lokalizacji

z punktu widzenia wietrzności i cech społeczno-środowiskowych, a przy

tym o relatywnie niskich kosztach przyłączenia, zostały już wyczer-

pane. Pojawianie się nowych instalacji wiatrowych oraz potencjał tzw.

repoweringu będzie zatem w przyszłości zależeć w głównej mierze

od zmian polityki przestrzennej – ocenia Rafał Gawin, Prezes URE.

– Z drugiej strony, malejące koszty instalacji fotowoltaicznych,

nowe rozwiązania techniczne, duża liczba potencjalnych lokalizacji –

włączając w to tereny poprzemysłowe i pokopalniane – oraz w zasa-

dzie nieograniczone możliwości skalowania projektów będą dynamizo-

wać rozwój energetyki słonecznej. W tym kontekście pojawia się uzasad-

nienie do rewizji koszyków aukcyjnych, w tym promujących rozwiąza-

nia bardziej dopasowane do uwarunkowań pracy systemu elektroener-

getycznego, jak instalacje hybrydowe. Ponadto przyjmowane parametry

sprzedaży energii elektrycznej dla poszczególnych technologii powinny

być współmierne do możliwości rynkowych – dodaje Gawin.

Aukcje OZE 2020 w liczbach

Podsumowanie wszystkich aukcji OZE przeprowadzonych

przez Prezesa URE w 2020 roku przedstawia się następująco:

––

W tym roku do sprzedaży w ramach wszystkich aukcji prze-

znaczono blisko 75,3 TWh energii elektrycznej ze źródeł

odnawialnych o łącznej wartości ponad 27,4 mld zł.

––

Połowę z ośmiu aukcji zamknięto z wynikiem pozytywnym,

natomiast cztery nie zostały rozstrzygnięte z powodu braku

wymaganej liczny złożonych ofert.

––

W wyniku rozstrzygnięcia wszystkich przeprowadzonych

aukcji sprzedano w sumie 54,5 TWh (72 proc.) energii

elektrycznej o łącznej wartości blisko 12,9 mld zł (47 proc.)

––

Tylko jedna z ośmiu aukcji przeznaczona była dla instala-

cji istniejących, migrujących z wygasającego systemu świa-

dectw pochodzenia. Ponad 97 proc. wartości wsparcia trafi

zatem do instalacji nowych, czyli takich, w których wytwo-

rzenie energii elektrycznej po raz pierwszy nastąpi po dniu

zamknięcia sesji aukcji.

––

Nowe instalacje mogły łącznie uzyskać maksymalne wspar-

cie w wysokości ponad 72,8 mld zł – tyle Rada Ministrów

przewidziała dla wytwórców w koszykach dla nowych insta-

lacji. Całościowe wyniki aukcji wskazują, że nowe instalacje

wykorzystały ok. 49 proc. budżetu przewidzianego w ogło-

szeniach o aukcjach, sprzedając wolumen energii odpowia-

dający 74 proc. możliwej do zakontraktowania ilości energii.

––

Instalacje istniejące z przeznaczonej dla nich puli o war-

tości ponad 1,6 mld zł zdołały zagospodarować nieco

ponad 323 mln zł, co stanowi 20 proc. możliwego do uzyska-

nia wsparcia. Jednocześnie instalacje te wykorzystały rów-

nież 20 proc. wolumenu energii przewidzianego przez rząd[1].

W wyniku rozstrzygnięcia tegorocznych aukcji łącznie

może powstać ponad 1,56 GW instalacji fotowoltaicznych,

blisko 0,93 GW nowych farm wiatrowych oraz nieco ponad

4 MW nowych mocy w pozostałych technologiach OZE.

Przypisy

1 O której mowa w art. 80 ust. 1 pkt 2 Ustawy o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2020 r. poz. 261).

Wykres 3. Wartość energii oferowanej i sprzedanej w ósmej aukcji OZE AZ/8/2020 z 3.12.2020 roku.

Źródło: URE

Wykres 4. Wolumen sprzedanej energii w aukcjach w 2020 roku. Źródło: URE

Wykres 5. Wartość sprzedanej energii w aukcjach w 2020 roku. Źródło: URE

info@sofarsolar.com

SOFAR SOLAR Global

sofarsolar.com

MAŁY

ALE

MOCNY

Wbudowany wyłącznik DC

Maksymalna wydajność do 98,3%

4-calowy wyświetlacz LCD

Wbudowany port DRM

Monitoring - RS485, Wifi/Ethernet/GPRS (opcjonalnie)

Zabezpieczenia nadprądowe, temperaturowe i inne

Trójfazowy

SOFAR 3.3K~12KTL-X

prawo

magazyn fotowoltaika 4/2020

dniu 24 listopada 2020 roku rząd przyjął projekt nowe-

lizacji Prawa energetycznego, zawierający szereg uregulo-

wań dotyczących magazynów energii. Celem nowelizacji jest znie-

sienie barier rozwoju magazynów energii oraz stworzenie warun-

ków dla ich rozwoju w Polsce.

Przyjęty przez rząd projekt ustawy zmieniającej Prawo ener-

getyczne wprowadza kompleksowe rozwiązania dla funkcjonowa-

nia i rozwoju magazynów energii w Polsce. Projekt zostanie teraz

skierowany do prac w Sejmie. Jest szansa, że nowelizacja zostanie

uchwalona do końca 2020 roku.

Nowe uregulowania są niezbędne, aby magazyny ener-

gii

stały

się

istotnym

elementem

Krajowego

Systemu

Elektroenergetycznego.

– Magazyny energii wspierają budowę energetyki niskoemisyjnej,

przyczyniając się do realizacji celów polityki unijnej w zakresie emisyj-

ności energetyki oraz gospodarki. Magazynowanie energii to niezbędny

element transformacji energetyki. Magazyny zapewniają elastyczność

funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, zwiększając możliwo-

ści wykorzystania energii ze źródeł OZE oraz poprawiając bezpieczeń-

stwo funkcjonowania systemu elektroenergetycznego – komentuje Bar-

bara Adamska, prezes Polskiego Stowarzyszenia Magazynowania

Energii.

Wprowadzenie jednolitej definicji magazynowania ener-

gii elektrycznej oraz magazynu energii elektrycznej, zniesienie

podwójnego naliczania opłat sieciowych dla energii wprowa-

dzonej oraz pobieranej z magazynu, jasne określenie zasad kon-

cesjonowania oraz całkowite wyłączenie z obowiązku posiadania

taryfy magazynowania energii elektrycznej – to niektóre z regula-

cji, które znalazły się w projekcie zmiany Prawa energetycznego.

Ujednolicenie definicji magazynowania energii elektrycznej

oraz magazynu energii rozwiązuje problemy interpretacyjne wyni-

kające z niespójności tych definicji w różnych aktach prawnych.

Z kolei zmiana definicji odbiorcy końcowego pozwala na wyłącze-

nie z kategorii zużycia końcowego energii zużywanej na potrzeby

magazynowania energii. Energia wprowadzana do magazynu oraz

straty związane z magazynowaniem energii nie będą uznawane za

zużycie odbiorcy końcowego.

Magazynowanie energii zostało całkowicie wyłączone z obo-

wiązku sporządzania taryf. Możliwość swobodnego ustanawia-

nia stosunków umownych dla działalności magazynowania ener-

gii odpowiada charakterowi tej działalności, pozwalając na dużą

elastyczność odpowiadania na różne potrzeby rynku w zakresie

usług świadczonych przez magazyny energii i ich wyceny.

Na 10 MW określony został próg mocowy magazynu energii,

dla którego niezbędne jest uzyskanie koncesji. We wniosku o udzie-

lenie koncesji niezbędne będzie określenie m.in. technologii

wykorzystywanej do magazynowania energii elektrycznej, łącz-

nej mocy zainstalowanej i pojemności magazynu energii, znamio-

nowej sprawności cyklu jednokrotnego ładowania, maksymalnej

mocy ładowania i rozładowania. Wniosek będzie zawierał również

informację, czy magazyn energii elektrycznej stanowi część jed-

nostki wytwórczej lub instalacji odbiorcy końcowego.

Magazyny o łącznej mocy zainstalowanej nie większej niż

10 MW nie wymagają uzyskania koncesji. Jeżeli jednak ich moc

zainstalowana jest większa niż 50 kW, podlegają obowiązkowi

wpisu do rejestru prowadzonego przez operatora systemu prze-

syłowego (OSP) lub operatora systemu dystrybucyjnego (OSD)

właściwego dla danego obszaru. Rejestry magazynów energii elek-

trycznej będą obejmowały podstawowe parametry techniczne

magazynów, m.in. ich pojemność.

Prosument posiadający magazyn energii elektrycznej będzie

zobowiązany poinformować o tym fakcie właściwego operatora

systemu dystrybucyjnego, podając rodzaj magazynu energii uży-

tego w mikroinstalacji.

Nowelizacja zawiera uregulowania dotyczące wydawania

warunków przyłączania oraz umów o przyłączenie. Na 30 dni

określony został termin na wydanie warunków przyłączenia dla

magazynu przyłączonego do sieci o napięciu znamionowym nie

wyższym niż 1 kV. Dla magazynu przyłączonego do sieci o napię-

ciu znamionowym wyższym niż 1 kV termin ten wynosi 150 dni.

Uregulowana została również kwestia ekspertyzy wpływu

urządzeń na system elektroenergetyczny. Ekspertyzy nie sporzą-

dza się, jeżeli magazyn energii elektrycznej będzie stanowił część

jednostki wytwórczej o łącznej mocy zainstalowanej magazynu

energii elektrycznej i jednostki wytwórczej nie większej niż 2 MW

lub w przypadku, kiedy magazyn energii elektrycznej będzie sta-

nowił część instalacji odbiorcy końcowego o łącznej mocy zain-

stalowanej magazynu energii elektrycznej i mocy przyłączeniowej

instalacji odbiorcy końcowego nie większej niż 5 MW.

Projekt ustawy określa również warunki, na jakich magazyn

energii elektrycznej może być uwzględniony w planie rozwoju

OSD i OSP jako substytut rozbudowy sieci. Inwestycja w maga-

zyn energii musi być uzasadniona technicznie dla zapewnienia

dostaw energii elektrycznej, a analiza kosztów i korzyści wynikają-

cych z wykorzystania magazynu energii elektrycznej wykaże osią-

ganie korzyści bez ponoszenia niewspółmiernie wysokich kosztów.

– Magazyny energii mogą stanowić alternatywę dla inwestycji

w rozbudowę i modernizację sieci. Określenie warunków uwzględnie-

nia inwestycji w magazyny energii w planach rozwoju przedsiębiorstw

energetycznych zajmujących się przesyłaniem lub dystrybucją energii to

ważny element nowelizacji – mówi Barbara Adamska.

Źródło: PSME

Zielone światło dla rozwoju magazynów

energii w Polsce

Projekt nowelizacji Ustawy – Prawo energetyczne został przyjęty przez Radę Ministrów. Nowelizacja wprowadza kompleksowe

rozwiązania dla funkcjonowania i rozwoju magazynów energii w Polsce.

Największe Targi Odnawialnych

Źródeł Energii w Polsce

www.enex.pl

28-29.04.2021

Kielce

magazyn fotowoltaika 4/2020

technologie

Fotowoltaika oparta na krzemie krystalicznym

ma się dobrze – i nic nie wskazuje na to,

by miało się to zmienić w najbliższych latach

dr inż. Tadeusz Żdanowicz

PV Test Solutions,

Polskie Towarzystwo Fotowoltaiki (PTPV)

Artykuł omawia najważniejsze wyzwania stojące przed technologią ogniw i modułów PV

bazujących na szeroko pojętym krzemie krystalicznym lub też, przyjmując uproszczone okre-

ślenie, przed fotowoltaiką krzemową. Wyzwania te dotyczą nie tylko wciąż doskonalonych,

wręcz nowych struktur samych ogniw, lecz także są one związane z ciągle modyfikowanymi

materiałami i konstrukcją modułów. Celem ulepszeń jest zminimalizowanie strat związa-

nych z różnymi znanymi procesami degradacyjnymi, jak LID, PID czy LeTID, a także innych

typowych strat na linii ogniwo – moduł, jak straty optyczne lub straty elektryczne w wyniku

niedopasowania parametrów elektrycznych poszczególnych ogniw łączonych w module.

iele istotnych zmian ma na celu obniżenie kosztów pro-

dukcji. Celem artykułu jest przedstawienie stanu bie-

żącego oraz perspektyw na najbliższe lata, roztaczających się

przed fotowoltaiką krzemową na świecie. Mogą one stanowić

punkt wyjścia do dyskusji na temat możliwości powstania w Pol-

sce nowoczesnej fabryki ogniw i modułów krzemowych, której

wyroby mogłyby z powodzeniem konkurować nie tylko z produk-

tami z Chin, ale również z tymi z Korei, Malezji, Indii, Tajwanu,

Japonii, USA, a wreszcie europejskimi.

Wprowadzenie – inne technologie PV kontra

krzem

Fotowoltaice krzemowej już niejednokrotnie wieszczono schy-

łek, a przynajmniej duży spadek jej rynkowego znaczenia. Wiąże

się to głównie z tym, że co jakiś czas pojawiają się nowe materiały,

nowe technologie, które miałyby się przyczynić do takiej rewolucji.

Do takich technologii należały ogniwa cienkowarstwowe z krzemu

amorficznego a-Si oraz, nieco później, ogniwa hybrydowe a-Si/

μm-Si (zwane też polimorficznymi lub mikromorficznymi), bądź też

ogniwa barwnikowe (DSSC – ang. dye-sensitized solar cell). Co do

tych pierwszych, nie spełniły one pokładanych w nich nadziei głów-

nie ze względu na zbyt niską sprawność i nie do końca rozwiązane

problemy związane z degradacją pod wpływem promieniowania UV

(tzw. efekt Staeblera-Wrońskiego). Dzisiaj już trudno jest znaleźć

producentów tych ogniw z wyjątkiem niskosprawnych produktów na

podłożach elastycznych bądź elementów o niewielkich rozmiarach,

przeznaczonych do zasilania elektroniki konsumenckiej lub wręcz

gadżetów. Stanowią one zaledwie ok. 0,15% światowej produkcji

(ok. 200 MWp w 2019 roku). Nie bardziej optymistycznie wygląda

sprawa z ogniwami DSSC, zwanymi też ogniwami Grätzela od nazwi-

ska jednego z wynalazców (autorami tych ogniw byli Brian O’Regan

i Michael Grätzel), w których absorber światła uczulany jest orga-

nicznymi cząsteczkami rozmaitych barwników. W tym przypadku,

pomimo dość szybkich początkowych postępów, nastąpiła wielolet-

nia stagnacja, jeśli chodzi o sprawność, a decydującym problemem

okazały się trudności związane z transponowaniem struktur o małej,

właściwej dla prac laboratoryjnych powierzchni, do rozmiarów zbli-

żonych do wymagań stawianym komercyjnym modułom PV, bez zna-

czącej utraty sprawności. Ogromną zaletą ogniw DSSC wydawał się

potencjalnie niezwykle niski koszt produkcji, a także, ze względu na

brak procesów wysokotemperaturowych, bardzo niska energochłon-

ność procesu wytwarzania ogniw. Również ogniwa organiczne OPV

(ang. organic PV) jak dotąd nie wyszły poza bardzo niszowe zastoso-

wania i nieznaczącą skalę produkcji. Wynika to zarówno z niewyso-

kich sprawności (szczególnie przy większych powierzchniach), jak

i niezadowalającej trwałości. Z technologii tzw. II generacji jedynie

ogniwa CdTe (tellurek kadmu) i CIGS (selenek indowo-miedziowy-

galowy Cu(In,Ga)Se2) mogą konkurować dzisiaj z modułami krze-

mowymi. Sprawności modułów CdTe i CIGS są wprawdzie wyraź-

nie niższe niż w przypadku modułów krzemowych, ale są porówny-

walne pod względem stabilności, a ich przewagę mogą stanowić, choć

niekoniecznie, walory estetyczne (istotne w zastosowaniach BIPV –

fotowoltaiki zintegrowanej z budynkiem, ang. building integrated PV).

Ich udział w światowej produkcji w 2019 roku wynosił odpowiednio:

CdTe ok. 4,3% (5,7 GWp) oraz CIGS 1,2% (1,6 GWp). Technolo-

gia CdTe jest przy tym relatywnie prosta, bardzo efektywna energe-

tycznie i kosztowo, ale pewną barierę dla szerszej akceptacji społecz-

nej stanowi tu obecność kadmu, który chociaż sam jest toksycznym

metalem ciężkim, to jako związek z tellurem jest całkowicie niegroźny

i przy tym bardzo trwały.

W ostatnich latach pojawiła się nowa, budząca wiele emocji

i ogromne zainteresowanie badawcze, grupa materiałów – perow-

skity. Zaletą tych materiałów jest bardzo efektywna absorbcja pro-

mieniowania pozwalająca na uzyskanie bardzo wysokiej sprawno-

ści. Wysokie sprawności (> 25%) ogniw PSC, PERO (ang. Perov-

skite solar cell) uzyskiwane dzisiaj i potwierdzone w akredytowa-

nych laboratoriach odnoszą się jednak do struktur o wciąż bardzo

małych powierzchniach (najczęściej rzędu kilku mm2), wykonywa-

nych w sterylnych warunkach laboratoryjnych. Przeskalowanie tych

wyników na moduły o dużych powierzchniach (ang. upscaling),

charakteryzujących się wieloletnią trwałością potwierdzoną bada-

niami określonymi w stosownych normach międzynarodowych,

to trudny i długi, wieloletni proces. Przy zwiększaniu powierzchni

aktywnej ogniwa rośnie szybko liczba defektów obecnych w struk-

turze, co niestety, wpływa na znaczący spadek sprawności.

Innym poważnym problemem ogniw PSC jest ich szybka

degradacja. Problem ten, chociaż i tu widać znaczący postęp,

prawdopodobnie potrzebuje jeszcze kilku lat badań, aby ogniwa

magazyn fotowoltaika 4/2020

technologie

PSC uzyskały na tyle satysfakcjonującą stabilność, by mogły one

pod tym względem konkurować z ogniwami krzemowymi. W naj-

bliższych latach należy zatem raczej oczekiwać zastosowań ogniw

PSC w produktach jedynie o charakterze konsumenckim lub

wręcz gadżetowym, takich jak ładowarki smartfonów, tzw. smart

clothes, małe lamele itp.

Niekwestionowaną zaletą technologii cienkowarstwowych,

a do takich należą PSC, jest możliwość stosowania różnych pod-

łoży, w tym również bardzo tanich, elastycznych folii, oraz możli-

wość stosowania tanich technologii nanoszenia tych warstw, takich

jak: druk, spray, sitodruk, a także możliwość daleko idącej automa-

tyzacji procesu technologicznego. Istotne znaczenie mają też bar-

dzo niska energochłonność procesu wytwarzania warstw perowski-

towych pozwalająca na uzyskiwanie czasu zwrotu energii włożonej

w ich produkcję rzędu nawet 3–4 miesięcy (dla krzemu krystalicz-

nego to aktualnie ok. 3–4 lata) oraz możliwość znacznie prostszej

i tańszej utylizacji zużytych elementów w porównaniu z modułami

krzemowymi. Wymienione zalety powinny prowadzić do niskich

kosztów produkcji (i także niskiego kosztu LCOE) w porównaniu

z technologiami bazującymi na indywidualnych ogniwach krzemo-

wych (tzw. wafer based).

W Polsce mamy jednego producenta PSC, jakim jest Saule

Technologies. Trudno jest jednak powiedzieć, na jakim realnym

poziomie jest ich technologia, gdyż pomimo dużego rozgłosu

medialnego, oprócz deklaracji o charakterze raczej promocyjnym,

jak do tej pory firma nie opublikowała żadnych wyników pomiaru

parametrów swoich produktów, które byłyby potwierdzone przez

niezależne laboratorium.

Istotnym ograniczeniem fizycznym ogniw PSC jest to, że absor-

bują one jedynie stosunkowo niewielką część widma promieniowa-

nia słonecznego, co zdecydowanie ogranicza możliwość uzyskania

bardzo wysokich sprawności (teoretycznie do ok. 29–30%). Roz-

wiązaniem mogą być tzw. struktury tandemowe (podwójne), tj.

połączenie dwóch warstw perowskitowych o różnych właściwo-

ściach optycznych (absorbujących różne zakresy widma promie-

niowania słonecznego), bądź połączenie cienkiej warstwy perow-

skitu z odpowiednio wykonanym ogniwem krzemowym, Pero-Si.

W drugim przypadku potrzebna jest jednak dopracowana techno-

logia ogniw krzemowych, niestety, z całą energochłonnością ich

wytwarzania, o odpowiedniej charakterystyce czułości widmo-

wej komplementarnej do warstwy PSC, zaawansowana techno-

logia PSC i na koniec technologia integrowania tych dwóch cał-

kowicie różnych struktur. W obu przypadkach można uzyskać

ogniwa o sprawnościach rzędu 30%, a nawet powyżej 35% (spraw-

ność 29,52% dla ogniwa Pero-Si, potwierdzoną przez laboratorium

NREL, uzyskała ostatnio firma Oxford PV – komunikaty na porta-

lach PV Tech z 21 grudnia 2020 roku oraz Solar Power Portal z 22

grudnia 2020 roku), stąd wydaje się, że obie te opcje wyznaczają

dzisiaj najciekawszą perspektywę, chociaż z pewnością nierychłą,

dla rozwoju wielkoskalowej naziemnej fotowoltaiki. Tę tezę wydają

się potwierdzać badania prowadzone w tym kierunku w wielu

ośrodkach badawczych na świecie.

W Tabeli I przedstawiono zestawienie najwyższych sprawności

ogniw wykonanych w podstawowych technologiach PV w warun-

kach laboratoryjnych.

Ogniwom tandemowym poświęcony zostanie oddzielny arty-

kuł w „Magazynie Fotowoltaika”.

Ogniwa krzemowe dzisiaj – czyli samotny lider

Fotowoltaika krzemowa to dzisiaj około 95% globalnej pro-

dukcji PV szacowanej na około 131 GWp (dane z końca 2019

roku), w tym około 66% na podłożach monokrystalicznych

(w 2018 roku było to 45%). Udział Chin (kontynentalnych) sta-

nowi w tym ok. 66%, innych krajów płd.-wsch. Azji to ok. 18%.

Udział Europy to zaledwie około 3% (~4 GWp), a Ameryki Płn.

(USA i Kanada) ok. 4%. Najwięksi gracze z tzw. Superligi Krze-

mowej (Silicon Superleague) deklarują wzrost swojego poten-

cjału produkcyjnego do kilkudziesięciu GW w ciągu najbliż-

szych lat. Spektakularnym przykładem może tu być firma CECEP

Solar, która rozpoczęła właśnie realizację planu budowy fabryki

wysokosprawnych ogniw krzemowych o docelowej mocy pro-

dukcyjnej 50 GWp. Pierwsza faza projektu obejmuje produkcję

20 GWp/rok ogniw w zaawansowanej technologii PERC

i 6,5 GWp modułów powstających na wysoko zautomatyzowa-

nej linii montażu. Koszt inwestycji wyniesie około 453 mln USD

(źródło: PV Tech, 21 stycznia 2020).

Ogromna część światowej produkcji krzemowych modułów PV

skupiona jest w największych firmach (tzw. Tier 1, w wolnym tłu-

maczeniu „najwyższa półka”). Firmy te stanowią zaledwie ok. 2%

wszystkich producentów modułów (rys. 1). W celu minimalizo-

wania kosztów realizują one często pełny, tzw. wertykalny, zinte-

growany łańcuch produkcyjny, począwszy od produkcji krzemu

i podłoży krzemowych, poprzez ogniwa, na montażu kompletnych

modułów kończąc (rys. 2). Udział w rynku poszczególnych seg-

mentów łańcucha wertykalnego pokazuje rys. 3.

Od kilku lat produkcja ogniw z krystalicznego krzemu prze-

suwa się zauważalnie w stronę zwiększonego wykorzystania podłoży

Rys. 1. Podział producentów krzemowych ogniw i modułów w zależności od ich pozycji i znaczenia na rynku

Rys. 2. Schemat wertykalnie zintegrowanej produkcji modułów PV

magazyn fotowoltaika 4/2020

technologie

monokrystalicznych (rys. 4). Bardzo wyraźny jest malejący udział

krzemu multikrystalicznego, którego praktycznie znaczenie powinno

niemal całkowicie zniknąć w ciągu najbliższej dekady. Trend ten jest

wynikiem widocznego i stałego spadku cen na podłoża monokrysta-

liczne. Rysunek 5 pokazuje obecny i przewidywany popyt na moduły

PV w zależności od typu podłoża ogniw, z których są montowane.

Wpływ na udział w rynku różnego typu podłoży krystalicznych

związany jest ściśle z technologią ogniw. Nie ulega wątpliwości, że

od kilku lat koniem pociągowym przemysłu PV są ogniwa w tech-

nologii PERC wykonywane na podłożach monokrystalicznych

typu p (patrz: Tabela I). Wynika to głównie z tego, że podłoża tego

typu są znacznie tańsze od podłoży typu n. Krzem typu p zazwy-

czaj domieszkowany borem (B) posiada jednak zasadniczą wadę,

jaką są tworzące się w nim kompleksy borowo-tlenowe (tzw. pre-

cypitacje B-O), powodujące jego degradację poprzez zmniejszenie

czasu życia nośników mniejszościowych. Ze względu na to, że pro-

ces ten zachodzi intensywniej pod wpływem absorbowanego świa-

tła, nazywany jest degradacją wymuszoną światłem – LID (ang.

Light Induced Degradation). Proces ten nasila się w przypadku pod-

wyższonej temperatury ogniwa i wówczas określany jest akromi-

nem LeTID (ang. Light and Enhanced Temperature Induced Degra-

dation). Wady tej nie mają podłoża krzemowe typu n domieszko-

wane najczęściej antymonem (Sb) lub arsenem (As). Procesy LID

i LeTID są zasadniczym powodem rosnącego zainteresowania

podłożami typu n. Inną przyczyną tego zainteresowania jest więk-

sza ruchliwość nośników w tego typu materiale, co ma szczególnie

istotne znaczenie w przypadkach przedstawionych na rys. 6 tech-

nologii: IBC (ang. Interdigitated Back Contact) i najnowszych HJT

(ang. Heterojunction Technology) i TOPCon (ang. Tunnel Oxide

Passivated Contacts), gdzie złącze separujące nośniki może znaj-

dować się przy spodniej powierzchni ogniwa. Produkcja ogniw na

podłożach typu n od jakiegoś czasu wyraźnie rośnie, jednak obec-

nie tego typu ogniwa stanowią zaledwie około 10% globalnej pro-

dukcji. Omówione trendy zobrazowane są na rys. 6 i rys. 7.

Inną możliwością uniknięcia degradacji LID jest zmiana rodzaju

domieszki podłoża Si bez zmiany typu przewodzenia. Tutaj prak-

tyczną alternatywę stanowi domieszkowanie galem (Ga), który –

należąc do III grupy układu okresowego pierwiastków – jest akcepto-

rem i może zastąpić bor w produkcji podłoży typu p. Prognozowana

dynamika tej modyfikacji technologicznej pokazana jest na rys. 8.

Tabela I. Najwyższe sprawności ogniw i modułów PV otrzymane w warunkach laboratoryjnych; warunki pomiaru: STC, promieniowanie 1000 W/m2,

AM1.5G zgodne z IEC 60904-3 lub ASTM G173-03 (źródło: M. Green et al. Solar cell efficiency tables (version 56). Prog. Photovolt. Res. Appl. 28, 2020;

https://doi.org/10.1002/pip.3303)

Technologia

Eff. [%]

Powierzchnia [cm2]

Pomiar

Opis

Ogniwa

sc-Si

26,7

79,0

AIST

Kaneka, n-type rear IBC/HJT

26,0

4,015

FhG-ISE

FhG-ISE, p-type TOPCon

25,8

4,008

FhG-ISE

FhG-ISE, n-type TOPCon

26,1

3,9857

FhG-ISE

FhG-ISE, p-type rear IBC

sc-Si (duże)

25,1

244,45

ISFH

Hanergy, n-type TOPCon

26,6

179,74

FhG-ISE

Kaneka, n-type rear IBC/HJT

sc-Si (podłoże typu DS)1

23,8

246,44

ISFH

Canadian Solar, n-type PERC

22,8

246,7

ISFH

Canadian Solar, p-type PERC

sc-Si (thin transfer submodule)2

21,2

239,7

NREL

Solexel (35 μm – grub. podłoża)

CIGS

23,35

1,043

AIST

Solar Frontier

CdTe

21,0

1,0623

Newport

First Solar on glass

22,1

0,4798

Newport

First Solar on glass

a-Si/nc-Si/nc-Si (thin-film)3

14,0

1,045

AIST

AIST 2-terminal

PERO

25,2

0,0937

Newport

KRICT/MIT

21,6

1,0235

CSIRO

ANU

18,0

19,276

Newport

Microquanta (minimodule), 7 ogn. szer.

Pero/Si

29,15

1,06

FhG-ISE

HZB 2-terminal

29,52

NREL

Oxford PV, 2-terminal PERO/SHJ-Si

Pero/Pero

24,2

1,041

JET

Nanjing, 2-terminal

OPV

17,35

0,032

NREL

SJTU/Umass

Moduły PV

c-Si moduł

24,4

13 177

AIST

Kaneka (108 ogn.) IBC/HJT

mc-Si moduł

20,4

14 818

FhG-ISE

Hanwa QCells (60 ogn.)

CIGS

19,2

841

AIST

Solar Frontier (70 ogn.)

18,6

10 858

FhG-ISE

Miasole

CdTe

19,0

23 573

FhG-ISE

First Solar

a-Si/nc-Si (tandem)

12,3

14 322

ESTI

TEL Solar, Trubbach Labs

PERO

17,9

804

AIST

Panasonic (55 ogn.)

1 DS – płytka podłożowa, monokrystaliczny Si otrzymany w procesie ukierunkowanego schładzania (ang. directionally solidified wafer); płytki DS są powszechnie nazywane płytkami

monoodlewanymi (ang. cast mono wafer).

2 Płytki podłożowe otrzymane w wyniku niskokosztowej, niewymagającej cięcia piłą (tzw. kerfless), innowacyjnej techniki, w której monokrystaliczna warstwa krzemu o grubości

kilkunastu do kilkudziesięciu mm nanoszona jest w procesie epitaksji na obce podłoże i następnie zdejmowana w całości (ang. lift-off).

3 nc – warstwo nanokrystakliczna lub mikrokrystaliczna – mm (ang. nanocrystalline).

Rys. 3. Udział w rynku poszczególnych elementów łańcucha wertykalnej produkcji modułów PV wg danych

na koniec 2019 roku

magazyn fotowoltaika 4/2020

technologie

Rozmiary płytek podłożowych Si do produkcji

ogniw

Zmiany rozmiarów ogniw to chyba jedna z bardziej zauwa-

żalnych zmian na rynku krzemowych modułów PV. Historycz-

nie rzecz ujmując, do około 1980 roku standard stanowiły ogniwa

okrągłe – monokrystaliczne o średnicy 100 mm (4”) lub, nieco póź-

niej, kwadratowe – multikrystaliczne o wymiarach 100 × 100 mm².

Później pojawiły się podłoża okrągłe o średnicy 125 mm (5”) lub

kwadratowe 125 × 125 mm², zarówno o kształcie pełnego kwadratu

(FSQ – ang. full square), jak i z zaokrąglonymi narożami (PSQ –

ang. pseudosquare). Format ten przeważał do roku ok. 2000, kiedy

pojawiły się podłoża 6”, tzw. format M0 (156 × 156 mm²), które

dominowały przez ponad dekadę, w latach 2000–2016, do wprowa-

dzenia formatów M1 i M2 (156,75 × 156,75 mm²). W roku 2018

pojawiły się dwa popularne formaty: M4 (161,75 × 161,75 mm2)

oraz G1 (158,75 × 158,75 mm²), a już w 2019 roku kolejne więk-

sze podłoża: M6 (166,00 × 166,00 mm²), M10 (182 × 182 mm²)

i M12 (210 × 210 mm²). Tabela II prezentuje dostępne obecnie for-

maty płytek krzemowych oraz perspektywę ich wdrożenia do pro-

dukcji masowej w ciągu najbliższej dekady. Jak widać, w przypadku

monokrystalicznych podłoży można oczekiwać trzech wymiarów

podstawowych (M6, M10 i M12), podczas gdy podłoży multikry-

stalicznych dotyczy jedynie format M6. Przedstawiona na rys. 9

tendencja w kierunku zwiększania podłoży jest zrozumiała. Proces

technologiczny produkcji ogniw przebiega podobnie, niezależnie

od rozmiaru podłoży, co obniża koszt produkcji, a w konsekwencji

również koszt modułów montowanych z ogniw o większej mocy.

Wyzwaniem, często kosztownym, jest sprzęt technologiczny, który

musi być dostosowany do większych podłoży. Na rys. 10 zobrazo-

wano zmiany na rynku PV związane z zapotrzebowaniem na różne

formaty podłoży krzemowych w najbliższych trzech latach.

Patrząc na zapowiedzi wielu firm, w tym forsowanie konieczno-

ści znormalizowania formatu M10, zmiany w kierunku stosowania

większych podłoży mogą przebiegać nawet szybciej, niż to się obec-

nie przewiduje.

Rys. 4. Udział w globalnym rynku ogniw i modułów PV różnego typu krzemu krystalicznego (c-Si)

Casted oznacza krzem otrzymany w procesie metalurgicznym poprzez wykonanie odlewu bloku krzemowe-

go w specjalnym tyglu; HP oznacz krzem podwyższonej jakości (ang. High Performance) praktycznie zbliżo-

nej do jakości krzemu monokrystalicznego

Rys. 5. Popyt na moduły PV w zależności technologii. „Inne” oznaczają tu głównie moduły cienkowarstwo-

we II generacji

Rys. 6. Prognozy mocy produkcyjnej do 2023 roku dotyczące różnych technologii ogniw krzemowych na

podłożach typu n

Rys. 7. Obecny i przewidywany udział w rynku PV podłoży krzemowych różnego typu w latach 2017–2028

Tabela II. Wprowadzanie nowych rozmiarów płytek podłożowych Si do

produkcji w latach 2020–2030

Produkcja

2020/2021

2022

2024

2027

2030

Płytki podłożowe

mc-Si

166 ± 0,25 mm2

182 ± 0,25 mm2

192 ± 0,25 mm2

200 ± 0,25 mm2

210 ± 0,25 mm2

Płytki podłożowe

mono-Si

166 ± 0,25 mm2

182 ± 0,25 mm2

192 ± 0,25 mm2

200 ± 0,25 mm2

210 ± 0,25 mm2

Ogniwa

166 ± 0,25 mm2

182 ± 0,25 mm2

192 ± 0,25 mm2

200 ± 0,25 mm2

210 ± 0,25 mm2

Moduły

166 ± 0,25 mm2

182 ± 0,25 mm2

192 ± 0,25 mm2

200 ± 0,25 mm2

210 ± 0,25 mm2

Produkcja masowa już realizowana lub brana pod uwagę

Produkcja masowa nie brana pod uwagę

magazyn fotowoltaika 4/2020

technologie

Grubość płytek podłożowych Si do produkcji

ogniw

Koszt podłoża krzemowego stanowi istotną część (nawet ok.

30–40%) całych kosztów wytworzenia ogniwa, tak więc jego gru-

bość ma istotne znaczenie. Przy dzisiejszych możliwościach tech-

nologicznych grubość płytek może być realnie zmniejszona z obec-

nych 160–170 μm do około 100 μm, a nawet do 40 μm. Pożądane

mogłoby być dojście do grubości nawet rzędu 15 μm, ale potrzebna

byłaby do tego zaawansowana technologia (źródło: A. Bhambhani,

Thinner Wafers May Reduce Solar Panel Cost, TayangNews, 29 Jan.

2020). Na rys. 11 zobrazowana została obecna i przewidywana wiel-

kość zużycia polikrzemu potrzebnego do wyprodukowania jednej

płytki krzemowej o wymiarze M6. Na zużycie mają wpływ zarówno

grubość samej płytki, jak i grubość drutu diamentowego użytego

do cięcia, a także sama jakość procesu. Dwa ostatnie czynniki mają

wpływ na tzw. odpady z cięcia (ang. kerf losses), czyli masę odpado-

wego pyłu krzemowego.

Nie bez znaczenie jest również to, że w zasadzie dla sprawno-

ści ogniwa krzemowego – niezależnie od technologii – korzystne

jest zmniejszanie jego grubości, co efektywnie skraca nośnikom

mniejszościowym prądu, generowanym w wyniku absorbcji świa-

tła, drogę potrzebną do przebycia w kierunku złącza p-n, na którym

następuje ich separacja.

Moduły

W technologii krzemowych modułów PV można zauważyć

kilka wyraźnych trendów:

––

wzrost mocy wyjściowej, ale także rozmiarów i wagi, co wiąże

się ze stosowaniem większej liczby ogniw o wyższej sprawno-

ści i o większych rozmiarach (moduły 500 Wp+ i 600 Wp+),

––

coraz powszechniejsze zastosowanie ogniw połówkowych

(lub 1/3 dla podłoży M12), tzw. konfiguracja half-cut,

Tabela III. Typowe gabaryty modułów w zależności od rozmiarów ogniw; w przypadku rozmiaru M12 stosuje się mniejszą liczbę ogniw

Symbol

podłoża

Rozmiar

[mm]

Przekątna

płytki Si [mm]

Powierzchnia [cm2]

Stosunek

powierzchni MX/M0

Powierzchnia modułu

[m2]

(72 ogniwa)

Wymiary [mm]

Wys.

Szer.

156,00

241

1,00

1,94

1956

992

156,75

205

244

1,01

2,00

2004

996

156,75

210

244

1,01

158,75

250

1,04

2,05

2031

1008

158,75

252

1,05

161,70

211

258

1,07

2,11

2064

1024

165,00

267

1,11

166,00

223

274

1,14

2,24

2131

1052

185,00

342

1,42

192,00

369

1,53

M10

182,00

331

2,56

2256

1133

M12

210,00

295

441

1,83

2,41 / 50 ogn.

2,89 / 60 ogn.

2180

1110

1322

Rys. 8. Obecny i przewidywany udział domieszkowania galem zamiast borem podłoży krzemowych typu p

dla przemysłu PV

Rys. 9. Przewidywany trend wzrostu rozmiaru podłoży krzemowych do produkcji ogniw PV

Rys. 11. Przeciętne zużycie polikrzemu na wyprodukowanie jednej krzemowej płytki podłożowej (M6). Ten-

dencja malejąca wynika zarówno ze stosowania coraz cieńszych podłoży jak i stosowania coraz cieńszych

drutów diamentowych do cięcia

Rys. 10. Stan aktualny i prognozowane na lata 2021–2023 zapotrzebowanie rynku PV na różne formaty

podłoży krzemowych

magazyn fotowoltaika 4/2020

technologie

––

rosnące zainteresowanie modułami dwustronnymi (ang. bifa-

cial), w tym także w konfiguracji szyba-przezroczysta folia,

––

moduły typu shingled (z gontowym układem ogniw),

––

stosowanie nowych polimerów zapobiegających degrada-

cję wymuszoną napięciem typu PID (ang. Potential Indu-

ced Degradation) lub znacznie ją ograniczających,

––

stosowanie cieńszych, teksturowanych szyb redukujących

straty optyczne (odbicie światła),

––

zmniejszanie odległości między ogniwami,

––

dostosowanie do pracy przy wyższych napięciach instalacji

(do 1500 V DC).

Szybkie zmiany zachodzące w rozmiarach stosowanych ogniw

i ich konfiguracji spowodowały bardzo dużą dywersyfikację obec-

nych na rynku modułów PV.

Tendencje w zmianach gabarytów modułów w zależności

od wielkości zastosowanych ogniw pokazuje Tabela III.

Wraz ze wzrostem sprawności ogniw, szczególnie w zakresie

nowych technologii, rośnie również sprawność montowanych z nich

modułów PV. W 2019 roku przeciętna sprawność modułów z ogni-

wami na podłożach mono-Si wynosiła około 18,5%, a ok. 17,3%

osiągały moduły z ogniwami multi-Si. Trzeba przy tym zauważyć,

że rośnie liczba firm wprowadzająca na rynek moduły o sprawno-

ściach przekraczających 20%. W Tabeli IV zestawiono przykłady

najsprawniejszych modułów na rynku w roku 2020. Warto zauwa-

żyć, że czołowe miejsca zajmują technologie IBC i HJT, dla któ-

rych ogniwa wykonano z wykorzystaniem podłoży typu n. Charak-

terystyczne jest także i to, że większość pozycji w Tabeli IV zajmują

moduły z ogniwami połówkowymi (half-cut). Udział modułów

half-cut w rynku systematycznie rośnie (rys. 13) od 2014 roku, kiedy

to firma REC wprowadziła je jako pierwsza na rynek pod nazwą

TwinPeak.

Folie polimerowe

Folie polimerowe używane do produkcji modułów PV mają

kilka zadań do spełnienia:

––

hermetyzują ogniwa i przewody wewnątrz modułu, chroniąc

je przed szkodliwym wpływem warunków atmosferycznych,

przede wszystkim wilgoci, ale i czynników aktywnych che-

micznie, takich jak mgła solna lub amoniak,

––

zapewniają ochronę mechaniczną (razem z szybą),

––

zapewniają właściwą izolację elektryczną,

przy czym powinny się one charakteryzować:

––

wysoką transmisyjnością optyczną w zakresie widmowym

właściwym dla określonej technologii,

––

optymalnym współczynnikiem załamania,

––

wysoką odpornością na promieniowanie UV,

––

odpornością na efekt PID (związany z transportem jonów,

głównie Na+).

Ponieważ frontową stronę modułu z zasady chroni szyba,

stąd największe znaczenie dla trwałości modułu ma ochrona jego

spodniej strony. Rolę tę z zasady pełnią folie wielowarstwowe,

gdzie każda z warstw pełni określoną funkcję. Na rys. 14 przedsta-

wiono przykłady różnych kombinacji polimerów stosowanych do

produkcji takich folii. Jak widać na rys. 15, pierwsza z nich (TPT

– ang. Tedlar Polyester Tedlar) ma zdecydowanie największy udział

w rynku, jednak z biegiem lat swój udział zwiększają folie z fluoro-

polimerem (Kynarem, PVDF – polifluorek winylidenu) od strony

zewnętrznej (np. KPE) oraz folie poliolefinowe (PO, APA i APpO).

Tabela IV. Przykłady modułów PV (produkcja) o najwyższych sprawnościach w 2020 roku (źródło: Clean Energy Reviews)

Producent

Model

Pmax [w]

Typ ogniwa

Typ podłoża

Eff [%]

Sunpower

Maxeon 3

400

IBC

22,6

Neon R

370

IBC

21,7

REC Solar

Alpha

380

HJT

21,7

Neon 2

355

PERC

20,7

Longi Solar

Hi-MO 4

375

PERC half-cut

20,6

Trina Solar

Honey DEO8M

375

PERC half-cut

20,5

SOLARIA

Power XT

370

PERC half-cut

20,5

Jinko Solar

Tiger Pro 6RL3

390

PERC half-cut

20,4

Sumec Phono Solar

TwinPlus M4-9B-R

375

PERC half-cut

20,4

Canadian Solar

HiKU CS3L

375

PERC half-cut

20,3

Astroenergy

AstroSemi 60M

375

PERC half-cut

20,3

Hyundai

HiE-S350SG

355

PERC half-cut

20,2

JA Solar

JAM60S10

345

PERC half-cut

20,2

Seraphim

SII - Shingled

365

PERC shingled

20,2

QCells

Q.Peak Duo G8+

360

PERC half-cut

20,1

Rys. 12. Tendencja w zmianach preferowanej grubości podłoża krzemowego w zależności o technologii i za-

stosowania ogniwa

Rys. 13. Aktualny i prognozowany udział w rynku modułów half-cut

magazyn fotowoltaika 4/2020

technologie

Warunki gwarancji producenta

Warunki gwarancji często budzą swoistą niepewność u klienta.

Oczywiście, warto jest kupować moduły uznanych producentów

o mocnej i stabilnej pozycji rynkowej. Daje to gwarancję, że nawet

po wielu latach moduł będzie mógł zostać zareklamowany. Temat

ten był poruszany wcześniej w artykule T. Żdanowicza O czym

warto wiedzieć, kupując moduły fotowoltaiczne (PV) („Magazyn

Fotowoltaika” nr 2/2017). Na rys. 16 przedstawione są warunki

gwarancyjne udzielane przez wybranych, uznanych producen-

tów. Jak widać, standardem jest 20-letnia gwarancja na zachowa-

nie mocy modułu nie niższej niż 80% mocy początkowej, natomiast

już znaczna część producentów daje o wiele krótszą gwarancję,

12 lat, na brak uszkodzeń fizycznych modułu, takich jak: delami-

nacja, tzw. ślady ślimaka (ang. snail tracks), korozja przewodów

wewnętrznych, lokalne wypalenia folii itp.

W kierunku zwiększenia trwałości modułów PV

Trwałość i bezpieczeństwo użytkowania modułów PV jest istot-

nym argumentem na rzecz rozwoju fotowoltaiki. Oprócz standar-

dowych testów opisanych w normach PN- 61215 i PN-EN 61730

wiele firm wprowadziło własne, bardziej rygorystyczne testy

trwałościowe, takie jak: TÜV SÜD Tresher, Qualification Plus,

DuPont Mast, Test PV-magazine + CEA i kilka innych. W ostat-

nich latach pojawiły się również dokumenty o charakterze norma-

tywnym wychodzące naprzeciw takim trendom i wprowadzające

znacznie ostrzejsze rygory badań niż te opisane w wymienionych

wyżej normach. Są to takie dokumenty, jak:

––

IEC TS 63209-1 Rozszerzone badania wytrzymałościowe

modułów fotowoltaicznych – Część 1: Moduły, Część 2:

Materiały komponentów i obudów (norma powstała z ini-

cjatywy PVQAT, publikacja spodziewana jest w 2021 roku),

––

IEC 62892-1 Ed. 1.0 Badanie modułów PV w celu zróżnico-

wania ich wydajności w różnych klimatach i zastosowaniach,

––

IEC TR 63279 Moduły fotowoltaiczne – minimalizowa-

nie ryzyka – Sekwencyjne i łączone przyspieszone testy

wytrzymałościowe.

Niezależnie od wymienionych dokumentów, istotne znacze-

nie dla producentów modułów PV powinna mieć też nowa norma

wydana w 2020 roku – PN-EN IEC 62941:2020-09 Moduły foto-

woltaiczne (PV) do zastosowań naziemnych – System jakości dla

produkcji modułów PV.

Utylizacja modułów wyeksploatowanych

(ang. end-of-life assessment)

Nawet najlepsze moduły PV będą kiedyś podlegały wymia-

nie. W efekcie starań producentów moduły są bardzo trwałe

i stąd trudne do utylizacji/recyklingu. Najczęściej problem uty-

lizacji leży po stronie producenta, który zobowiązuje się do ode-

brania od klientów zużytych lub uszkodzonych modułów. Takie

działania wspomagane są międzynarodową inicjatywą PV Cycle.

Moduł tak oznaczony posiada gwarancję zwrotu do producenta

w celu utylizacji.

Potencjalny polski producent ogniw i modułów na dużą skalę

powinien już na początku realizacji takiego projektu przygotować

się również do problemu utylizacji/recyklingu swoich produk-

tów. Obliguje do tego norma międzynarodowa PN-EN 50625-

2-4:2018 Wymagania dotyczące zbiórki, logistyki i przetwarza-

nia ZSEE – Część 2-4: Wymagania dotyczące obróbki paneli

fotowoltaicznych.

Wymieniona norma jest zharmonizowana z Dyrektywą UE

WEEE 2 z 14 sierpnia 2012 roku, będącą uaktualnioną wersją

Dyrektywy WEEE 2002/96/UE w sprawie zużytego sprzętu

elektrotechnicznego i elektronicznego. Jej celem jest zmini-

malizowanie negatywnego wpływu odpadów elektronicznych

na środowisko. Czyni ona producentów, dostawców i importe-

rów odpowiedzialnymi za zbiórkę, ponowne użycie, recykling

i odzyskiwanie odpadów elektronicznych. Odpady podzielone

są na kilka kategorii i dla każdej z nich są ustalone różne zasady

recyklingu.

Kolejne dwa istotne dokumenty normatywne w tym zakresie

to:

––

IEC TS 62994 Ed. 1.0 Moduły fotowoltaiczne (PV) w całym

cyklu życia – Ocena środowiskowego ryzyka dla zdrowia

i bezpieczeństwa – Ogólne zasady i nazewnictwo,

––

IEC 62994-1 Ed. 1.0 Ocena środowiskowa ryzyka dla zdro-

wia i bezpieczeństwa dotycząca zrównoważonego rozwoju

produkcji modułów PV – Część 1: Zasady ogólne i defini-

cje terminów.

Rys. 14. Rózne kombinacje struktury folii stanowiącej pokrycie ochronne spodniej strony modułu (ang.

backsheet) (źródło: S.K. Chunduri.M. Schmela, Backsheets & Encapsulation 2020, Raport Tiynag News 2020)

Rys. 15. Aktualny i prognozowany udział w rynku róznych folii polimerowych służących do ochrony tylnej

strony modułu krzemowego

magazyn fotowoltaika 4/2020

technologie

Podsumowanie

W artykule poruszono tylko część istotnych zagadnień związa-

nych z perspektywą rozwoju technologii fotowoltaiki krzemowej.

Nie poruszono m.in. spraw związanych z doskonaleniem metalizacji

ogniw ani nowych wyzwań w zakresie technologii szyb na moduły

PV. Ujęte zostały zagadnienia, które wydają się kluczowe z punktu

widzenia rozwoju branży, która miałaby szansę dostarczać konku-

rencyjne produkty na rynek nie tylko polski, lecz także europej-

ski. Jeżeli ma się tak stać, założeniem powinna być produkcja loku-

jąca się od razu na poziomie jakości i standardów, których można

oczekiwać za kilka lat. Startowanie z poziomu technologicznego

aktualnego dzisiaj skazywałoby taką inicjatywę na porażkę. Doty-

czy to zarówno wyboru konkretnej technologii (struktury) ogniwa,

jak i standardów materiałowych, które będą obowiązywać za kilka

lat. Odpowiedzieć trzeba na kluczowe pytanie – kto ma zapew-

nić technologię ogniw? Jeżeli ma być to własne opracowanie, a na

razie takiego w Polsce nie ma, to prawdopodobnie zajmie to wiele

lat i pochłonie znaczące środki, a rezultat pozostaje niepewny. Być

może zakup licencji może być rozsądnym rozwiązaniem. Odrębną

sprawą pozostaje, czy potrzebna jest w Polsce gigafabryka ogniw/

modułów PV z pełnym wertykalnym łańcuchem komponentów.

Produkcja polikrzemu jest niezwykle energochłonna i tylko kilka

firm na świecie zdecydowało się na włączenie jej do swojego łań-

cucha produkcyjnego. Jednocześnie w najbliższych latach przewi-

dywana jest nadpodaż polikrzemu na rynkach światowych. Pomysł

budowy w Polsce gigafabryki jest niezwykle ekscytujący, lecz trzeba

pamiętać, że jest to przedsięwzięcie stricte hi-tech i wymaga odpo-

wiedzi na wiele pytań już na samym starcie.

Autor jest wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Fotowoltaicznego,

a także Przewodniczącym Komitetu Technicznego KT 54 (Chemiczne

Źródła Prądu) w Polskim Komitecie Normalizacyjnym. KT 54 jest

odpowiedzialny za wdrażanie na rynek krajowy norm IEC z zakresu

fotowoltaiki.

Literatura

[1] International Technology Roadmap for Photovoltaic (ITRPV), Results 2019 including maturity report 2020, Ed. 11, Oct. 2020.

[2] NREL Best Research-cell efficiencies chart, https://www.nrel.gov/pv/cell-efficiency.html

[3] NREL Champion Photovoltaic Module Efficiency Chart, https://www.nrel.gov/pv/module-efficiency.html

[4] Martin A. Green et al, Solar cell efficiency tables (ver. 56), Prog. Photovolt. Res. Appl. 28, 2020.

[5] S.K. Chunduri, M. Schmela, Backsheets & Encapsulation 2020, Raport Taiynag News 2020.

[6] S.K. Chunduri, M. Schmela, 500 W+ Solar Modules Ed. 2020, Raport Taiynag News 2020.

[7] “39 PV Firms Back 600 W+ Solar PV Modules”, Taiyang News, 15. July 2020.

[8] A. Bhambhani, 3 PV Giants Unite To Push 182mm Cell based Modules, Taiyang News, 18. Nov. 2020.

[9] S. Chunduri, Thinner Is Better For Cost, Taiyang News, 2020.

[10] S. Chunduri,Breakdown of Higher Costs n-type Wafers, Taiyang News 2020.

[11] A. Bhambhani, Future Bright For Polysilicon Industry, Claims Research, Taiyang News 2020.

[12] Mapa drogowa rozwoju przemysłu fotowoltaicznego w Polsce do 2030 roku, IEO, EC BREC, August 2020 (in Polish).

[13] T. Żdanowicz, Współczesne krystaliczne ogniwa i moduły krzemowe – budowa, sprawności i perspektywy Cz. I–V, „Magazyn Fotowoltaika” nr 2/2018, 3/2018, 4/2018, 2/2019 i 3/2019.

[14] T. Żdanowicz, O czym warto wiedzieć, kupując moduły fotowoltaiczne (PV), „Magazyn Fotowoltaika” nr 2/2017.

[15] T. Żdanowicz, Dokumenty normatywne używane do certyfikowania modułów fotowoltaicznych (PV), „Magazyn Fotowoltaika” nr 3/2017.

Rys. 16. Warunki gwarancyjne udzielane na moduły przez ważniejszych producentów

praktyka

magazyn fotowoltaika 4/2020

bałość o bezpieczeństwo oraz wła-

ściwe, komfortowe warunki wykony-

wania pracy w rozumieniu relacji pracow-

nik – prawodawca jest niezbywalnym pra-

wem gwarantowanym w ustawie zasadni-

czej – Konstytucji Rzeczpospolitej Pol-

skiej (KRP). Jak czytamy w rozdziale II

KRP, każdy ma prawo do bezpiecznych

i higienicznych warunków pracy. Sposób

realizacji tego prawa oraz obowiązki praco-

dawcy określa ustawa. Szczegółowe zasady

regulujące rozwiązania dotyczące zagad-

nień pracy zawierają właściwe przepisy

wykonawcze.

Najważniejszym źródłem – przepisem

wykonawczym regulującym prawa i obo-

wiązki zarówno pracowników, jak i praco-

dawców – jest Ustawa z dnia 26 czerwca

1974 r. z późniejszymi zmianami – Kodeks

pracy (k.p.).

W dziale X Kodeksu pracy zatytuło-

wanym Bezpieczeństwo i higiena pracy

zagwarantowane są uprawnienia pracow-

nika związane z ochroną jego życia i zdro-

wia, prawem do posiadania niezbędnego

wyposażenia, a także pozostałe zagadnie-

nia tematyki BHP.

W omawianym przypadku instalatora

OZE dotyczy to szeroko rozumianego

wyposażenia, tj. środków ochrony indywi-

dualnej oraz odzieży i obuwia roboczego.

Zasady dostarczania pracownikowi środ-

ków ochrony indywidualnej oraz odzieży

i obuwia roboczego odpowiednich do

rodzaju wykonywanej pracy, a także

wytyczne pochodzące z właściwych roz-

porządzeń przedstawione są w rozdziale

IX działu X Kodeksu pracy.

Kto ustala rodzaje środków

ochronnych instalatora

Szczegółowe rozwiązania dotyczące

m.in. stosowania środków ochrony indy-

widualnej precyzuje powołane w Kodeksie

pracy Rozporządzenie Ministra Pracy

i Polityki Socjalnej z dnia 26 września

1997 r. z późniejszymi zmianami – w spra-

wie ogólnych przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy. W związku z zapisem art.

2378 § 1. to pracodawca ustala rodzaje

środków ochrony indywidualnej oraz

odzieży i obuwia roboczego, których sto-

sowanie na określonych stanowiskach jest

niezbędne. W zależności od stopnia zagro-

żenia, cech stanowiska pracy każdego pra-

cownika i skuteczności działania środków

ochrony indywidualnej, pracodawca powi-

nien określić warunki stosowania środków

ochrony indywidualnej, a w szczególno-

ści czas i przypadki, w których te środki

powinny być stosowane. Odnośnie do

zawodu instalatora OZE (podobnie jak

innych zawodów) nie ma odrębnych prze-

pisów wyszczególniających, co miałoby

się znaleźć w obligatoryjnym zestawie

wyposażenia.

Wyposażenie instalatora OZE w środki

ochrony indywidualnej oraz odzież i obu-

wie robocze wynika z analizy zagrożeń

występujących na stanowisku przydzie-

lonej i wykonywanej pracy. Powinno ono

być m.in. odpowiednie do zagrożenia

i uwzględniać istniejące warunki w danym

miejscu. Powinno także uwzględniać

wymagania ergonomii, stan zdrowia pra-

cownika, być odpowiednio dopasowane

do użytkownika (posiadać możliwość nie-

zbędnych regulacji). Jeżeli mamy do czy-

nienia z występowaniem więcej niż jed-

nego zagrożenia, należy zastosować jed-

nocześnie kilka środków ochrony indy-

widualnej odpowiednio do siebie dopa-

sowanych w taki sposób, aby wzajem-

nie nie zmniejszały swoich właściwo-

ści ochronnych. W przypadku instalatora

OZE mogą to być np. zagrożenia związane

z wykonywaniem prac elektrycznych na

wysokościach.

Środki ochrony indywidualnej oraz

odzież i obuwie robocze są własno-

ścią pracodawcy. Powinny być przezna-

czone do osobistego użytku oraz stoso-

wane zgodnie ze swoim przeznaczeniem

określonym w instrukcji udostępnionej

pracownikowi.

Wymagania dotyczące środków

ochrony indywidualnej

Artykuł 2376 § 3 Kodeksu pracy zobo-

wiązuje pracodawcę do dostarczenia pra-

cownikowi jedynie środków ochrony

indywidualnej, które spełniają wymaga-

nia dotyczące oceny zgodności. „Zostały

one określone w Ustawie z dnia 30 sierp-

nia 2002 r. o systemie ochrony zgod-

ności (Dz. U. z 2017 r. poz. 1226) oraz

w wydanym na jej podstawie Rozpo-

rządzeniu Ministra Gospodarki z dnia

21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadni-

czych wymagań dla środków ochrony

indywidualnej (Dz. U. z 2005 r. Nr 259,

poz. 2173), implementującym dyrektywę

89/686/EWG. Potwierdzeniem spełnie-

nia ww. wymagań jest oznakowanie środ-

ków ochrony indywidualnej znakiem

CE”

(www.pip.gov.pl/porady-prawne/

bezpieczeństwo-i-higiena-pracy).

Środki ochrony indywidualnej można

stosować, jeżeli posiadają właściwości

ochronne i użytkowe. Oznacza to, że jesz-

cze nie upłynął ich termin przydatności

do użycia, są sprawne technicznie, odpo-

wiednio konserwowane, nieuszkodzone

oraz znajdują się we właściwym stanie

sanitarnym.

Dobór wyposażenia instalatora

OZE

Budowa

instalacji

fotowoltaicz-

nych to proces, w którym konieczne jest

zaangażowanie pracowników różnych

branż w różnych zawodach. Wymagana

Bezpieczeństwo pracy instalatora

fotowoltaiki

Wyposażenie instalatora OZE w sprzęt ochronny to niezbędny i obowiązkowy element procesu organizacji

pracy przy instalowaniu, rozruchu oraz konserwacji instalacji fotowoltaicznych.

Mirosław Grabania

praktyka

magazyn fotowoltaika 4/2020

często od pracowników wielozadanio-

wość zobowiązuje pracodawców do

uwzględnienia wszystkich okoliczności

związanych z zagrożeniami występują-

cymi w wyznaczonym miejscu pracy na

danym stanowisku. W związku z powyż-

szym wyposażenie instalatora OZE

w konieczne i właściwe środki ochrony

indywidualnej oraz odzież i obuwie

robocze powinno być zgodne z właści-

wymi przepisami prawnymi, uregulowa-

niami Kodeksu pracy oraz wskazanymi

tam rozporządzeniami.

W praktyce obowiązek prawidłowego

ustalenia niezbędnych środków ochrony

indywidualnej przy wykonywaniu prac

powierzonych na danym stanowisku ciąży

na pracodawcy (art. 2378 § 1 pkt. 1 k.p.).

Pomocne powinno być wcześniej cyto-

wane Rozporządzenie Ministra Pracy

i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Taki tryb postępowania wymienia na swo-

jej stronie (www.pip.gov.pl) Państwowa

Inspekcja Pracy.

W załączniku nr 2 do rozporządzenia

znajdziemy tabele:

––

Tabela nr 1. Zagrożenia, przy których

wymagane jest stosowanie środków

ochrony indywidualnej. Przedstawia

podział zagrożeń (fizyczne, mecha-

niczne, pozostałe), wymienia zagro-

żenia (upadki z wysokości, drgania,

pozostałe), wymienia części ciała,

które należy chronić w wyniku istnie-

jącego zagrożenia (głowa, narząd słu-

chu, dłonie, pozostałe).

––

Tabela nr 2. Rodzaje prac, przy któ-

rych wymagane jest stosowanie

środków ochrony indywidualnej.

W tabeli wymieniono rodzaje środ-

ków ochrony indywidualnej (środki

ochrony głowy, środki ochrony

przed upadkiem z wysokości, pozo-

stałe) oraz przyporządkowano im

rodzaje prac, przy których wymagane

jest ich stosowanie (prace monta-

żowe i instalacyjne, prace na ruszto-

waniach, pozostałe).

––

Tabela nr 3. Rodzaje środków ochro-

ny indywidualnej. W tabeli wy-

mieniono rodzaje środków ochro-

ny indywidualnej (środki ochrony

przed upadkiem z wysokości, pozo-

stałe) oraz przyporządkowano do

nich odpowiedni sprzęt i akcesoria

(uprzęże, amortyzatory, urządzenia

samohamowne, pozostałe).

Praktyczną pomocą do przeprowa-

dzenia samokontroli przez pracodawców

w celu identyfikacji zagrożeń występują-

cych na stanowisku instalatora OZE i usta-

leniu właściwego wyposażenia instalatora

mogą być tzw. listy kontrolne. Na stronach

Centralnego Instytutu Pracy – Państwo-

wego Instytutu Badawczego (www.ciop.

pl) znajdziemy listę kontrolną do identyfi-

kowania zagrożeń przy użytkowaniu urzą-

dzeń do pozyskiwania energii słonecznej.

Bardzo pomocna może okazać się lista

kontrolna z komentarzem pt. Bezpiecznie

i zgodnie z prawem (www.pip.gov.pl).

zakończenie

analizy

doboru

wyposażenia instalatora OZE – pracow-

nika budującego instalację fotowolta-

iczną – należy przypomnieć art. 2379 k.p.

mówiący o tym, że pracodawca nie może

dopuścić pracownika do pracy bez środ-

ków ochrony indywidualnej oraz odzieży

i obuwia roboczego przewidzianych do

stosowania na danym stanowisku pracy.

praktyka

magazyn fotowoltaika 4/2020

yposażenie instalatora PV można

podzielić na indywidualny sprzęt

BHP i narzędzia monterskie. Do pierwszej

kategorii zaliczają się przede wszystkim

zabezpieczenia przed upadkiem z wysoko-

ści, takie jak:

––

szelki bezpieczeństwa,

––

liny bezpieczeństwa,

––

amortyzatory bezpieczeństwa,

––

urządzenia samohamowne,

––

przyrządy asekuracyjne,

––

linostopy,

––

kask do pracy na wysokości,

––

buty

ochronne

podeszwą

antypoślizgową,

––

odzież ochronna i odblaskowa

(w tym rękawice i kamizelki).

Konstrukcja szelek bezpieczeństwa

powinna obejmować pas biodrowy oraz

klamry zaczepowe z przodu, tyłu i na

bokach pasa. Taka budowa umożliwia

współpracę z innymi podzespołami i w

rezultacie zapewnia odpowiednią aseku-

rację i stabilizację pozycji podczas pracy.

Wymagania co do szelek bezpieczeństwa

zawarte są w normie PN-EN 361:2005,

dlatego wybierając szelki, należy szukać

produktów posiadających certyfikat zgod-

ności z tą normą. Każdorazowo przed uży-

ciem monter powinien pamiętać o spraw-

dzeniu szelek zgodnie z instrukcją produ-

centa, a okresowo konieczne jest przete-

stowanie ich przez autoryzowany serwis.

Liny bezpieczeństwa zwykle wyko-

nane są z poliamidu, dlatego charaktery-

zują się małą rozciągliwością. W zależ-

ności od przekroju lina może służyć

jako robocza lub pomocnicza. Do liny

bezpieczeństwa mocuje się amor-

tyzatory, które w razie upadku użyt-

kownika zmniejszają siłę na niego

działającą. Z kolei między końcem

liny a punktem jej mocowania do

budynku stosuje się urządzenie samo-

blokujące, które hamuje ruch liny na

krótkim odcinku, w razie gdyby pracownik

zaczął spadać. Natomiast podczas wcho-

dzenia po drabinie lub wciągania modu-

łów na dach monter powinien być dodat-

kowo zabezpieczony przez przyrządy ase-

kuracyjne. Ryzyko upadku zmniejsza

odpowiednie obuwie. Dobrze, jeśli poza

podeszwą antypoślizgową posiada ono

także podnosek bezpieczeństwa.

Ważne, aby wszystkie środki ochrony

osobistej posiadały odpowiednie atesty

i były regularnie poddawane przeglądom

w autoryzowanym serwisie (zwykle raz na

12 miesięcy).

Większość sprzętu BHP ma trwałość 5

lat, nawet jeśli nigdy nie zostały użyte.

Do podstawowych narzędzi monter-

skich zalicza się:

––

klucz dynamometryczny z końców-

kami

nasadowymi,

inbusowymi

i torx,

––

wkrętak dynamometryczny,

––

zaciskarka do złączy DC typu MC4,

––

ściągacz

izolacji

przewodów

solarnych,

––

ściągacz

izolacji

przewodów

elektroenergetycznych,

––

zaciskarka do tulejek izolowanych

(zakres 2,5 – 16 mm2),

––

zaciskarka do końcówek oczkowych

(zakres 6 – 16 mm2),

––

zaciskarka do wtyczek RJ45 wraz

z wtyczkami RJ45,

––

klucze do złączy typu MC4 (plasti-

kowe lub metalowe),

––

wkrętaki izolowane płasko-krzyżowe

do 1000 V,

––

szczypce uniwersalne izolowane do

1000 V,

––

cęgi boczne izolowane do 1000 V,

––

wkrętarki akumulatorowe z zesta-

wem końcówek nasadowych i torx,

––

szlifierka kątowa z tarczami do szli-

fowania

dachówek

ceramicznych

i betonowych oraz cięcia metali

i tworzyw sztucznych,

––

wiertarka udarowa z kompletem

wierteł widiowych i do stali,

––

wiertła do wykonywania przewier-

tów przez mury i ściany,

––

piłka ręczna do metalu,

––

detektor/lokalizator metali, kabli

i przewodów,

––

detektor/tester obecności napięcia,

––

miernik napięcia stałego i przemien-

nego do 1000 V,

––

miernik rezystancji uziemień,

––

miernik

wielofunkcyjny

zgodny

z normą PN-EN 615574,

––

sznurek traserski lub żyłka dekarska,

––

miarka/przymiar zwijany,

––

poziomica,

––

łata,

––

ołówek ciesielski/ kreda/ spray do

wytyczania rozłożenia konstrukcji

montażowej,

––

drabina składana (aluminiowa),

––

przedłużacz na bębnie.

Wśród

powyższych

sprzę-

tów warto zwrócić uwagę na klucz

i wkrętak dynamometryczny. Pierw-

szy jest niezbędny podczas montażu

modułów do konstrukcji. Zgodnie

z instrukcjami obu komponentów

tylko wykonanie połączeń śrubowych

Wyposażenie instalatora PV

Przy instalacji systemów fotowoltaicznych liczy się nie tylko czas, lecz także jakość

prowadzonych prac. Ważną kwestię stanowi również bezpieczeństwo ekip monter-

skich. Odpowiednie wyposażenie zdecydowanie wpływa na poprawę tych aspektów.

Maciej Juźwik,

CB KEZO PAN/Platforma PV IMiO WEiTI PW

Krzysztof Mik, CB KEZO PAN

Michał Paszkiewicz, WIŚGiE PŚK

Obuwie firmy SCHÜTZE-SCHUHE dla instalatora PV.

Fot. SCHÜTZE-SCHUHE

magazyn fotowoltaika 4/2020

praktyka

z odpowiednim momentem siły zapew-

nia zachowanie gwarancji producentów,

a ponadto odpowiednią reakcję na naprę-

żenia termiczne i mechaniczne. Alterna-

tywnie można wykorzystać wkrętarkę,

jeśli dysponuje się tabelą momentów siły

na odpowiednim zakresie wysprzęgle-

nia. Z kolei wkrętak dynamometryczny

to obowiązkowe wyposażenia elektroin-

stalatora. Wszystkie aparaty elektryczne

posiadają określony moment, z jakim

należy przykręcić zaciski śrubowe. Zbyt

mały moment nie zapewni wystarczają-

cego kontaktu, co w skrajnym wypadku

może doprowadzić do znacznego wzro-

stu rezystancji i w konsekwencji pożaru.

Z kolei zbyt duży moment może spowo-

dować uszkodzenie aparatu. Właściwy

kontakt jest też istotny przy wykonywa-

niu innych połączeniach elektrycznych,

a szczególnie przy zaciskaniu złączy typu

MC4. Niewłaściwie zaciśnięte złącze DC

stanowi jedną z częstszych przyczyn poża-

rów instalacji PV. W tym kontekście klu-

czowe jest używanie zaciskarek dedyko-

wanych do danego rodzaju złączy. Kolejna

istotna grupa urządzeń to mierniki. Zgod-

nie z normą PN-EN 62446 każda instala-

cja fotowoltaiczna musi zostać potwier-

dzona pomiarami elektrycznymi. Obo-

wiązkowe pomiary obejmują kilka pozy-

cji, m.in.: pomiar impedancji pętli zwarcia,

wyłączników różnicowoprądowych, rezy-

stancji izolacji lub pomiar ciągłości połą-

czeń wyrównawczych. Dlatego zamiast

kilku mierników wygodne jest wykorzy-

stywanie analizatorów systemów PV, które

zazwyczaj posiadają wszystkie wymie-

nione funkcje, a także umożliwiają wykre-

ślenie krzywych prądowo-napięciowych.

Wymienione wyposażenie zapewnia

komfort pracy i odpowiednią jakość mon-

tażu. Niemniej, dodatkowo można je pod-

nieść, uzupełniając sprzęt o takie pozycje

jak:

––

uchwyt dachowy do drabiny lub dra-

bina dachowa,

––

rusztowania

aluminiowe

(stacjo-

narne lub przejezdne; wymagane

uprawnienia),

––

rusztowania warszawskie (wyma-

gane uprawnienia),

––

winda

dekarska

(wymagane

uprawnienia),

––

piła ręczna z tarczą do cięcia alumi-

nium (akumulatorowa lub sieciowa),

––

młot

udarowy

pogrążania

uziomów,

––

prostownica do drutu odgromowego,

––

nożyce do cięcia blachy.

Należy jednak pamiętać, że nawet naj-

lepsze wyposażenie nie zapewni jakości

wykonywanych prac montażowych. Szko-

lenie i ciągłe podnoszenie kwalifikacji ekip

monterskich jest jedynym kluczem do

tego, aby instalacje fotowoltaiczne były

bezpieczne i cieszyły inwestorów prawi-

dłowym funkcjonowaniem.

System zabezpieczeń firmy PROTEKT. Źródło: www.protekt.pl

realizacje

magazyn fotowoltaika 4/2020

onkurs na najlepsze instalacje fotowoltaiczne 2020

z falownikami Fronius został rozstrzygnięty aż w trzech

kategoriach: „Najlepsza instalacja domowa”, „Najlepsza insta-

lacja przemysłowa” oraz „Najlepsza instalacja z zarządzaniem

energią”.

Do konkursu nominowano 14 inwestycji, a dziewięć zostało

wybranych przez uczestników w drodze głosowania w trakcie

konferencji. Zwycięzcy otrzymali atrakcyjne nagrody o łącznej

wartości ponad 30 tys. zł. W tym roku nagrodzono również naj-

lepsze zdjęcie referencyjne 2020 z falownikiem Fronius.

Najlepsze instalacje fotowoltaiczne

Firma Fronius po raz czwarty rozstrzygnęła konkurs na najlepsze instalacje fotowoltaiczne z falownikami tej marki. Wyniki zostały

głoszone podczas 5. Konferencji Partnerów Serwisowych Fronius 5.FSP, która odbyła się 26 listopada 2020 r.

Pierwsze miejsce: Bison Energy Sp. z o.o.

Opis instalacji:

Na dachu zainstalowano 1509 sztuk modułów fotowoltaicznych

polskiego producenta firmy Selfa, które zostały umieszczone na

systemie montażowym firmy Corab. Na potrzeby realizacji projek-

tu dokonano opinii konstruktorskiej i w kooperacji z producentem

określono wielkość balastu użytego do właściwego dociążenia

konstrukcji. Instalacja została wyposażona w 16 falowników Fro-

nius ECO 25.0-3-S oraz jeden falownik Fronius Symo 10.0-3-M.

Drugie miejsce: SunSol Sp. z o.o.

Trzecie miejsce: Dom Serwis Małgorzata Bębenek

Pierwsze miejsce: Eko-Solar Sp. z o.o.

Opis instalacji:

Wielkość instalacji 40,0 kWp. Ze względu na bardzo wysokie na-

pięcia pojedynczego modułu (aż 75,6 Voc) instalacja wymagała

wielu analiz, obliczeń oraz optymalizacji w celu uniknięcia zacie-

nień, możliwości połączeń różnych kątów nachylenia połaci oraz

połączeń w długie łańcuchy i użycia trzech falowników. Właściciel

zdecydował się na montaż dodatkowego licznika Fronius Smart

Meter w celu prześledzenia zużycia energii elektrycznej w obiek-

cie oraz zoptymalizowania urządzeń domowych do jej produkcji

z instalacji.

Drugie miejsce: Sun One Piotr Mikos

Trzecie miejsce: Eovia Piotr Beer

Pierwsze miejsce: Sun One Piotr Mikos

Opis instalacji:

Inwestor to osoba niezwykle świadoma korzyści wynikających

z wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Ze względu na duże

zapotrzebowanie na energię elektryczną wynoszące 34 000 kWh

w skali roku, wynikające m.in. z użytkowania centrali wentylacyj-

nej oraz technologii basenowej, nakreślił plan na pokrycie 100%

potrzeb energetycznych przez energię wytworzoną z fotowoltaiki.

Drugie miejsce: Eovia Piotr Beer

Trzecie miejsce: Pro-Sun Sp. z o.o.

Najlepsza instalacja domowa 2020

Najlepsze zdjęcie 2020: firma SunSol Sp. z o.o.

Najlepsza instalacja przemysłowa 2020

Najlepsza instalacja z zarządzaniem energią 2020

Fot. Eko-Solar

Fot. SunSol

Fot. Bison Energy

Fot. Sun One

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

przyczyn technicznych oparcie systemu energetycznego na

OZE nie jest możliwe bez stacjonarnych magazynów ener-

gii. To właśnie magazyny współpracujące z instalacjami fotowol-

taicznymi mogą zapewnić pełną niezależność od sieci energe-

tycznej, zwiększając przy tym efektywność instalacji i skracając

zwrot z inwestycji. Energia zmagazynowana w szczytach genera-

cji może być z powodzeniem wykorzystywana do różnych celów.

Może być czynnikiem zachęcającym do inwestowania w pojazdy

elektryczne, które dzięki magazynom można ładować w dowol-

nej chwili, korzystając ze zmagazynowanych nadwyżek energii

pochodzącej np. z własnej generacji instalacji PV.

Magazyny energii to również urządzenia niezbędne dla pro-

ducentów i dystrybutorów energii. Dlatego Impact już teraz ofe-

ruje swoje rozwiązania zarówno dla instytucjonalnych, jak i indy-

widualnych użytkowników OZE i odbiorców energii pochodzącej

z tradycyjnych źródeł. Jesteśmy firmą inżynieryjno-produkcyjną,

która tylko w ostatnich 3 latach zaprojektowała i wyprodukowała

ponad 18 tys. baterii Li-ion magazynujących energię, bazując na

trzech kluczowych technologiach ogniw tj. NMC, LTO i LFP.

Dzięki 15-letniemu doświadczeniu dziś jesteśmy ekspertami

w doborze ogniw Li-ion do różnych aplikacji, projektowaniu algo-

rytmów sterujących i budowaniu baterii wraz z systemami BMS.

Każda ze wspomnianych wcześniej technologii bateryjnych

posiada swoje unikatowe cechy , które predysponują je do kon-

kretnych aplikacji i rozwiązań. Nie ma i w najbliższym czasie nie

należy się spodziewać ogniwa spełniającego jednocześnie wszyst-

kie wymagania odnośnie do gęstości energii, oczekiwanego

dostępnego gradientu mocy, liczby cykli pracy, okresu życia lub

też wymaganego dla baterii najniższego TCO (ang. Total Cost of

Ownership – całkowity koszt posiadania).

Rozwiązania, które na co dzień stosujemy w magazynach dla

potrzeb transportu publicznego, wymagające spełnienia najwyż-

szych standardów jakościowych i bezpieczeństwa, dają się bezpo-

średnio aplikować do stacjonarnych magazynów energii współpra-

cujących z OZE. W zależności od funkcji, jaką dany magazyn ma

pełnić w systemie energetycznym, mikrosieci lub mikroinstalacji

[np. magazynowanie nadwyżek energii, utrzymanie parametrów

jakości sieci, praca jako backup, zapewnienie chwilowej mocy

szczytowej (ang. peak shaving) lub wsparcie przy świadczeniu usług

DSR (ang. Demand Side Response)] dobieramy właściwą techno-

logię do jego budowy. Nasza koncepcja projektowania systemów

bateryjnych oparta na budowie modułowej baterii pozwala na

wysoką skalowalność produkowanych magazynów energii i umoż-

liwia optymalne dopasowanie się do wymagań klientów w zakre-

sie parametrów elektrycznych, mechanicznych lub też komunika-

cji z systemami nadrzędnymi. Przykładowo na bazie naszego pro-

duktu FONA 100 o energii nominalnej 5,2 kWh zaprojektowanego

w technologii NMC 532 możemy budować systemy niskonapię-

ciowe pracujące w zakresie napięć od 40,5 V DC do 51,8 V DC, jak

również przy większych pojemnościach skalować system w obsza-

rze napięć pracy większości dostępnych na rynku przekształtników

współpracujących z magazynami energii, tj. w zakresie 470 – 1000

V DC. W ten sposób w zależności od potrzeb możemy budować

magazyny, skalując pojemność od kWh do MWh. Magazyn stan-

dardowo komunikuje się z systemami zewnętrznymi za pomocą

protokołów przemysłowych i może być sterowany i zarządzany

zdalnie np. przez nadrzędne systemy typu SCADA. Architektura

modułowa baterii magazynu, jak również systemu BMS zapewnia

jego najwyższą jakość i bezpieczeństwo pracy.

Obserwując rynek europejski, uważamy, że magazyny energii

są nieuniknionym elementem nowoczesnej energetyki, w coraz

większym stopniu opartej na prosumentach, dlatego chcemy

dzielić się naszym ponad 15-letnim doświadczeniem z firmami

z branży energii odnawialnej.

Modułowe magazyny energii z Impactu

Polski producent systemów bateryjnych Impact Clean Power Technology SA wprowadza na rynek stacjonarne magazyny energii

dla OZE i energetyki zawodowej. Magazyny budowane na bazie modułów FONA 100 będą w stanie zapewnić bezpieczeństwo

dostaw energii, współpracując z szybko zmiennymi źródłami OZE. Firma ma już za sobą wdrożenia w Innogy i w Tauronie. Obecnie

realizuje projekt dla PKP Energetyka i największy magazyn OZE w Polsce dla PGE Energia Odnawialna na Górze Żar.

Ireneusz Konarski

kierownik produktu Energetyka

www.icpt.pl

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

iestety, często rentowność inwestycji próbuje się popra-

wić poprzez obniżenie jakości, a co za tym idzie – spadek

poziomu bezpieczeństwa samej instalacji fotowoltaicznej (a więc

i wzrost zagrożenia wobec osób eksploatujących i serwisujących

dany obiekt). Z tego względu bardzo istotne jest, aby po montażu

instalacja spełniała wszelkie wymogi bezpieczeństwa, a jej wyko-

nanie było zgodne z obowiązującymi przepisami. Upewnić nas

o tym może tylko przeprowadzenie odpowiednich badań i spraw-

dzeń odbiorczych oraz okresowych.

Pomiary zgodnie z normami

Podstawą prawną jest tutaj przede wszystkim wieloarkuszowa

norma PN-EN 62446, definiująca sposób i zakres kontroli bez-

pieczeństwa instalacji fotowoltaicznych. Stosowanie się do zawar-

tych w niej wytycznych w znacznym stopniu ogranicza ryzyko

wystąpienia porażenia lub pożaru. Pomiary pozwalają na określe-

nie nie tylko bezpieczeństwa, lecz także efektywności danej insta-

lacji i jej elementów.

Norma dzieli badania na testy kategorii 1 i 2 oraz testy

dodatkowe. Aby jednak móc w ogóle przystąpić do spraw-

dzenia, trzeba dysponować odpowiednimi przyrządami

pomiarowymi.

Oczywiście, gwałtowny rozwój sektora OZE nie uszedł uwa-

dze jednemu z największych polskich producentów wysokiej

jakości sprzętu pomiarowego, czyli firmie Sonel.

Nowy miernik do instalacji fotowoltaicznych

W ostatnim czasie wdrożyła ona na rynek nowy miernik,

mający zastosowanie m.in. w obszarze, gdzie głównym celem jest

pozyskiwanie energii ze Słońca.

Bezpieczeństwo w fotowoltaice

– miernik MPI-540-PV

Bardzo gwałtowny i dynamiczny rozwój instalacji fotowoltaicznych, jaki ma miejsce na świecie w ostatnich latach, jest imponujący.

Wynika on w dużej mierze z odchodzenia od tradycyjnych, nieodnawialnych źródeł energii. Większa świadomość społeczna oraz

branie odpowiedzialności rządów poszczególnych państw za otaczający nas klimat wymusza przesunięcie sektora energetycznego

w stronę zielonej energii. Ponadto technologia ta stale się rozwija, co powoduje obniżenie kosztów. Jeśli dodamy do tego nieustanny

wzrost cen energii na rynku, to zauważymy, że rachunek ekonomiczny jest coraz bardziej korzystny dla sektora fotowoltaicznego.

W kontekście dalszego rozwoju systemów PV jest to zjawisko kluczowe.

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

MPI-540-PV to wielofunk-

cyjny miernik parametrów

instalacji

elektrycznych

i fotowoltaicznych. Przy-

rząd zaprojektowano tak,

aby spełniał wymagania

norm PN-EN 61557 oraz

PN-EN 61010, gwaran-

tując tym samym odpo-

wiednią

dokładność

i bezpieczeństwo pod-

czas wykonywania pracy.

Miernik daje potężne możli-

wości w badaniach ochrony

przeciwporażeniowej oraz przy

analizie jakości energii, a także

z powodzeniem użyjemy go do testów kategorii 1 zdefiniowanych

przez normę PN-EN 62446, na które składają się:

––

ciągłość połączeń ochronnych, rezystancja uziemienia,

––

rezystancja izolacji po stronie DC,

––

napięcie otwartego obwodu UOC,

––

prąd zwarcia ISC,

––

prądy pracy i moce po stronie DC i AC falownika,

––

sprawność falownika.

Norma nakazuje, aby przed przystąpieniem do pomiarów

kategorii 1 wykonać wszystkie badania instalacji odbiorczej po

stronie AC. Ich zakres z kolei określa norma PN-HD 60364. Mier-

nik MPI-540-PV sprawdzi się również w tym przypadku.

Mierząc parametry instalacji PV takie jak prąd zwarcia Isc oraz

napięcie otwartego obwodu Uoc, można w szybki sposób zwery-

fikować poprawność połączeń modułów w stringu, ich właściwą

polaryzację i pracę. Pomiary mogą być wykonywane dla całego

łańcucha modułów lub dla pojedynczego modułu.

Producent zwykle podaje parametry poszczególnych elemen-

tów instalacji PV zmierzone w warunkach STC (Standard Test

Conditions: 25 °C, 1000 W/m²).

W celach porównawczych miernik może automatycznie prze-

liczyć wyniki do warunków STC – użytkownik musi tylko wpro-

wadzić dodatkowe dane w postaci irradiancji i temperatury.

W tym przypadku należy ponadto zapisać parametry katalogowe

modułów fotowoltaicznych w umieszczonej w przyrządzie bazie

modułów. Jest to również niezbędne do przeliczeń oraz do oceny

wyniku pomiaru.

Ciągłość

połączeń

ochronnych i rezystan-

cję uziemienia po stronie

DC zmierzymy w taki sam

sposób, jak w instalacjach

odbiorczych AC. W przy-

padku badań rezystancji

izolacji mamy natomiast

taką różnicę, że pomiary

odbywają się pod napię-

ciem, należy zatem zacho-

wać szczególną ostrożność.

Sprawdzenie wartości prądów roboczych i mocy po stronie DC

oraz AC musimy wykonać podczas pracy obydwu instalacji. Na

podstawie tych pomiarów zweryfikujemy sprawność falownika

i porównamy ją ze sprawnością deklarowaną przez producenta.

Dedykowany program do analizy danych oraz

pomocne akcesoria

Dzięki zapisaniu wyników do pamięci miernika można je

w dalszej kolejności wykorzystać w raporcie z przeprowadzonych

badań. Użyteczny będzie tutaj dedykowany do tego celu program:

Sonel Pomiary Elektryczne 6.

MPI-540-PV oprócz ogromnej ilości funkcji pomiarowych

posiada bardzo bogate wyposażenie. Zawiera m.in. akcesoria

dedykowane do badań instalacji fotowoltaicznych: cęgi do prądu

stałego C-PV, adapter PVM-1 zapewniający bezpieczeństwo

i ochronę przed łukiem elektrycznym, a także adaptery do złącz

MC4, powszechnie stosowanych w fotowoltaice.

Wraz z całą gamą wyposażenia i możliwościami pomiarowymi

miernik stanowi wartościowe narzędzie w pracy pomiarowca.

Docenią go zwłaszcza elektroinstalatorzy wykonujący pomiary

odbiorcze w instalacjach elektrycznych oraz fotowoltaicznych.

Tomasz Gorzelańczyk

SONEL SA

Rys. 1. Ekran miernika MPI-540-PV pokazujący pomiar prądu zwarcia ISC (po lewej) oraz napięcia otwartego obwodu UOC (po prawej) oraz ich wartości przeliczone do warunków STC.

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

Weź udział w specjalistycznych szkoleniach

Przenieś swoją firmę na wyższy poziom i zostań akredyto-

wanym przez SunPower instalatorem paneli fotowoltaicznych

dzięki ukończeniu specjalistycznego szkolenia. Po ukończe-

niu kursu otrzymasz certyfikat oraz odznakę SunPower Advan-

tage Installer. SunPower, marka Maxeon Solar Technologies,

jest zaufana zarówno wśród właścicieli domów, jak i firm na

całym świecie. Wyróżnia się ona wyższą jakością, zwiększoną

produkcją energii oraz wytrzymałością. Promuj swoje partner-

stwo z Maxeon Solar Technologies i używaj odznaki SunPo-

wer Advantage Installer, by wzbudzać zaufanie oraz przyciągać

klientów.

Zgłaszaj swoje instalacje z modułami SunPower

Maxeon Solar Technologies, światowy lider innowacji solar-

nych, chce nagradzać Cię za Twoją lojalność. Otrzymuj nagrody

za instalacje wykonane z użyciem modułów SunPower. Wystar-

czy, że zeskanujesz swoje zakupy na koncie SunPower Advantage,

a otrzymasz punkty, które będziesz mógł wymienić na produkty

z katalogu nagród.

Wykorzystuj zebrane przez siebie punkty

Możesz wymienić swoje punkty na różnorodne produkty

z katalogu nagród. Mamy wszystko: od elektroniki, poprzez

vouchery, aż po produkty marketingowe firmy SunPower!

Dodatkowy serwis gwarancyjny

Wyróżnij się na tle konkurencji, oferując klientom dodat-

kowy serwis gwarancyjny dostępny w ramach programu SunPo-

wer Advantage.

Dołącz

bezpłatnie:

https://sunpower-advantage.com/.

To proste!

Program dla instalatorów: sunpower-advantage.com

Strona internetowa producenta: sunpower.maxeon.com/pl

Zostań instalatorem SunPower – dołącz

do programu SunPower Advantage Installer

SunPower Advantage Installer Program to nowy program dla instalatorów, stworzony przez Maxeon Solar Technologies, świato-

wego lidera innowacji solarnych zajmującego się zarówno projektowaniem, wytwarzaniem, jak i sprzedażą paneli fotowoltaicznych

marki SunPower®. Program daje firmom instalatorskim dostęp do wielu usług. Ekspercka wiedza, wsparcie marketingowe oraz

nagrody to tylko niektóre korzyści, które otrzymasz. Zapoznaj się ze wszystkimi.

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

orzystanie z TOOLTEC jest banalnie proste – swój zestaw

fotowoltaiczny stworzysz w trzech krokach:

1. Wybierz, co chcesz skonfigurować

Z TOOLTEC PV dajemy ci możliwość skonfigurowania

i wyceny pełnej instalacji fotowoltaicznej wraz z konstrukcją mon-

tażową. Jeśli interesuje cię dobór wyłącznie elementów konstruk-

cji montażowej, skorzystaj z TOOLTEC FRAME. Na podstawie

wytycznych otrzymasz pełne wyliczenie wybranego zestawu.

2. Skonfiguruj swój wybrany zestaw

TOOLTEC poprowadzi Cię krok po kroku przez dobór

i kompletację wszystkich elementów twojej instalacji fotowolta-

icznej. Wystarczy, że wprowadzisz projektowaną moc instalacji

i rozpoczniesz konfigurację.

Na początek narzędzie zaproponuje Ci odpowiednie moduły

oraz ich liczbę. W kolejnych krokach otrzymasz propozycję odpo-

wiedniego inwertera, skonfigurujesz łańcuchy PV, przejdziesz

przez wybór odpowiednich akcesoriów, zabezpieczeń elektrycz-

nych oraz konstrukcji montażowej. Wszystko zgodnie z zapotrze-

bowaniem energetycznym Twojego klienta.

3. Stwórz ofertę dla swojego klienta

Na koniec konfiguracji otrzymasz pełną listę wszystkich

wybranych komponentów wraz z kosztami i za pomocą jednego

kliknięcia dodasz wszystko do swojego zamówienia. TOOLTEC

daje ci również możliwość szybszego niż kiedykolwiek przygo-

towania ofert dla swoich klientów. Po zakończonej konfiguracji

wystarczy, że skorzystasz z opcji „Stwórz ofertę” i doliczysz swoją

marżę. W ten sposób oszczędzisz czas na przygotowywanie dodat-

kowych dokumentów.

Chciałbyś skorzystać z narzędzia? Wejdź na www.soltec.pl/

kalkulator-systemow-pv i zaloguj się. Nie posiadasz konta na

platformie Soltec? Zarejestruj się i w pełni korzystaj z możli-

wości biznesowych.

TOOLTEC – Twój asystent w konfiguracji

komponentów fotowoltaicznych

Konfigurowanie konstrukcji montażowych i instalacji fotowoltaicznych bywa skomplikowane, ale nie z TOOLTEC. Dzięki TOOLTEC

dobierzesz odpowiednie moduły, inwerter, zabezpieczenia elektryczne, elementy montażowe, skompletujesz zamówienie, a także

przygotujesz perfekcyjną ofertę dla swojego klienta. To wszystko za pomocą jednego narzędzia. Dzięki temu oszczędzasz czas na

rozwój swojego biznesu.

SOLTEC

ul. Staniewicka 5, Budynek DC2,

03-310 Warszawa

tel. 22 864 89 90

biuro@soltec.pl

www.soltec.pl

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

Jak dobierać?

Projekt takiego rozwiązania należy rozpocząć od analizy potrzeb

inwestora – zarówno w ciepło (zimno), c.w.u., jak i energię elektryczną.

Wychodząc od energochłonności budynku [kWh/(m2 • rok)],

liczby mieszkańców, sposobu korzystania przez nich z nieruchomo-

ści, rodzaju głównych odbiorników energii elektrycznej (obecnych

i przyszłych) – można dość precyzyjnie określić roczne zapotrzebo-

wanie na energię elektryczną. A to już prosty krok do wyliczenia mocy

instalacji fotowoltaicznej, która wyprodukuje w tym samym okre-

sie zbliżoną ilość energii ze Słońca. Należy jednak pamiętać, że pro-

file produkcji i zużycia energii elektrycznej są z reguły dość mocno

rozbieżne, a zatem konieczne będzie korzystanie z mechanizmu tzw.

net-meteringu, tj. magazynowania nadwyżek produkowanej energii

w sieci operatora systemu dystrybucyjnego (OSD). Forma „opłaty”

za takie magazynowanie, zwana opustem, wynosi 20% dla instalacji

do 10 kWp i 30% oddanej energii – dla instalacji większych. A zatem

Pompy ciepła a fotowoltaika

Instalacje fotowoltaiczne (PV) to sprawdzona i znana technologia, która pozwala na wytwarzanie taniej energii elektrycznej. Pompy

ciepła zdobywają coraz większą popularność jako wydajna metoda ogrzewania lub chłodzenia budynków. Niestety, wymagająca

sporych ilości energii elektrycznej. Jak się okazuje, połączenie tych dwóch technologii daje doskonały efekt w postaci ekologicz-

nego i zeroemisyjnego rozwiązania do podgrzewania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.), ogrzewania i chłodzenia budynków oraz

zasilania pozostałych odbiorników elektrycznych. A rachunki (opłaty stałe) za wszystko to około 20 zł miesięcznie.

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

najkorzystniejsze jest zużywanie produkowanej energii bezpośrednio

poprzez odbiorniki w budynku; mówimy wówczas o wysokim pozio-

mie zużycia własnego (PZW).

Monitorowanie

Pierwszym krokiem do zaawansowanej współpracy pomiędzy

fotowoltaiką a pompą ciepła jest zaawansowane monitorowanie

zużycia energii. Jeden inteligentny licznik energii firmy Fronius

montuje się na styku budynku i sieci OSD. Daje on nam możli-

wość monitorowania energii zużytej na potrzeby własne, oddanej

do sieci i pobranej z sieci.

Jeszcze większe możliwości daje instalacja kolejnych liczni-

ków inteligentnych. Pozwalają one monitorować wybrane ener-

gochłonne odbiorniki, takie jak bojler c.w.u., pompę ciepła, łado-

warkę samochodu elektrycznego itp. Dzięki takiemu rozwiąza-

niu mamy stały podgląd na działanie tych urządzeń oraz związane

z tym koszty energii.

Zarządzanie energią

Dzięki zintegrowanemu z falownikiem Fronius systemowi

zarządzania energią wszystkie energochłonne odbiorniki w gospo-

darstwie domowym mogą być automatycznie włączane lub wyłą-

czane w zależności od dostępnej nadwyżki energii PV.

Dostępne są aż cztery cyfrowe wyjścia, które umożliwiają

falownikowi sterowanie zewnętrznymi przekaźnikami. Dzięki

temu przekaźniki włączają urządzenia, gdy tylko zostanie osią-

gnięty określony próg nadwyżki energii. Ponadto możliwe jest

zdefiniowanie minimalnego lub maksymalnego czasu działania

urządzeń oraz ustawienie priorytetu załączania obciążeń.

Przekaźniki mogą załączać odbiornik bezpośrednio i jest to

zalecane do prostych odbiorników, jakimi są np. grzałki w boj-

lerach c.w.u. Do sterowania bardziej złożonym układem, takim

jak pompa ciepła, zaleca się wykorzystanie dedykowanych wejść

Smart Grid Ready. Dają one sygnał logiczny do odbiornika infor-

mujący o niskiej taryfie energii – bezpłatnej energii ze Słońca. Na

tej podstawie w zależności od warunków panujących w budynku

to pompa ciepła podejmuje decyzję, czy podnieść temperaturę

pomieszczenia, załadować bufor itp.

Inne otwarte interfejsy

Dzięki otwartym interfejsom w falowniku Fronius można

łatwo zintegrować komponenty innych firm, np. ładowarkę samo-

chodu elektrycznego lub system automatyki domowej. Wów-

czas sterowanie za pomocą nadwyżki energii PV lub magazyno-

wanie energii choćby w formie ciepła może być jeszcze bardziej

inteligentne.

Co jest potrzebne, aby wdrożyć zarządzanie energią Fronius?

Urządzenie

Typ

Uwagi

Falownik

Fronius Symo GEN24 Plus lub Primo i wszystkie

falowniki SnapINverter z kartą, począwszy

od Datamanager 2.0, oraz wszystkie starsze falowniki

firmy Fronius i falowniki zewnętrzne z urządzeniem

Datamanager Box 2.0

Fronius Smart Meter

63A-1; 63A-3; 50kA-3

TS 100A-1; TS 65A-3; TS 5kA-3

•

Nadaje się do sieci jednofazowych

i trójfazowych

•

Mierzy zużycie energii i energię z sieci

Oprzewodowanie wyjść cyfrowych

•

Do oprzewodowania wyjść cyfrowych wymagany jest przewód do transmisji danych (CAT 5 lub

wyższy), który jest przeznaczony do sterowania zewnętrznymi przekaźnikami 12 V. Przy wyborze

przekaźnika 12 V należy wziąć pod uwagę maksymalną zdolność łączeniową jednostki komunikacyjnej:

Seria SnapINverter (Datamanager): 3,2 W / GEN24 Plus: 6 W

•

Zalecamy np. przekaźnik FINDER typu 39.11.0.012.00060

Komunikacja falownika z inteligentnym

licznikiem Fronius Smart Meter

Połączenie kablowe (CAT5 lub nowszy) przez Modbus RTU (RS485)

Zalety w skrócie:

•

Łatwa integracja komponentów innych firm

•

Bezpośrednia kontrola urządzeń w przypadku

nadwyżki energii PV

•

Zwiększenie stopnia zużycia energii

na potrzeby własne

•

Mniej energii pobieranej z sieci, a tym samym

większe oszczędności

Fronius Polska Sp. z o.o.

ul. G. Eiffela 8

44-109 Gliwice

Polska

tel. (32) 621 07 00

pv-sales-poland@fronius.com

www.fronius.pl

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

H1 & AS1 – Rozwiązania do magazynowania

energii SAJ Electric

Dostarczaj energię do swojego domu, kiedy tylko potrzebujesz

W tym roku zapotrzebowanie na instalacje fotowoltaiczne w Europie gwałtownie wzrosło. Wychodząc naprzeciw potrzebom z tym

związanym, SAJ oferuje nowoczesne rozwiązania na rynek europejski w postaci falowników H1 Hybrid Solar Inwerter oraz syste-

mów magazynowania energii AS1-3KS-5.1.

Rys. 1. Diagram przedstawiający H1 Storage Solar Solutions

porównaniu z sieciowymi systemami solarnymi falow-

niki magazynujące energię SAJ pomagają użytkowni-

kom znacznie zwiększyć niezależność energetyczną, zapewniają

większą elastyczność w inteligentnym zarządzaniu energią, a także

utrzymują bardziej stabilne i ekonomiczne jej zużycie.

H1 Hybrid Solar Inwerter – inteligentnie

zarządzający energią

H1 Hybrid Solar Inwerter to wielofunkcyjny falownik z ukła-

dami jednofazowymi od 3 do 6 K (dwa MPPT). Jest kompatybilny

z modułową baterią B1, inteligentnym licznikiem i portalem eSo-

lar – platformą monitorującą, opracowaną przez SAJ jako jedno

z rozwiązań do przechowywania energii słonecznej. Niezawodny,

elastyczny inteligentny i hybrydowy falownik fotowoltaiczny H1

zapewnia użytkownikom wiele trybów pracy w celu wydajniej-

szego i inteligentniejszego zarządzania energią. Obejmują one:

tryb samodzielnego użycia, tryb rezerwowy, tryb dzielony.

Tryb samodzielnego użycia (Self-use): falownik fotowol-

taiczny H1 najpierw maksymalizuje zużycie energii słonecznej

na potrzeby własne użytkownika – jest to tzw. autokonsumpcja.

Gdy ilość energii słonecznej wytwarzanej przez system PV jest

wystarczająca na potrzeby bieżące, energia ta będzie najpierw

dostarczana do ładowania i zmagazynowana w baterii, a nadwyżka

zostanie wyeksportowana do sieci. Kiedy poziom energii

słonecznej jest niewystarczający, bateria uwolni zgromadzoną

wcześniej energię elektryczną na potrzeby obciążenia – urządzeń

gospodarstwa domowego. Tryb samodzielnego użycia falownika

hybrydowego H1 pomaga użytkownikowi zwiększyć stopień

wykorzystania energii słonecznej PV poprzez magazynowanie

energii. Falownik H1 obsługuje również rozwiązanie zerowego

eksportu do sieci energetycznej, aby pomóc użytkownikom

w osiągnięciu 100% konsumpcji własnej.

Tryb rezerwowy (Backup Mode): w trybie rezerwo-

wym wartość SOC (ang. state of chargé – stanu naładowania

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

akumulatora) może być ustawiana i regulowana przez użytkow-

nika w zależności od jego potrzeb. W tym trybie akumulator

falownika służy jedynie jako zapasowe źródło zasilania dla pod-

stawowego sprzętu w przypadku awarii sieci. Wówczas falownik

hybrydowy H1 w ciągu 10 ms stabilnie przełącza się z zasilania

sieciowego na zasilanie akumulatorowe, funkcjonując jako UPS.

Akumulator może być ładowany z generatora PV lub działającej

sieci energetycznej.

Tryb dzielony (Time-div Mode): tryb podziału czasu pracy

ma na celu głównie maksymalizację zużycia własnego i opty-

malizację zarządzania energią słoneczną dla zwiększenia korzy-

ści ekonomicznych użytkowników. W tym trybie użytkownicy

mogą zarządzać energią poprzez ustawienie czasu ładowania bate-

rii i okresu rozładowania. W okresie ładowania akumulator może

być tylko ładowany, z kolei w okresie rozładowania akumulator

może być wyłącznie rozładowany; przez resztę okresu akumulator

będzie działał w trybie samodzielnego użytkowania.

Przykładowo, jeśli istnieje polityka cen energii elektrycznej,

w godzinach szczytu, gdy cena energii elektrycznej jest wysoka,

użytkownicy mogą ustawić rozładowanie akumulatora; gdy cena

energii elektrycznej jest niska – wówczas mogą wybrać ładowanie

akumulatora. Ten tryb pracy skutecznie pomaga użytkownikom

obniżyć koszty energii elektrycznej. Aby lepiej wykorzystać system

PV, użytkownicy mogą również ustawić czas ładowania i czas roz-

ładowania w zależności od preferencji dotyczących zużycia. Oczy-

wiście, jako hybrydowy falownik fotowoltaiczny H1 Hybryd Solar

Inwerter może również pracować sieciowo (on-grid) lub wyspowo

(off-grid) w zależności od potrzeb użytkowników.

Posiadający wiele trybów pracy, hybrydowy falownik fotowol-

taiczny H1 jest elastyczny i przyjazny w codziennym użytkowa-

niu. Oprócz baterii B1 SAJ, fotowoltaiczny falownik hybrydowy

H1 jest również kompatybilny z akumulatorami popularnych

Rys. 2. Tryb wykorzystania energii elektrycznej na potrzeby własne (Self-use Mode) w H1 Hybrid

Rys.4 Projekt zamontowanego falownika hybrydowego H1

Rys. 5. Schemat rozwiązania modernizacji akumulatora AC

Rys. 3. Tryb rezerwowy (Backup Mode) w falowniku H1 Hybrid Solar

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

marek na rynku, takich jak Pylon lub Dyness. Obsługuje takie

moduły komunikacyjne jak: Wi-Fi, Ethernet, 4G i RS485.

Falownik hybrydowy H1 jest zintegrowany z wyświetlaczem

LCD, dzięki czemu użytkownik może łatwo i wygodnie sprawdzić

dane urządzenia i w prosty sposób je obsługiwać.

AS1-3KS-5.1-AC – rozwiązanie modernizacyjne dla

istniejącego systemu On-Grid

AC Battery Retrofit Solutions jest przeznaczone dla użyt-

kowników, którzy chcą zmodernizować swoją sieciową instala-

cję fotowoltaiczną on-grid, dodając system magazynowania ener-

gii. Zmodernizowana instalacja obsługiwana jest przez sieciowy

falownik fotowoltaiczny, urządzenie magazynujące energię elek-

tryczną AS1-3KS-5.1 oraz baterię B1.

AS1-3KS-5.1 to konkurencyjny i oryginalny produkt inte-

grujący złącze AC o mocy 3 kW i baterię o mocy 5,1 kWh. W tej

konfiguracji można rozszerzyć pojemność magazynu ener-

gii do 20 kWh, dodając modułowe baterie B1. Podobnie jak H1

Hybrid Solar, AS1 zapewnia użytkownikom wiele trybów pracy,

w tym tryb samodzielnego użycia, tryb rezerwowy i tryb podziału

czasu dla inteligentnego zarządzania energią.

Rozwiązania SAJ Storage Solar z całodobowym

monitorowaniem zużycia

Zarówno hybrydowy falownik fotowoltaiczny H1, jak

i magazyn energii AS1-3KS-5.1 posiadają funkcję całodobo-

wego monitorowania instalacji w celu inteligentnego zarządza-

nia energią.

Całodobowe rozwiązanie do monitorowania obciążenia pre-

cyzyjnie rejestruje i monitoruje zużycie energii w systemie foto-

woltaicznym – w czasie rzeczywistym w sposób ciągły przez całą

dobę. Dzięki obliczeniom i analizom 24-godzinne rozwiązanie

do monitorowania zużycia zapewnia użytkownikom bazę danych

do monitorowania i zarządzania energią słoneczną z instalacji PV

za pośrednictwem portalu eSolar. Portal eSolar jest to platforma

monitorująca opracowana przez SAJ. Monitoruje takie dane jak:

dane dotyczące mocy PV, moc obciążenia, zużycia własnego,

moc wysyłaną i pobieraną, moc baterii i stan naładowania bate-

rii. W ogólnym przeglądzie użytkownicy mogą sprawdzić stan

systemu PV w czasie rzeczywistym. Wszystkie informacje można

podsumować w dziennej, miesięcznej lub rocznej bazie danych,

aby uzyskać bardziej szczegółowe porównanie. W związku z tym

użytkownicy będą mieli ogólny pogląd na sposób działania sys-

temu PV oraz będą posiadać wiedzę w zakresie zużycia energii.

Na podstawie zebranych danych użytkownicy mogą dostosować

zużycie lub zmienić ustawienia falownika w trybie Self-use, Bac-

kup Mode lub Time-div, aby czerpać większe korzyści z systemu

fotowoltaicznego.

SAJ Electric oferuje hybrydowe rozwiązania do magazynowa-

nia energii oraz rozwiązania do modernizacji istniejących syste-

mów fotowoltaicznych.

Te systemy energii słonecznej zapewniają użytkownikom

większą elastyczność, aby mogli cieszyć się niezależnością energe-

tyczną i czerpać korzyści z bardziej stabilnej i ekonomicznej ener-

gii słonecznej.

SAJ Electric Poland

ul. Rakowicka 10B/4

31-511, Krakow

tel. 48 537 558 018

michael.su@saj-electric.com

www.saj-electric.com

Rys. 6. Przykład rozwiązania Storage Solar Solution z całodobowym monitorowaniem zużycia

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

nnowacyjność systemu UKARA pozwala zapewnić wysoki

poziom ochrony także w obiektach, w których nie ma dostępu

do zasilania 230 V. Długa praca wyłącznie na zasilaniu bateryjnym,

aż do 36 miesięcy, nie jest jedynym atutem tego systemu, o czym

piszemy w dalszej części artykułu. Obecnie ten sprawdzony sys-

tem zyskuje popularność w ochronie obiektów, gdzie o braku źró-

dła zasilania nie ma mowy, a mianowicie w ochronie samych elek-

trowni – naziemnych instalacji fotowoltaicznych. UKARA jest

powszechnie stosowana w ochronie otwartych terenów rezyden-

cji, magazynów zewnętrznych, stawów hodowlanych itp. Z uwagi

na własne źródło zasilania sprawdza się w zabezpieczaniu pusto-

stanów, w których odłączono zasilanie 230 V ( rozwiązanie pre-

ferowane przez banki z uwagi na ochronę przed dewastacją i kra-

dzieżami w obiektach przeznaczonych pod licytacje).

Kolejnym atutem systemu UKARA jest brak okablowania, co

obniża koszty instalacji. Każdy detektor i kamera OMV posiada

wbudowany żyroskop antysabotażowy zapobiegający przestawie-

niu detektora i jego kradzieży. Krótki materiał wideo z kamery

pozwala na weryfikację zdarzenia, które pobudziło czujkę ruchu

PIR. Tradycyjne systemy alarmowe bez wideoweryfikacji nie

pozwalają na szybką analizę przyczyny alarmu i powodują nie-

uzasadnione interwencje patrolu. Wiadomo, że lepszą wideowe-

ryfikację możemy osiągnąć przy zastosowaniu kamer przemysło-

wych, ale wymaga to zaawansowanego oprogramowania do ana-

liza obrazu. Algorytm takiego oprogramowania pozwala określić

wielkość poruszającego się obiektu, jego prędkość, kierunkowość

i inne zmiany w treści obrazu. Jest to dobre narzędzie, które wspiera

pracownika ochrony i równoważy malejącą, z każdą minutą wpa-

trywania się w monitory, percepcję pracownika. Należy rozważyć,

czy ochrona instalacji fotowoltaicznych wymaga tak kosztownych

rozwiązań. Bardziej ekonomiczne zabezpieczenie to system sygna-

lizacji alarmu wykorzystujący zewnętrzne czujki mikrofalowe lub

bariery aktywne podczerwieni, które tworzą wirtualne ogrodze-

nia. Przy tym rozwiązaniu należy uwzględnić pofałdowanie terenu,

zmieniającą się czułość detekcji w zależności od warunków pogodo-

wych i szczelność takiego ogrodzenia. Oba rozwiązania (zarówno

kamery monitoringu, jak i zewnętrzny system alarmowy) wymagają

prac ziemnych z poprowadzeniem instalacji kablowych.

Bezprzewodowy system UKARA, który po części łączy funk-

cjonalność obu wymienionych rozwiązań, okazuje się bezkonku-

rencyjny także pod względem kosztów.

Pisząc o innych korzyściach, należy wymienić: współpracę

z dowolną agencją ochrony, mobilność systemu i dowolne przeno-

szenia detektorów, możliwość stworzenia autonomicznej, lokalnej

stacji monitoringu u inwestora – oprogramowanie gratis, zmniej-

szenie składu osobowego ochrony fizycznej na obiekcie, reakcję

operatora tylko na faktyczne zagrożenia.

UKARA – bezprzewodowa ochrona

Detektor i kamera bez kabli i na długie lata – to rozwiązanie francuskiej firmy RSI Videofied, które znalazło zastosowanie niemal

na wszystkich kontynentach. Taka forma ochrony obwodowej została nagrodzona Złotym Medalem na Międzynarodowych Targach

Poznańskich SECUREX 2016.

Euroalarm

ul. Piękna 25

85-303 Bydgoszcz

tel. 52 325 40 10

bydgoszcz@euroalarm.com.pl

www.euroalarm.com.pl

Opracowanie euroalarm.com.pl

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

ajnowszy falownik strunowy 1500 V 250 kW firmy Kehua

wyróżnia się dobrym projektem, wysokim współczynni-

kiem DC/AC i inteligentną eksploatacją i konserwacją.

Niższy LCOE, wyższa produkcja energii

Nowy falownik strunowy 1500 V firmy Kehua ma jedną jed-

nostkę zasilania do 250 kW i jest odpowiedni dla dużych schema-

tów blokowych o napięciu 1500 V, 12 MPPT*30 A oraz ma bar-

dzo wysoki współczynnik DC/AC 1,5, co prowadzi do minima-

lizacji kosztów i maksymalizacji wydajności stacji. Szacuje się, że

to rozwiązanie może zmniejszyć koszty elementów systemu instala-

cji fotowoltaicznej o 1% i zwiększyć produkcję energii w stumega-

watowej stacji o 1,5 mln kWh rocznie w porównaniu do tych z sys-

temem strunowym o mocy niższej niż 200 kW. Jest to optymalny

falownik strunowy obsługujący duże schematy blokowe.

Zgodny ze standardami produktów klasy jądrowej,

doskonały w każdym aspekcie

Dzięki kwalifikacjom w produkcji klasy jądrowej firma Kehua

Tech wykorzystała standardy produktów tej klasy przy projekto-

waniu i produkcji falownika strunowego 1500 V 250 kW w celu

stworzenia absolutnie niezawodnego falownika o wyjątkowym

poziomie bezpieczeństwa i okresie użytkowania.

SPI250K-B-H to jedyny na świecie falownik wspierający inte-

ligentne aktywne wykrywanie łuku elektrycznego i gaszenie łuku

elektrycznego. Po wykryciu zwarcia łuku prądu stałego może

natychmiast aktywować izolację elektryczną w celu ochrony wła-

snej i uniknięcia ukrytych zagrożeń. Do tego generuje lokalne

i zdalne ostrzeżenia w celu wcześniejszego poinformowania

użytkownika.

Opatentowane rozwiązanie zapobiegające degradacji indu-

kowanym napięciem (PID) wykorzystuje zdecentralizowaną

ochronę i umożliwia naprawę odpowiednich elementów falow-

nika strunowego w celu bezprzerwowego działania urządzenia.

Dzięki solidnej ochronie przed zbyt niskim lub wysokim napię-

ciem, a także dzięki elastycznym ustawieniom i dopasowaniu

danego elementu, umożliwiającym jego naprawę, zapewnia ele-

mentowi ochronę i zwiększoną produkcję energii.

Opatentowane algorytmy, precyzyjnie dobrane elementy

i innowacyjny projekt, pełna ochrona IP66/IP68 kluczowych ele-

mentów oraz kilka kategorii ochrony przed korozją (C5) sprawia,

że urządzenie cechuje się wysoką zdolnością przystosowywania

się do różnorodnych środowisk, długim okresem użytkowania na

zewnątrz i bardzo wysoką opłacalnością.

Inteligentny i wydajny, zapewnia stabilność przez

cały okres użytkowania

System wspiera nocny generator statyczny mocy biernej, co

umożliwia szybką odpowiedź na moc bierną (w ciągu 30 ms).

W przypadku znamionowej mocy czynnej może wyproduko-

wać 48% mocy biernej i w ten sposób znacznie zredukować straty

w sprzęcie i mocy oraz koszt montażu stacji. System wspiera

Absolutny lider rynku farm słonecznych

Kehua Tech 1500 V SPI250K-B-H

Na rynku wzrasta zapotrzebowanie na produkty o niższym

uśrednionym koszcie energii elektrycznej (LCOE), dobrze zinte-

growane z siecią, wydajne i niezawodne. Kehua Tech to profe-

sjonalny dostawca nowych produktów i rozwiązań energetycz-

nych całkowicie zaangażowany we wprowadzanie innowacji

systemowych i usprawnień technicznych kluczowych elemen-

tów wyposażenia, w celu redukcji LCOE i zwiększenia zwrotu

z inwestycji (ROI) klienta.

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

urządzenie do inteligentnej komunikacji w schemacie blokowym

PLC+, co umożliwia szybkie odpowiadanie i wysyłanie oraz ska-

nowanie krzywej prądowo-napięciowej (I-V) w celu szybkiego

wykrywania nieprawidłowości w elementach, co zmniejsza straty

o ponad 60%. Redukcja LCOE o 1% następuje dzięki trzem zinte-

growanym kluczowym elementom, jakimi są: profilaktyka, błyska-

wiczne rozwiązywanie problemów i analiza danych.

Integracja systemu magazynowania energii dla

instalacji fotowoltaicznych (PV-ESS)

Integracja systemu PV-ESS jest wyznacznikiem nieuniknio-

nej przyszłości transformacji energii. Jako wiodący gracz na rynku

rozwiązań energetycznych firma Kehua opracowała dojrzałe roz-

wiązania w dziedzinie systemów PV-ESS. SPI250K-B-H spełnia

wymogi integracji z siecią dotyczące przetrzymania wysokiego lub

niskiego/zerowego napięcia i nadaje się do zastosowania w róż-

nych typach konstrukcji sieci i projektach z zakresu zarządza-

nia. W celu rozwiązywania problemów związanych z siecią sys-

tem może w inteligentny sposób rejestrować krzywą mocy podczas

procesu przetrzymywania, by przedstawić klientowi bieżący stan

sieci i czytelną analizę. Oparty na nowym, adaptacyjnym algoryt-

mie sterowania o podwójnym trybie pracy system może praco-

wać w słabej sieci (SCR < 1,5). Jak pokazują rzeczywiste pomiary,

kształt fali jest stabilny i o wysokiej jakości podczas przetrzymy-

wania wysokiego/niskiego napięcia w operacjach związanych

z siecią przy odpowiadającej indukcyjności sieci. Interfejsy zaso-

bów zarezerwowanej energii, funkcjonalność plug and play i urzą-

dzenia wspomagające o wysokiej wydajności również stanowią

przełom w dziedzinie systemów PV-ESS.

O firmie Kehua

Posiadając 32 lata doświadczenia w dziedzinach energoelek-

troniki i kluczowych technologii, firma Kehua Tech stała się jed-

nym z wiodących światowych dostawców rozwiązań energetycz-

nych. Integrując najnowsze rozwiązania z dziedzin SI i Inter-

netu rzeczy, firma Kehua jest zaangażowana w rozwijanie cyfro-

wego i bazującego na różnych konkretnych scenariuszach inte-

ligentnego zintegrowanego systemu zarządzania energią. Firma

Kehua zajmuje się odnawialną energią, energetyką w najwyż-

szym standardzie oraz usługami w chmurze. Ponadto zapewnia

bezpieczną, niezawodną i wydajną integrację i inteligentne roz-

wiązania z dziedziny zarządzania energią dla sektorów: rządo-

wego, finansowego, przemysłowego, komunikacyjnego, transpor-

towego, internetowego, a także dla innych klientów z ponad 100

krajów i regionów.

www.kehua.com

Poland@kehua.com

Linkedin/Facebook: Kehua Tech

Firmy

Produkty

Realizacje

Raport. Stan fotowoltaiki w Polsce

Bezpłatny dla prenumeratorów

„Magazynu Fotowoltaika”

KATALOG FOTOWOLTAIKA 2020

Jedyny w Polsce katalog branży fotowoltaicznej

K a t a l o g

F O T O W O L T A I K A

2 0 2 0

magazyn

fotowoltaika

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

dnawialne źródła energii muszą posiadać certyfikowany

moduł regulacyjny, tzw. regulator systemu wytwarzania

energii. Wymagany jest również certyfikat wystawiony przez akre-

dytowaną jednostkę certyfikującą wg DIN EN ISO/IEC 17065.

WAGO, wychodząc naprzeciw aktualnym wymaganiom,

opracowało regulator mocy dla jednostek wytwórczych OZE,

posiadający certyfikat zgodności VDE-AR-N 4110/-

20 i realizujący regulację mocy czynnej i biernej

oraz monitoring napięcia w punkcie przyłącze-

nia do sieci.

Płynna regulacja mocy z OZE –

większe bezpieczeństwo systemu

energetycznego

Regulator mocy OZE na bazie sterownika

PFC200 z certyfikowaną biblioteką e!COCKPIT

Power Plant Control stosowany jest w systemach

wytwarzania energii z OZE. Urządzenie działa

jako interfejs między źródłem wytwórczym a ope-

ratorem systemu dystrybucyjnego.

Sterowniki PFC200 do zarządzania

produkcją energii z OZE

W wyniku zmian zachodzących na rynku energetyki opracowano nowe zasady przyłączania źródeł wytwórczych do sieci elektro-

energetycznej. Kodeks sieci RfG, obowiązujący w naszym kraju, wprowadza nowe wymagania techniczne, m.in. związane z regula-

cją mocy czynnej i biernej ze źródeł OZE oraz monitorowaniem punktu przyłączenia do sieci.

Rys. 1. Certyfikowane sterowniki OZE do zarządzania produkcją energii

Rys. 2. Płynna regulacja mocy czynnej i biernej z wykorzystaniem sterownika PFC200 do zarządzania produkcją energii

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

Adrian Dałek

menedżer ds. projektów energetycznych

adrian.dalek@wago.com

Tab. 1. Tryby regulacji mocy czynnej

Moc czynna (P)

fix

Stała wartość zadana mocy czynnej

Slave Mode – zewnętrzna wartość zadana mocy czynnej

P(f)

Regulacja mocy czynnej w zależności od częstotliwości

P(U

off)

Active Power Ramp – restart po zaniku napięcia z sieci

Tab. 2. Tryby regulacji mocy biernej

Moc bierna (Q)

fix

Stała wartość zadana mocy biernej

cos φ

fix

Stała wartość zadana cos φfix

Slave Mode – zewnętrzna wartość zadana mocy biernej

Q(U)

Regulacja mocy biernej zgodnie z charakterystyką napięcia

Q(U

db)

Regulacja mocy biernej zgodnie z charakterystyką napięcia z funkcją ograniczenia napięcia

Q(P)

Regulacja mocy biernej zgodnie z krzywą charakterystyki mocy czynnej

Sterownik umożliwia regulację mocy czynnej i/lub biernej

wytwarzanej przez źródło OZE wg poniższych trybów:

––

regulacja płynna,

––

praca z zadaną wartością,

––

regulacja skokowa – obniżenie wartości mocy czynnej (P)

i biernej (Q) o określoną wartość procentową.

Informacje o sieci energetycznej rejestrowane są poprzez

moduł pomiaru mocy 3-fazowej, który stanowi część sterownika

WAGO, lub poprzez zewnętrzny analizatora sieci (Modbus RTU,

TCP/IP).

Wybór trybu regulacji oraz konkretne zadane wartości prze-

kazywane są do sterownika z poziomu systemu sterowania i nad-

zoru z wykorzystaniem protokołu DNP3.0 lub IEC60870-5-104.

W tym przypadku kontroler pełni funkcję koncentratora danych

między źródłem OZE a systemem SCADA OSD. Ponadto za

pośrednictwem cyfrowego modułu wejściowego można podłą-

czyć zewnętrzną jednostkę sterującą w celu dostosowania war-

tości zadanej mocy czynnej. Wartości zadane wyjściowe z modułu

sterowania elektrownią PV wyprowadzane są przez analogowy

moduł wyjściowy i wprowadzone na inwertery/moduły komu-

nikacyjne w standardzie 4 – 20 mA oraz 0 – 10 V. Możliwe jest

również sterowanie poprzez moduł wyjść cyfrowych 24 V DC.

Dodatkowo sterownik PFC200 jest w stanie komunikować się

cyfrowo z dataloggerami lub inwerterami i tak przesyłać komu-

nikaty o regulacji mocy czynnej i biernej (Modbus TCP/ IP lub

SunSpec).

Regulacja skokowa

Sterownik przekazuje komendy sterujące z systemu SCADA

do inwertera głównego/dataloggera. Sterowanie inwerterem

odbywa się z wykorzystaniem np. modułu wyjść typu digital

output bądź łączności cyfrowej, natomiast odczyt aktualnych sta-

nów oraz wartości pomiarowych realizowany jest poprzez łącz-

ność Modbus TCP/IP.

Sterownik umożliwia regulację mocy czynnej i współ-

czynnika mocy poprzez określenie poziomów procentowych

oraz pracę z zadaną wartością. Urządzenie jest kompatybilne

z inwerterami stosowanymi w Polsce.

Kompleksowe rozwiązanie

Sterowniki PFCC200 do zarządzania produkcją energii

z OZE to część systemu WAGO Solar Park Management zapew-

niającego zdalne zarządzanie farmami fotowoltaicznymi, w któ-

rego skład wchodzą:

––

koncentrator danych dla farm PV i do komunikacji z zakła-

dem energetycznym ,

––

regulator mocy wytwarzanej z OZE, zapewniający monito-

ring w punkcie przyłączenia do sieci,

––

urządzenia i systemy monitoringu wewnętrznego online

farm PV.

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

naszej strefie klimatycznej bardzo ważna jest długotrwała

odporność instalacji na różne warunki atmosferyczne.

Prawidłowy dobór narzędzi do złączy dostępnych

na rynku fotowoltaicznym

Moduły fotowoltaiczne powinny zostać podłączone z naj-

większą starannością i dbałością o prawidłowość zacisku, aby zmi-

nimalizować straty przewodzenia energii do falownika.

Seria narzędzi firmy Rennsteig dedykowana specjalistom

w dziedzinie fotowoltaiki optymalizuje proces obróbki przewo-

dów i złączy, tworząc szczelne i odporne na czynniki atmosfe-

ryczne połączenia kabli ze złączami przeznaczonymi do systemów

fotowoltaicznych. Jednocześnie zapewnia również minimalizację

strat i bardzo dobre przenoszenie wytworzonej energii.

Uniwersalne rozwiązania Crimp System

Szeroki wybór narzędzi do prac fotowoltaicznych firmy Ren-

nsteig to idealna propozycja dla firm zajmujących się budową

i instalacją a także serwisem, które stawiają na fachową obsługę

klientów chcących korzystać z zasobów energii słonecznej.

Ciągły rozwój branży sprawia, że profesjonalni instalatorzy

muszą nadążyć za zmianami, by móc w sposób poprawny insta-

lować i serwisować systemy fotowoltaiczne, zgodnie ze specyfika-

cjami producentów (Tabela 1).

Stosowanie rozwiązań firmy Rennsteig oferowanych przez

Wire Solutions pozwala na pracę zarówno małym, jak i dużym

firmom, które dzięki optymalizacji rozwiązań dla branży foto-

woltaicznej pozwolą w chwili zwiększenia zapotrzebowania na

liczbę zaciskanych końcówek płynnie przejść od zaciskania ręcz-

nego, przez narzędzia akumulatorowe, aż po pneumatyczne prasy

stacjonarne.

Wszystko to przy użyciu jednego zestawu matryc dla danego

złącza, które można stosować zarówno w narzędziu ręcznym PEW

12 przy małej liczby zaciskanych złącz, jak i w zaciskarce aku-

mulatorowej E-PEW 12 – w średniej i dużej produkcji, a także

w urządzeniu CM 25-3.1 – prasie pneumatycznej, która dosko-

nale sprawdzi się w dużej produkcji jako stacjonarne urządzenie

produkcyjne.

Aby uzyskać wysoką jakość połączenia i zminimalizowa-

nie strat energii, należy zacząć od przycięcia kabla. Dedykowa-

nym narzędziem dla branży fotowoltaicznej są nożyce D15 – 700

015 36 (wersja 700 016 36 wyposażona jest w blokadę otwiera-

nia ostrzy). Specjalnie frezowane i polerowane ostrza wysokiej

trwałości wykonane są z kutej stali, co zapewnia gładkie i czy-

ste cięcie. Nożyce przeznaczone są do cięcia kabli aluminiowych

i miedzianych, jedno- i wielożyłowych. Zaprojektowana rękojeść

ze wzmocnionymi plastikowymi uchwytami ułatwia cięcie przy

użyciu jednej ręki, nie krusząc i nie deformując kabli.

Następnym procesem optymalizującym wydajność pracy

jest narzędzie do ściągania izolacji z przewodów, bez pozostawia-

nia śladów na izolacji. Ściągacz izolacji 708 226 3 posiada system

czterech noży wykonanych ze specjalnie hartowanej stali spręży-

nowej. Wyposażony jest w regulowany ogranicznik długości ścią-

gania izolacji, usuwa bez obcierania i odkształcania izolację z prze-

wodów o zakresie przekrojów od 1,5 do 6 mm2.

Rennsteig – zawsze dobre połączenie

Pozyskiwanie energii elektrycznej ze Słońca poza modą staje się coraz bardziej opłacalną inwestycją na przyszłość. Jednak długo-

letnie korzystanie z instalacji fotowoltaicznej zapewni tylko właściwe jej wykonanie. Jakość połączeń odpowiadających za przesył

energii ma kluczowe znaczenie.

Tabela 1. Przykładowi producenci złącz fotowoltaicznych dostępnych na polskim rynku. Jedno narzędzie po-

nad 3 tysiące rozwiązań: Rennsteig ma w swojej ofercie przeszło 3 tysiące różnych matryc, a także oferuje

rozwiązania dedykowane pod indywidualne potrzeby klienta.

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

Jakość połączenia końcówki z przewodem jest najważniejszym

wyznacznikiem profesjonalizmu wykonania systemu fotowoltaicz-

nego. W tym celu firma Rennsteig opracowała narzędzie PEW 12

z systemem wymiennych matryc do najczęściej stosowanych koń-

cówek w branży fotowoltaicznej: Amphenol H4 Plus, MC4, MC3,

Wieland, Tyco. Matryce są przystosowane do zacisku końcówek

na najczęściej używanych przewodach o przekrojach przewodów

od 0,14 do 10,00 mm2. Jest to doskonałe rozwiązanie, które docenią

fachowcy montujący różne typy złączy. Prace montażowe można

wykonywać przy użyciu jednego narzędzia, wymieniając jedynie

matryce przeznaczone do danej końcówki, bez potrzeby zakupu

kompletu drogich narzędzi innych producentów. Dodatkowo ist-

nieje możliwość doposażenia narzędzia PEW 12 w pozycjoner,

dzięki któremu uzyskamy gwarancję precyzyjnego zacisku.

Wszystkie opisane narzędzia można kupić osobno lub

w postaci gotowego zestawu, do którego są dołożone wybrane

dwie matryce wraz z pozycjonerami. Narzędzia dostępne w wersji

czernionej, lub chromowanej, a nawet cechowane własnym logo.

Dla osób, które używają tylko złączy MC4, polecamy narzę-

dzie 3 w 1, dzięki któremu możliwe jest przycięcie przewodu, jego

odizolowanie i zacisk złącza. Martyce pasujące do tego rozwiąza-

nia przygotowane są na dwa przekroje przewodów: 4 i 6 mm2.

mgr Katarzyna Sidzina

tel. +48 734 120 777

info@fastons.pl

Dział Techniczny Wire Solutions

mgr inż. Stanisław Dobosz

tel. +48 606 725 982

techniczny@wiresolutions.pl

Marka Fastons skierowana jest do firm Instalacyjnych z różnych

sektorów. Swoimi niestandardowymi działaniami i marketingiem

wyznacza nowe trendy w sektorze e-commerce. To nie tylko sklep

internetowy, a marka sama w sobie, która w ciągu niecałych dwóch

lat wybudowałą swoją rozpoznawalność wśród firm Instalacyjnych

w całej Polsce, w szczególności w sektorze OZE.

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

iezależnie od rozwiązania konstrukcyjnego ograniczniki

przepięć powinny mieć co najmniej jeden element nieli-

niowy umożliwiający odprowadzanie do ziemi prądów związa-

nych z przepięciami. W obu arkuszach normy PN-EN 61643 (-11

i -21) przewiduje się taki sam zakres napięć znamionowych SPD:

do 1000 V prądu przemiennego (wartość skuteczna) i do 1500 V

prądu stałego.

Wymagania wymienionych wyżej norm dotyczą:

––

parametrów elektrycznych uwzględniających poziomy

ochrony napięciowej oraz wymaganych zakresu prądów uda-

rowych i następczych (zwarciowych),

––

wymagań mechanicznych, zapewniających odpowiednią

jakość połączeń stosowanych w ogranicznikach przepięć

oraz ich stabilność mechaniczną po zamontowaniu,

––

parametrów związanych z bezpieczeństwem użytkowania,

takich jak wytrzymałość cieplna oraz rezystancja izolacji.

W zależności od konstrukcji, SPD są przeznaczone do stoso-

wania w obudowach (skrzynkach rozdzielczych/rozdzielnicach)

wewnątrz lub na zewnątrz budynków. Ich wymagane parametry

elektryczne są ujęte w zależności od znormalizowanych klas badań

napięciowych i prądowych, wyróżnianych dla sieci i instalacji zasi-

lających jako klasy I, II i III lub dla sieci telekomunikacyjnych

Ograniczniki przepięć K-surge do ochrony

instalacji zasilających nn

Obecnie na polskim rynku dostępnych jest około 20–30 rodzajów urządzeń ograniczających przepięcia

– tzw. SPD (ang. Surge Protective Device) – produkowanych przez firmy z wielu krajów, przeznaczo-

nych do ochrony przed przepięciami piorunowymi i innymi przepięciami przejściowymi, występującymi

w sieciach elektroenergetycznych nn lub w sieciach telekomunikacyjnych i sygnałowych. Urządzenia

te, nazywane potocznie ogranicznikami przepięć, powinny – w przypadku ograniczników stosowanych

w sieciach zasilających nn – spełniać wymagania normy PN-EN 61643-11, a w przypadku ograniczni-

ków przeznaczonych do stosowania w sieciach telekomunikacyjnych i sygnalizacyjnych – wymagania

normy PN-EN 61643-21.

dr inż. Marek Łoboda

– Politechnika Warszawska

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

Tabela 2. Zestawienie wymaganych podstawowych parametrów technicznych ograniczników przepięć firmy K-surge

Producent/typ SPD i klasa badań

Wartości parametrów SPD deklarowane przez poszczególnych producentów wg danych katalogowych

[Vsk]

IIMP [kA];

Q [As];

W/R [kJ/Ω]

[kA]

(8/20)

[kV]

[A]

ISCCR

[kA]

IPE

[mA]

IMAX

[kA]

(8/20)

K-surge/KOP-A-20KI-KS

- T1

275

≤ 2,5

1,5

< 1

200

K-surge/KOP-B-400K-KS - T2

275

≤ 2,5

1,5

< 1

100

K-surge/KOP-A-240K- T3

275

≤ 1,5

1,5

< 1

Tabela 1. Zestawienie podstawowych parametrów technicznych ograniczników przepięć preferowanych wg PN-EN 61643-11 wymaganych podczas badań typu

Parametr

[V]

IIMP[kA];

Q [As];

W/R [kJ/Ω]

[kA]

[kV]

[A]

ISCCR [A]

IPE

[A]

IMAX

[A]

Preferowane wartości wymaganych parametrów wg PN 6143-11

Dla badań

klasy I [T1]

45;52;63;75;85;95;110;

130;150;175;220;230;240;

255: 260;275; 280; 320; 335;

350; 385;400; 420; 440; 460;

510;530; 600; 635; 660;690;

800; 900; 1000; 1500;

1800;2000

1;2;5;10;12,5; 20; 25

0,08; 0,09;

0,10; 0,12;

0,15; 0,22;

0,33; 0,4; 0,5;

0,6; 0,7; 0,8;

0,9; 1,0; 1,2;

1,5; 1,8; 2,0;

2,5; 3,0; 4,0;

5,0; 6,0; 8,0;10

Określa

producent

dla SPD

Określa

producent

do badań

typu

Informację

dostarcza

producent

razem z SPD

Określa

producent

(opcjonalnie)

Określa

producent

0,5; 1; 2,5; 5; 6,25;

10;12,5

0,25; 1,0;6,25; 25; 39;

100; 156

Dla badań

klasy II [T2]

0,05; 0,1; 0,25;

0,5; 1,0; 1,5;

2,0; 2,5; 3,0;

5,0; 10; 15; 20

Dla badań

klasy III [T3]

0,1;0,2;0,5; 1; 2;

3; 4; 5; 6; 10; 20

Maksymalne napięcie pracy ciągłej SPD

IIMP

Prąd udarowy wymagany podczas badań klasy I (o określonym ładunku Q oraz energii właściwej W/R – zwykle warunek ten spełniany jest przez udar prądowy o kształcie 10/350 µs)

Znamionowy prąd wyładowczy wymagany podczas badań klasy II (wartość szczytowa udaru prądowego 8/20 µs)

Napięciowy poziom ochrony (maksymalne napięcie na zaciskach SPD przy prądzie udarowym o określonym kształcie i wartości)

IMAX

Maksymalny prąd wyładowczy udaru o kształcie 8/20 µs (równy lub większy od In)

Znamionowy prąd obciążenia dla SPD typu obniżającego napięcie

ISCCR

Znamionowy prąd zwarciowy generowany przez układ zasilający

IPE

Prąd resztkowy – przewodzony przez SPD przy napięciu probierczym UREF

UREF

Napięcie probiercze – wartość napięcia odpowiednia dla sposobu ochrony SPD, rodzaju sieci nn oraz zamierzonego sposobu połączenia SPD

Stopień ochrony obudowy przed wpływem czynników zewnętrznych

Nie dotyczy

Brak danych

i sygnałowych jako klasa D (duża energia), C (duża prędkość

narastania przepięć) oraz B (przepięcia wolnozmienne).

Rozróżnia się ograniczniki przepięć ucinające napięcie (ang.

voltage switching type), zawierające elementy iskiernikowe, oraz

obniżające napięcie (ang. limiting type), wykonane wyłącznie

z nieliniowych rezystorów (warystorów) z zastosowaniem tlen-

ków cynku (ZnO). Najprostszymi SPD są ograniczniki jedno-

biegunowe (dwójniki) z pojedynczym elementem nieliniowym –

iskiernikiem lub warystorem, a także będące kombinacją ich połą-

czeń szeregowych lub równoległych (tzw. ograniczniki kombino-

wane). SPD są wykonywane także jako złożone układy dwubie-

gunowe (czwórniki). Mogą one zawierać elementy elektrycznie

odseparowane od głównego obwodu instalacji zasilającej (np. za

pomocą iskiernika) lub elementy zwierające prąd (np. warystory),

odporne na probierczy prąd zwarciowy o deklarowanej przez

producenta wartości, przepływający przez SPD po uprzednim

oddziaływaniu prądu udarowego. Ograniczniki przepięć jedno-

biegunowe z pojedynczym elementem ograniczającym przepięcie

lub ograniczniki kombinowane często charakteryzują się wyko-

naniem w układach modułowych, przeznaczonych do stosowania

w instalacji jedno- lub trójfazowej i są dostosowane do odpowied-

niego typu sieci (TT, TN lub IT). Główne wymagane, wg PN-EN

61643-11, parametry ograniczników przepięć przeznaczonych

do stosowania w sieciach zasilających nn zostały przedstawione

w Tabeli 1.

Na polskim rynku są dostępne SPD różnych producentów

(głównie zagranicznych) przeznaczone do ochrony sieci i instala-

cji zasilających nn i/lub sieci telekomunikacyjnych i sygnałowych.

Informacje o ich parametrach technicznych często są o wiele uboż-

sze, a liczba parametrów znacznie zredukowana w stosunku do

wartości określonych w Tabeli 1. W Tabeli 2 zamieszczono zesta-

wienie podstawowych parametrów technicznych ograniczników

przepięć nowej generacji marki K-surge produkcji koreańskiej

firmy Koenone Co. Ltd. i wymaganych według PN-EN 61643-21.

Ograniczniki K-surge zostały wprowadzone po raz pierwszy na

rynek polski przez autoryzowanego dystrybutora – spółkę Elek-

troUnion z Warszawy (http://elektrounion.pl).

Parametry techniczne ograniczników przepięć K-surge są

zgodne z wymaganiami normy PN-EN 61463-11, co zostało

potwierdzone badaniami typu, autoryzowanymi m.in. przez

rynek-oferty

magazyn fotowoltaika 4/2020

europejską jednostkę certyfikacyjną TÜV SÜD AG. Należy pod-

kreślić, że urządzenia te są obecnie badane w wyspecjalizowanych

laboratoriach wysokonapięciowych – m.in. Politechniki Gdań-

skiej i Politechniki Białostockiej, gdzie dokonuje się oceny eks-

perymentalnej w warunkach zbliżonych do warunków narażenia

przepięciowego wymaganych w przedmiotowych normach lub je

przekraczających. Szeroka gama ograniczników przepięć K-surge,

przeznaczonych zarówno do ochrony przed przepięciami sieci

zasilających nn, jak i sieci telekomunikacyjnych i sygnalizacyj-

nych, posiada certyfikaty CE zgodności z europejską Dyrektywą

niskiego napięcia 2006/95/ EC oraz spełnia deklarowane przez

producenta wymagania dotyczące norm z zakresu kompatybilno-

ści elektromagnetycznej.

Należy podkreślić, że nowa generacja ograniczników prze-

pięć K-surge oferuje także szereg dodatkowych użytecznych funk-

cji, umożliwiających monitoring poprawnego ich działania w cza-

sie rzeczywistym, a także identyfikację parametrów przepięć

oraz podstawowych parametrów elektrycznych chronionej sieci

lub instalacji. Ograniczniki K-surge umożliwiają zdalne przesy-

łanie zarejestrowanych danych z wykorzystaniem sieci LAN lub

Bluetooth.

W zależności od typu ogranicznika K-surge informacje

o dodatkowych parametrach obejmują:

––

stan pracy (działania) ogranicznika sygnalizowany przez

świecącą diodę (zielona – działa, czerwona – uszkodzenie),

––

alarm informujący o uszkodzeniu ogranicznika,

––

licznik zadziałania ogranicznika, informujący o liczbie prze-

wodzonych udarów prądowych, o kształcie oraz wartości

prądu udarowego,

––

zapis we wbudowanej pamięci SPD zarejestrowanych para-

metrów przepięć oraz wartości napięcia roboczego sieci,

––

informacje o temperaturze oraz liczbie godzin pracy SPD.

Przykładowe zdjęcia ograniczników K-surge są zamieszczone

na rys. 1 i 2.

Ograniczniki przepięć K-surge mają wbudowane elementy

umożliwiające przesyłanie zapisanych danych za pośrednictwem

interfejsu RS-485 i Ethernetu z wykorzystaniem modułu Mod-

bus RTU Protocol lub za pomocą Bluetooth (APP). Te unikalne

rozwiązania umożliwiają ciągły monitoring aktywnych instalacji,

w których są zainstalowane K-surge. Przepięcia napięciowe i udary

prądowe są rejestrowane we wszystkich aktywnych przewodach

instalacji, otrzymują znaczniki czasowe, a ich parametry mogą być

przesyłane do systemów monitorowania instalacji elektrycznych

lub telekomunikacyjnych, a następnie analizowane i interpreto-

wane. Mogą one być wyświetlane w dowolnej przeglądarce inter-

netowej. Różne efekty przepięć, takie jak zmiany parametrów sieci

lub zadziałanie systemów zabezpieczeń, mogą być monitorowane

i umożliwiają podjęcie działań, zanim wystąpi ewentualne uszko-

dzenie SPD lub urządzeń przyłączonych do sieci.

Szczególnie polecane jest stosowanie ograniczników przepięć

K-surge w obiektach z ciągłym monitoringiem parametrów tech-

nicznych wielu skomplikowanych instalacji i systemów (tzw. inte-

ligentne budynki) oraz kosztownych systemów zasilania, gdzie

minimalizacja ryzyka uszkodzenia wskutek przepięć nowocze-

snych instalacji elektrycznych i elektronicznych ma istotne zna-

czenie. Do takich systemów należy zaliczyć także instalowane

lub rozbudowywane w Polsce farmy i elektrownie fotowoltaiczne

PV oraz rozległe instalacje PV umieszczane na obiektach

budowlanych. Elektrownie i farmy PV często zajmują obszary

o powierzchni wielu hektarów, składają się z dziesiątek lub nawet

setek tysięcy paneli PV, z których każdy może generować energię

o mocy kilkuset watów.

Według danych Urzędu Regulacji Energetyki za rok 2019

w Polsce działało ponad 40 elektrowni PV wykorzystujących ener-

gię promieniowania słonecznego o łącznej mocy zainstalowa-

nej ponad 40 MW. Proces rozwoju odnawialnych źródeł energii

(OZE) wykorzystujących instalacje PV mimo pandemii koronawi-

rusa nadal postępuje dynamicznie. Instalacje PV są bezobsługowe

i wymagają monitoringu szeregu parametrów elektrycznych oraz

stanu pracy poszczególnych paneli PV. Nowoczesne i często nazy-

wane inteligentnymi ograniczniki przepięć, do których zalicza się

ograniczniki K-surge, powinny stanowić podstawowy wybór pro-

jektantów rozległych systemów PV dla zapewnienia ich skutecznej

ochrony przed przepięciami przewodzonymi oraz indukowanymi

przez bezpośrednie i pobliskie wyładowania atmosferyczne.

Wyłączny przedstawiciel na Polskę i Europę

ElektroUnion Sp. z o.o.

ul. Pełczyńskiego 17A lok. 38

01-471 Warszawa

Biuro K-surge / PL / EU

kontakt@k-surge.pl

tel. kom. (+48) 798 551 001

www.k-surge.pl

Rys. 1. Ogranicznik K-surge Power Line Special Type I

Rys. 2. Ogranicznik przepięć K-surge Power Special Type II, umożliwiający bezpośredni przesył danych za po-

mocą Ethernetu lub przez Bluetooth

PTPV należy do

Solar installer photo CC-licensed by NAIT on Flickr

POLSKIE TOWARZYSTWO

FOTOWOLTAIKI

Współpraca

Patronat medialny

CENTRUM SZKOLENIOWE

FOTOWOLTAIKI

Akredytacja Urzędu Dozoru Technicznego OZE-A/27/00077/19

ul. Szachowa 1, 04-894 Warszawa, +48 22 679 88 70, +48 605 099 781

www.szkolenia.pv-polska.pl --- szkolenia@pv-polska.pl

rynek-aktualności-kraj

magazyn fotowoltaika 4/2020

Spółka

New

Energy

Investments

(w 100 proc. zależna od Columbus Energy

SA) 7 września br. podpisała z Domem

Maklerskim Banku Ochrony Środowiska

SA umowę na przeprowadzenie czynności

związanych z pozyskaniem nowego finan-

sowania w formie emisji zielonych obli-

gacji (ang. green bonds), w ramach Pro-

gramu emisji obligacji na łączną kwotę

500 mln zł. W pierwszej przeprowadzonej

przez spółkę transzy emisji obligacji BOŚ

objął obligacje serii A o wartości 75 mln zł.

Emisja obligacji New Energy Invest-

ments Sp. z o.o. została przeprowadzona

zgodnie z międzynarodowymi standar-

dami i wytycznymi opracowanymi przez

International Capital Market Association

(ICMA) oraz w ramach obszarów finanso-

wania określonych w dokumencie Green

Bond Principles (GBP).

Ekologiczny charakter inwestycji potwier-

dził niezależny międzynarodowy audytor

– CICERO Shades of Green AS z siedzibą

w Oslo w ścisłej współpracy z Krajową

Agencją Poszanowania Energii (KAPE),

instytucją zależną Narodowego Funduszu

Ochrony Środowiska (NFOŚ). CICERO

specjalizuje się w ocenie projektów zaan-

gażowanych środowiskowo.

Środki pozyskane w ramach emisji zostaną

przeznaczone na budowę w Polsce farm

fotowoltaicznych o łącznej mocy ponad

30 MW. To pierwsza na krajowym rynku

kapitałowym umowa na emisję zielonych

obligacji w ramach finansowania odna-

wialnych źródeł energii.

Cele emisyjne idealnie wpisują się w zało-

żenia zielonych obligacji, mających finan-

sować projekty przyczyniające się do

ekologicznie zrównoważonego rozwoju,

w tym projekty farm fotowoltaicznych.

Realizacja projektów będzie cyklicz-

nie poddawana audytowi i oceniana

pod względem realizacji i korzystnego

wpływu na środowisko.

Zielone obligacje cieszą się rosnącą popu-

larnością w Europie i na świecie. Są dłuż-

nym instrumentem finansowym, odróż-

niającym się od zwykłych obligacji celem

finansowania. Środki pozyskane z ich emi-

sji przeznaczane mają być na cele środo-

wiskowe, tzn. minimalizację negatywnego

wpływu na otoczenie i środowisko natu-

ralne. Na świecie z tego rodzaju finanso-

wania coraz śmielej korzysta zarówno sek-

tor prywatny, jak i publiczny (rządy, samo-

rządy, spółki komunalne).

Millennium Leasing Sp. z o.o. na mocy

zawartej umowy rozpoczyna współpracę

z ESOLEO Sp. z o.o., spółką Grupy Cyfrowy

Polsat SA, dostarczającą profesjonalne

instalacje fotowoltaiczne. Nowo nawiązane

partnerstwo ma na celu umożliwienie klien-

tom spółek maksymalnie uproszczonego

procesu leasingowania fotowoltaiki oraz

gwarancji niskich rat miesięcznych dzięki

okresowi finansowania do 8 lat.

ESOLEO ma doświadczenie w budowie

instalacji fotowoltaicznych na domach

prywatnych,

obiektach

użyteczności

publicznej, halach, biurowcach, sklepach,

gospodarstwach rolnych – od mikroinsta-

lacji po farmy PV.

Columbus wyemitował zielone obligacje za 75 mln zł

Millennium Leasing rozpoczyna współpracę z ESOLEO

Corab pozyskał inwestora

Corab pozyskał kapitał na dalszą realizację

założonych celów strategicznych związa-

nych z europejską ekspansją. Firma nawią-

zała współpracę strategiczną z największą

prywatną polską grupą kapitałową nale-

żącą do Michała Sołowowa.

Firma z roku na rok zwiększa swój udział

na rynku dostawców komponentów insta-

lacji fotowoltaicznych. W ciągu ostatnich

dwóch lat Corab inwestował w zdolności

produkcyjne i dystrybucyjne. Automatyza-

cja własnego zakładu produkcyjnego zwięk-

szyła możliwości produkcyjne firmy do

ponad 1,5 GW konstrukcji montażowych

rocznie. W tym roku zakończyła się również

budowa centrum magazynowego wyso-

kiego składowania przy olsztyńskiej obwod-

nicy. Obecnie firma dostarcza własne roz-

wiązania do blisko 20 europejskich krajów.

Corab stawia na stałe powiększanie

udziału w rynku fotowoltaicznym w Pol-

sce oraz dalszy rozwój eksportu. W tym

celu firma starała się pozyskać strategicz-

nego partnera.

– Wierzymy, że połączenie naszego 30-letniego

doświadczenia biznesowego i znajomości rynku

PV oraz wsparcia doświadczonego partnera

biznesowego, takiego jak grupa kapitałowa

Michała Sołowowa, to dla nas duża szansa

na dalszy rozwój zarówno pod względem roz-

szerzenia oferty produktowej, jak i zwiększe-

nia skali biznesu. Z takim partnerem kapitało-

wym będzie możliwe dalsze umacnianie pozycji

i zdobywanie nowych rynków eksportowych –

mówi Henryk Biały, prezes Zarządu Corab.

Fundusz wysoko ocenił dotychczasowe

działania firmy.

– Jesteśmy pod wrażeniem silnej pozycji ryn-

kowej, jak również dynamicznego wzrostu

Corab w ostatnich latach. Wierzymy, że przy

naszym udziale i dzięki naszemu wielolet-

niemu doświadczeniu w sektorach przemy-

słowych Corab będzie kontynuował szybki

wzrost również na rynkach międzynarodo-

wych – mówi Michał Sołowow.

Corab pozostaje pod kontrolą dotychcza-

sowego zarządu z prezesem Henrykiem

Białym.

Corab to polska firma z blisko 30-letnim

doświadczeniem w elektronice i produk-

cji komponentów ze stali i aluminium.

Od wielu lat prężnie działa w branży foto-

woltaicznej jako producent systemów

mocowań modułów oraz dystrybutor

renomowanych marek.

Fot. Columbus

rynek-aktualności-kraj

magazyn fotowoltaika 4/2020

Krajowa Spółka Cukrowa SA (KSC SA)

planuje budowę dużych instalacji fotowol-

taicznych przy swoich krajowych cukrow-

niach. Jako pierwsza powstanie farma

o mocy 0,5 MW w Cukrowni Dobrzelin,

która już jest centrum zielonych technolo-

gii w Grupie KSC. Koszt instalacji to ok.

2,2 mln zł.

KSC SA jako pierwszy podmiot z branży

cukrowej w Polsce rusza z projektem

budowy dużych instalacji PV przy swoich

cukrowniach na terenie kraju.

Przygotowania do budowy farm foto-

woltaicznych, które dostarczałyby zie-

loną energię na potrzeby własne KSC SA,

rozpoczęły się w 2018 roku. Przy udziale

zewnętrznych

ekspertów

analizowano

uwarunkowania lokalizacyjne (nasłonecz-

nienie oraz zacienienie terenów) oraz

wpływ czynników zewnętrznych na prace

instalacji (takich jak zanieczyszczenia,

zapylenie, zadymienie, śnieg, temperatura)

we wszystkich siedmiu cukrowniach KSC

w Polsce. Po przeprowadzonych analizach

i wizytach studyjnych firma W4E Ener-

gia Odnawialna przedstawiła pozytywne

rekomendacje dotyczące budowy insta-

lacji fotowoltaicznych dla cukrowni w:

Dobrzelinie, Kluczewie, Krasnymstawie,

Kruszwicy oraz Nakle, które dysponują

odpowiednim terenami. Ambitny pro-

gram rozwoju fotowoltaiki postanowiono

rozpocząć od budowy instalacji fotowol-

taicznej na terenie Oddziału KSC SA

„Cukrownia Dobrzelin”, zlokalizowanego

w Dobrzelinie, w gminie Żychlin, powie-

cie kutnowskim, województwie łódzkim.

Planowana farma fotowoltaiczna ma mieć

moc 520 kW, optymalną w stosunku do

zapotrzebowania Cukrowni Dobrzelin

na energię elektryczną, i zajmie ok. 1 ha

powierzchni. Elektrownia będzie produ-

kować ok. 520 MWh rocznie, co pozwoli

na oszczędności 35% kosztów zakupów

energii elektrycznej w ciągu roku kalen-

darzowego. Efekt ekologiczny to ograni-

czenie emisji CO2 na poziomie 409,05 Mg

CO2/rok. Wybrana lokalizacja pozwala na

rozbudowę farmy fotowoltaicznej dwu-

krotnie, do mocy 1 MW.

W procesie przygotowywania inwestycji

w Dobrzelinie uzyskano decyzję o warun-

kach zabudowy oraz opracowano projekt

budowlany, a następnie uzyskano decy-

zję o warunkach przyłączenia do sieci oraz

pozwolenie na budowę. KSC SA złożyła

do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony

Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi

wniosek o pożyczkę na preferencyjnych

warunkach na sfinansowanie budowy

instalacji. Zakończył się już proces wyboru

wykonawcy – farmę zbuduje firma SOON

ENERGY Poland Sp. z o.o.

Centrum logistyczne Corab w Olsztynie

zostało otwarte w listopadzie 2019 roku.

Firma rozwija się jednak tak szybko, że

postanowiła podwoić przestrzeń magazy-

nową. Obecnie posiada ponad 15 000 m2

powierzchni wysokiego składowania.

Centrum zostało zbudowane, zorganizo-

wane i wyposażone w najlepsze dostępne

na rynku rozwiązania. Nowoczesne regały

umożliwiają składowanie do wysokości

ponad 12 m. System sam lokalizuje poło-

żenie produktu, umożliwiając natych-

miastową kompletację. Magazyn wyko-

rzystuje najnowszej generacji terminale

oraz automatyczne wózki boczne z moż-

liwością programowania poziomów. Cały

proces logistyczny jest stale kontrolowany.

Wszystkie procesy są monitorowane inte-

ligentnym systemem kamer. Ma to szcze-

gólne znaczenie dla kontroli i weryfikowa-

nia poprawności przesyłek zarówno przy-

chodzących, jak i wychodzących. Prze-

strzeń zoptymalizowana jest tak, by reali-

zacja zadań odbywała się możliwie jak

najszybciej. Za pomocą specjalnego pro-

gramu wyznaczano trakty komunikacyjne

tak, by jeszcze bardziej zwiększyć wydaj-

ność magazynu.

Wybudowane centrum logistyczne znaj-

duje się przy zjeździe z obwodnicy Olsz-

tyna. Jest to gwarancja wygodnego i szyb-

kiego dojazdu.

Pierwsza farma fotowoltaiczna Krajowej Spółki Cukrowej

Corab zwiększa przestrzeń magazynową

Grupa Grodno i Energa

Obrót będą wspólnie

dostarczać rozwiązania PV

Spółki Grodno i Energa Obrót SA zawarły

umowę partnerską, która dotyczy współ-

pracy przy realizacji mikroinstalacji foto-

woltaicznych o mocy do 10 kWp.

W ramach umowy Grodno odpowie-

dzialne będzie za dostawę komponentów,

przygotowanie dokumentacji technicznej

oraz montaż mikroinstalacji PV na rzecz

klientów Energi Obrót. To jeden z głów-

nych krajowych sprzedawców energii elek-

trycznej, oferujący również kompleksową

ofertę montażu paneli fotowoltaicznych

dla klientów indywidualnych. W uzupeł-

nieniu świadczonych usług Energa Obrót

zaoferowała też klientom funkcjonalny

kalkulator PV. Pozwala on szybko i spraw-

nie, w kilku różnych wariantach, oszaco-

wać koszt montażu wraz z dostępnymi

opcjami oszczędności, a także zwrot inwe-

stycji w małą, prywatną fotowoltaikę.

– Nawiązana współpraca stwarza Grodnu

możliwość umocnienia pozycji na rynku

mikroinstalacji fotowoltaicznych i zwięk-

szenia dotarcia do odbiorców. Energa Obrót

zyskuje natomiast rzetelnego partnera, jed-

nego z najbardziej doświadczonych wyko-

nawców instalacji PV w Polsce i dystrybutora

najlepszych komponentów. Nasza współpraca

ma duży potencjał – stwierdził Andrzej Jur-

czak, prezes Zarządu Grodno SA.

Działalność w branży fotowoltaicznej

Grodno prowadzi od 10 lat. Obecnie jest

jednym z wiodących dostawców mikroin-

stalacji fotowoltaicznych w Polsce – udział

rynkowy spółki przekracza 15%. Odnoto-

wuje również dynamiczny rozwój w obsza-

rze małych instalacji komercyjnych (prze-

mysłowych), a także wielkoskalowych

farm o mocy powyżej 500 kWp.

Zgodnie z założeniami Zarządu, fotowol-

taika obok pomp ciepła będzie kluczowym

kierunkiem rozwoju Grupy Grodno w naj-

bliższych latach.

Fot. GRODNO

Fot. KSC

rynek-aktualności-kraj

magazyn fotowoltaika 4/2020

Spółka Unimot Energia i Gaz Sp. z o.o.,

należąca do Grupy Kapitałowej Unimot,

zawarła umowę inwestycyjną dotyczącą

realizacji projektów farm fotowoltaicznych

o łącznej mocy około 108 MW ze spółką

Naturalna Energia Sp. z o.o. oraz jej zało-

życielami, Dominikiem Cicheckim i Łuka-

szem Hołubowskim. Na podstawie wyne-

gocjowanej umowy spółka Unimot Ener-

gia i Gaz nabyła 80 proc. udziałów w spółce

Naturalna Energia i zobowiązała się do

przekazania tej spółce kwoty 6,5 mln zł

w formie pożyczki na dalszą realizację pro-

jektów. Projekty farm fotowoltaicznych

są na różnym etapie rozwoju, przy czym

wszystkie posiadają warunki przyłączenia,

co jest kluczowe w przypadku takich pro-

jektów, a część z nich uzyskała już nawet

pozwolenia na budowę. Wszystkie pro-

jekty znajdują się w jednej lokalizacji, co

pozwoli w przyszłości na optymalizację

kosztów ich utrzymania po wybudowaniu.

Rolę doradcy prawnego Unimot Energia

i Gaz przy tej transakcji pełniła Kancelaria

Sadkowski i Wspólnicy.

Spółka Unimot Energia i Gaz, wspól-

nie ze spółką Naturalna Energia, zamie-

rzają doprowadzić wszystkie projekty

finansowane

podstawie

umowy

i nieposiadające jeszcze prawomocnego

pozwolenia na budowę, do uzyskania

takiego pozwolenia do końca III kwar-

tału 2021 roku. Łączna wartość wszystkich

objętych umową projektów po wybudo-

waniu szacowana jest na około 350 mln zł,

a roczna produkcja ma osiągnąć wolumen

na poziomie 110 tys. MWh. Dalsze decy-

zje strategiczno-biznesowe dotyczące pro-

jektów farm fotowoltaicznych w zakre-

sie ich ewentualnej sprzedaży lub dal-

szej realizacji na podstawie uzyskanych

pozwoleń będą podejmowane w przyszło-

ści z uwzględnieniem m.in. warunków ryn-

kowych oraz możliwości finansowania.

Grupa Unimot jest już obecna na rynku

OZE od maja 2020 roku, gdy wystarto-

wała z ofertą sprzedaży instalacji modu-

łów fotowoltaicznych pod marką AVIA

Solar. Od tego czasu łącznie sprzedano już

1,5 MW instalacji fotowoltaicznych, a do

końca 2023 roku planowane jest osiągnię-

cie niemal 280 mln zł przychodów z tego

biznesu. W sierpniu br. Grupa ogłosiła

także, że planuje uruchomić w Sędziszo-

wie Małopolskim własną linię produkującą

moduły fotowoltaiczne, które będą ofero-

wane klientom pod marką AVIA Solar.

Źródło: Unimot

Spółka SVERINUS, zajmująca się tworze-

niem projektów i budową farm PV, podpi-

suje kolejne umowy na dzierżawy gruntów

pod budowę farm fotowoltaicznych.

Jak informuje spółka, kolejne inwesty-

cje powstaną w województwach lubuskim

i wielkopolskim w gminach: Bobrowice

(powiat krośnieński), Brzeźnica (żagański),

Niegosławice (żagański), Żerków (jarociń-

ski) oraz Dobiegniew (strzelecko-drezde-

necki). Powierzchnia tych terenów inwe-

stycyjnych to łącznie 23 ha, na których sta-

nie 37 500 paneli fotowoltaicznych o mocy

13 500 MWh rocznie. Jest to ogromna

ilość energii, którą trudno sobie wyobrazić.

W praktyce oznacza to, że wyprodukowana

na nowych gruntach SVERINUSA ener-

gia będzie mogła zasilić elektryczną Teslę S

PD85 tak, by przejechała prawie 80 mln km.

– Obserwujemy ogromne zainteresowanie

właścicieli gruntów rolnych, którzy chcą

budować na swoich terenach farmy fotowolta-

iczne właśnie z nami – mówi Seweryn Ślaski,

założyciel SVERINUS SA. – Zgłaszają się

do nas osoby z całej Polski, a nasi specjaliści

mają masę pracy, by ocenić grunty i zakwa-

lifikować je do projektu farmy PV. Jeździmy,

sprawdzamy dokumentację ziem i tam, gdzie

spełniane są warunki – zawieramy umowy

dzierżawy na niemal 30 lat – dodaje.

Grunty inwestycyjne pod budowę farm

fotowoltaicznych muszą spełniać okre-

ślone warunki. Powierzchnia nie powinna

być mniejsza niż 2 ha, ważne, aby przy

działkach do 10 ha w pobliżu znajdo-

wała się sieć średniego napięcia (SN) lub

główny punkt zasilający (GPZ), natomiast

w przypadku bardzo dużych gruntów

wymagana jest obecność linii wysokiego

napięcia (WN) lub GPZ WN/SN.

Grupa Unimot inwestuje w farmy fotowoltaiczne

Rośnie zainteresowanie właścicieli gruntów rolnych budową

instalacji PV

NFOŚiGW

dofinansuje studia

podyplomowe z zakresu

ochrony atmosfery i klimatu

Ochrona jakości powietrza, adaptacja do

zmian klimatu i racjonalne gospodarowa-

nie zasobami, w tym m.in. innowacyjne

technologie środowiskowe – to tema-

tyka studiów podyplomowych, które będą

mogły uzyskać wsparcie Narodowego

Funduszu Ochrony Środowiska i Gospo-

darki Wodnej. Nabór wniosków o dofinan-

sowanie w ramach programu „Edukacja

ekologiczna” rozpoczął się 23 listopada br.

Na dotacje mogą liczyć uczelnie wyż-

sze, instytuty badawcze oraz instytuty

naukowe Polskiej Akademii Nauk. Grupą

docelową działań edukacyjnych są pracow-

nicy związani z ochroną środowiska i edu-

katorzy oraz przedstawiciele samorządów.

Minimalna wysokość wsparcia na jeden

projekt to 100 tys. zł, a maksymalna to

250 tys. zł, przy całym budżecie dotacyj-

nym 1,11 mln zł (w tym 0,11 mln zł na

ewentualne odwołania).

Przed złożeniem wniosku ws. przedsięwzię-

cia przedstawionego do dofinansowania

musi ono uzyskać wskazanie przez mini-

stra właściwego ds. klimatu. To oznacza, że

wraz z wnioskiem należy przedłożyć pozy-

tywną opinię ministra właściwego ds. kli-

matu w zakresie zasadności realizacji przed-

sięwzięcia. Obowiązuje forma pisemna.

Celem programu „Edukacja ekologiczna”

jest podnoszenie poziomu świadomości

ekologicznej oraz kształtowanie postaw

ekologicznych społeczeństwa przez pro-

mowanie zasad zrównoważonego rozwoju.

Narodowy Fundusz w sposób ciągły wspiera

działania w zakresie aktywnej edukacji eko-

logicznej, finansując oprócz studiów pody-

plomowych m.in. konferencje i szkolenia,

kampanie informacyjno-promocyjne, kon-

kursy i przedsięwzięcia upowszechniające

wiedzę ekologiczną, branżowe wydawnic-

twa prasowe, a także budowę, rozbudowę

i wyposażenie obiektów infrastruktury słu-

żącej edukacji ekologicznej.

magazyn fotowoltaika 4/2020

KGHM Polska Miedź i 15 samorządów

z Zagłębia Miedziowego podpisało się

pod listem intencyjnym dotyczącym wza-

jemnej współpracy na rzecz rozwoju odna-

wialnych źródeł energii na terenie Zagłę-

bia Miedziowego.

Sygnatariusze listu zapowiedzieli współ-

pracę m.in. przy określaniu potencjalnych

gruntów pod instalacje OZE oraz inicjo-

waniu i prowadzeniu konsultacji służących

wypracowaniu rozwiązań administracyj-

no-organizacyjnych w obszarze rozwoju

OZE. Strony zadeklarowały także dialog

i wzajemne informowanie się o podejmo-

wanych inicjatywach w przedmiotowym

zakresie oraz integrowanie środowisk zain-

teresowanych rozwojem zrównoważonej

niskoemisyjnej gospodarki.

List intencyjny został uroczyście podpi-

sany 18 listopada br. na zorganizowanej

przez KGHM Polska Miedź oraz Zwią-

zek Pracodawców Polska Miedź konferen-

cji online „Zielone Zagłębie Miedziowe –

odnawialne źródła energii (fotowoltaika)”.

Celem spotkania było dostarczenie wiedzy

na temat obecnych i przyszłych rozwiązań

organizacyjnych, prawnych oraz finanso-

wych dla przedsiębiorców oraz jednostek

samorządu terytorialnego z zakresu odna-

wialnych źródeł energii (ze szczególnym

uwzględnieniem fotowoltaiki).

– Zielona energia stała się ogólnoświatowym

wyzwaniem, już nie tylko w sensie ideologicz-

nym, ale właśnie biznesowym. KGHM bada

zdolność firmy do produkcji w oparciu o zieloną

energię i aktualnie opieramy się głównie na foto-

woltaice i źródłach wiatrowych. Co więcej, już

z powodzeniem realizujemy takie projekty, które

sprawią, że będziemy jeszcze bardziej efektywni

energetycznie. Wszystko w oparciu o dobrą

współpracę z samorządem województwa i gmi-

nami Zagłębia Miedziowego – powiedział

podczas spotkania Marcin Chludziński, pre-

zes zarządu KGHM Polska Miedź SA.

Ekologia to jeden z podstawowych fila-

rów strategii KGHM na lata 2019–2023.

Według jej założeń, jeden z priorytetów

stanowi energetyka. Do 2030 roku spółka

planuje połowę zapotrzebowania na ener-

gię elektryczną pokryć z własnych źródeł,

w tym OZE. Wśród kluczowych elemen-

tów Programu Rozwoju Energetyki pro-

wadzonego w KGHM jest rozwój foto-

woltaiki. W ciągu najbliższych 24 miesięcy

w ramach GK KGHM Polska Miedź SA

planowane jest oddanie do użytku elek-

trowni fotowoltaicznych o mocy ponad

10 MW, co w skali roku pozwoli uniknąć

ponad 8 tys. ton emisji CO2 i innych związ-

ków azotów, siarki oraz pyłów.

W III kwartale 2020 roku do sieci Energi

Operator (EOP), spółki zależnej Energi

z Grupy ORLEN, przyłączonych zostało

blisko 19 tys. nowych mikroinstalacji. Łącz-

nie jest ich już ponad 66 tys. Według stanu

na koniec września br., w ciągu dziewięciu

miesięcy w sieci zarządzanej przez EOP

przybyło ponad 38 tys. mikroinstalacji.

Łączna moc zainstalowana wszystkich tego

typu źródeł przyłączanych do zarządzanej

przez Energę Operator sieci wynosi już

blisko 475 MW. W III kwartale przybyło

jej ponad 130 MW, zaś w ciągu dziewię-

ciu miesięcy 2020 roku w sumie przeszło

275 MW.

Niemal 100 proc. z przyłączonych do sieci

Energi Operatora mikroinstalacji sta-

nowi fotowoltaika. W sieci spółki pracuje

ponad 66 tys. takich źródeł o łącznej mocy

około 472 MW.

W sieci EOP poza fotowoltaiką ener-

gię elektryczną wytwarzają również inne

źródła OZE. Jest to m.in. 81 elektrowni

wodnych, 28 źródeł opartych na sile wia-

tru, ponad 10 biogazowni, a także gospo-

darstwa korzystające z więcej niż jednego

rodzaju źródła energii.

W związku z pandemią przyłączenia mikro-

instalacji oraz montaż liczników dwukie-

runkowych odbywa się z zachowaniem

szczególnych środków ostrożności. Elek-

tromonterzy wyposażeni są w rękawiczki

i maski ochronne. Klienci proszeni są o sto-

sowanie środków ochrony osobistej oraz

zachowanie bezpiecznej odległości pod-

czas wykonywania przez monterów prac.

KGHM planuje inwestycje w fotowoltaikę

Ponad 66 tys. mikroinstalacji w sieci Energi

rynek-aktualności-kraj

Fot. KGHM

rynek-aktualności-kraj

magazyn fotowoltaika 4/2020

Saule Technologies, polska spółka two-

rząca elastyczne ogniwa fotowoltaiczne na

bazie technologii perowskitowej, zapre-

zentowała lamele – łamacze światła, które

mogą zdefiniować przyszłość hi-tech. Pre-

zentacja produktu odbyła się przy współ-

pracy z partnerami – Somfy oraz Aliplast.

Spółka zamierza skomercjalizować lamele

we współpracy z firmą, która zostanie

wyłoniona w przetargu.

Spółka, która ma już podpisane listy inten-

cyjne na kilkaset tysięcy m2 lekkich kon-

strukcji dachowych i fasadowych opar-

tych na ogniwach perowskitowych, zapre-

zentowała kolejny komercyjny produkt

oparty na własnym pomyśle: automa-

tyczne lamele – łamacze światła wyposa-

żone w perowskitowe ogniwa słoneczne.

Po raz pierwszy zostały one zaprezento-

wane na torze Silesia Ring. W wydarzeniu

wzięli udział przedstawiciele kadry zarzą-

dzającej z kilkudziesięciu największych

polskich firm z branż, takich jak: logi-

styka, retail, FMCG, telekomunikacja oraz

nieruchomości. Prezentowany podczas

premiery produkt posiadał system auto-

matyzacji i smart sterowania osłoną firmy

Somfy i wykonany był na konstrukcji alu-

miniowej dostarczonej przez Aliplast.

Zaprezentowane przez Saule Technolo-

gies lamele mogą także współpracować

z instalowaną na dachach stacją pogodową.

Dzięki aktualizowanym na bieżąco danym

automatycznie zmieniają swoje ustawie-

nie względem pozycji słońca na niebie, by

zapewnić użytkownikom budynków kom-

fort cieplny i wizualny niezależnie od pory

roku. System pozwala na integrację z niemal

każdą automatyką budynkową BMS (ang.

Building Management System) i w pełni wpi-

suje się w trendy smart building oraz smart

house. Lamele mogą być dostosowane

do preferencji konsumentów, począw-

szy od użytego materiału, jak aluminium,

drewno, szkło lub tworzywa sztuczne, przez

kształt i szerokość, skończywszy na kolorze.

Dodatkowo rozwiązanie zabezpiecza budy-

nek przed przegrzewaniem oraz wychło-

dzeniem, znacznie redukując koszty eksplo-

atacji klimatyzacji i ogrzewania we wszyst-

kich rodzajach budynków.

Podczas premiery spółka Saule Technolo-

gies poinformowała o organizacji przetargu

na licencję produktu na Europę. Jego zwy-

cięzca zyska możliwość sprzedaży rozwią-

zania na wyłączność na całym kontynen-

cie lub wybranych rynkach. Oferty można

składać do 15 stycznia 2021 roku.

Rada Nadzorcza Zespołu Elektrowni Pąt-

nów – Adamów – Konin (ZE PAK) pod-

jęła decyzję o wyborze Piotra Woźnego

na stanowisko prezesa zarządu. Decyzja

o powołaniu Piotra Woźnego jako pre-

zesa oraz Andrzeja Janiszowskiego jako

wiceprezesa ZE PAK jest związana z przy-

jętymi na początku października br. kie-

runkami strategii, której celem jest trans-

formacja ZE PAK w producenta energii

z odnawialnych źródeł energii (OZE).

– Moim celem jako prezesa zarządu będzie

możliwie najszybsze i efektywne przepro-

wadzenie Grupy PAK w kierunku produk-

cji energii neutralnej dla środowiska natural-

nego. Andrzej Janiszowski, posiadający bogate

doświadczenie związane z obszarem energe-

tyki, które zdobywał m.in. w PGNiG i najważ-

niejszych firmach doradczych takich jak EY

czy Deloitte, będzie istotnym wzmocnieniem

dla transformacji całej Grupy PAK – powie-

dział Piotr Woźny, prezes Zarządu ZE PAK.

Głównym założeniem kierunków strate-

gii jest stopniowe wygaszanie produkcji

energii z węgla brunatnego, która w sce-

nariuszu bazowym ma zostać zakończona

do 2030 roku. W najbliższych latach w ZE

PAK coraz więcej energii będzie wytwa-

rzanej z OZE, a po zakończeniu wydoby-

cia węgla produkowana będzie już wyłącz-

nie zielona energia. Termin zakończenia

produkcji energii z węgla nie jest przy-

padkowy, Spółka zamierza wpasować się

w finalne daty wytwarzania energii z węgla

wyznaczone w Porozumieniu paryskim.

Takie działanie ZE PAK przyczyni się

wydatnie do neutralności klimatycznej

Wielkopolski.

Polskie lamele wyposażone w perowskitowe ogniwa słoneczne

Nowy prezes ZE PAK

Magazyny energii

w aukcjach OZE

Stały Komitet Rady Ministrów przyjął

projekt rozporządzenia w sprawie maksy-

malnej ilości i wartości energii elektrycz-

nej z odnawialnych źródeł energii, która

może zostać sprzedana w drodze aukcji

w 2021 roku. W projekcie rozporządze-

nia pojawiły się wolumeny dla instalacji

hybrydowych. Będą to pierwsze aukcje dla

tego typu instalacji OZE.

Zgodnie z projektem, w 2021 roku w dro-

dze aukcji może zostać sprzedanych

394 200 MWh energii wytworzonej

w instalacjach hybrydowych o mocy zain-

stalowanej nie większej niż 1 MW o war-

tości 242 433 000 zł. Maksymalną ilość

energii, która może zostać sprzedana przez

wytwórców, którzy wyprodukowali ener-

gię elektryczną w instalacjach hybrydo-

wych o mocy zainstalowanej wyższej niż

1 MW, określono na 1 182 600 MWh, a jej

wartość na 703 647 000 zł.

W wyniku przeprowadzenia aukcji zgodnie

z wolumenami określonymi w projekcie roz-

porządzenia może powstać 5 MW w hybry-

dowych instalacjach OZE o mocy zainstalo-

wanej nie większej niż 1 MW oraz 15 MW

w instalacjach o mocy wyższej niż 1 MW.

– Moce instalacji hybrydowych, które mogą

zostać zbudowane w wyniku przeprowa-

dzenia aukcji zgodnie z parametrami wska-

zanymi w projekcie rozporządzenia, nie są

duże. Mimo wszystko jest to ważny sygnał dla

rynku, gdyż po raz pierwszy systemem aukcyj-

nym zostaną objęte instalacje OZE stabilizo-

wane magazynem energii – mówi Barbara

Adamska, prezes Polskiego Stowarzysze-

nia Magazynowania Energii (PSME).

Projekt rozporządzenia nie wymaga roz-

patrzenia przez komisję prawniczą. Jest

szansa, że rozporządzenie zostanie podpi-

sane przez Prezesa Rady Ministrów i ogło-

szone do końca 2020 roku. Rozporządze-

nie jest niezbędne, aby Urząd Regulacji

Energetyki mógł przeprowadzić aukcje na

energię wytworzoną w instalacjach OZE

w 2021 roku.

Fot. Saule Technologies

magazyn fotowoltaika 4/2020

rynek-aktualności-kraj

Program „Mój Prąd” okazał się ogrom-

nym sukcesem. Zwiększony do 1,1 mld zł

budżet programu został już wyczerpany,

co oznacza, że wsparcie trafi aż do 220 tys.

prosumentów, którzy już produkują ener-

gię elektryczną z instalacji PV. Z powodu

wykorzystania

podwyższonej

alokacji

w programie Ministerstwo Klimatu i Śro-

dowiska oraz NFOŚiGW zamknęły 7 grud-

nia br. nabór wniosków.

– Dodatkowe 100 mln zł z Narodowego Fun-

duszu Ochrony Środowiska i Gospodarki

Wodnej w bardzo krótkim czasie zachęciło

kolejne 20 tys. polskich rodzin do ubiegania się

o wsparcie z „Mojego Prądu”. To pokazuje, że

zainteresowanie Polaków dotacjami do mikro-

instalacji fotowoltaicznych cieszy się niezmien-

nie dużym zainteresowaniem. Można wręcz

powiedzieć, że za sprawą programu „Mój

Prąd” fotowoltaika prosumencka przeżywa

obecnie prawdziwy boom – podkreśla mini-

ster klimatu i środowiska Michał Kurtyka.

Budżet programu zwiększony do 1,1 mld zł

odpowiadał 220 tys. wniosków przy mak-

symalnej kwocie dofinansowania 5 tys. zł.

W ostatnim czasie liczba składanych wnio-

sków dochodziła nawet do 2 tys. dziennie,

dlatego budżet wyczerpał się i nabór został

zamknięty z dniem 7 grudnia br.

– Przy tej liczbie złożonych wniosków zakła-

dam, że ich ocena i wypłata dotacji potrwa do

połowy 2021 roku. Jeśli zarejestrowane wnio-

ski przekroczą zakładane 1,1 mld zł, to wypra-

cujemy takie rozwiązanie, które uwzględni

oczekiwania i potrzeby naszych potencjalnych

beneficjentów. O szczegółach będziemy infor-

mować po zakończeniu oceny całego naboru.

Ale równolegle pracujemy razem z resor-

tem klimatu i środowiska nad nową odsłoną

„Mojego Prądu”. Chcemy rozszerzyć program

o dotacje m.in. na punkty ładowania dla samo-

chodów elektrycznych – zapowiada wicepre-

zes NFOŚiGW Paweł Mirowski.

„Mój Prąd” to jeden z największych w Euro-

pie programów finansowania mikroinstala-

cji fotowoltaicznych o mocy 2–10 kW dla

osób fizycznych, które wytwarzają ener-

gię elektryczną na własne potrzeby. Pro-

gram wystartował w połowie 2019 roku.

Łączna moc instalacji ze złożonych wnio-

sków da 1,2 GW, które rocznie wypro-

dukują ok. 1200 GWh/rok energii elek-

trycznej. Pierwsze dwa nabory „Mojego

Prądu” przyczynią się do redukcji CO2

aż o 1 000 000 000 kg/rok.

To już trzecia umowa między R.Power

a mBankiem dotycząca finansowania port-

folio projektów fotowoltaicznych. Łączna

wartość wszystkich kredytów udzielonych

Grupie R.Power przez mBank osiągnęła

355 mln zł.

Najnowsza tura finansowania projek-

tów grupy R.POWER zostanie przezna-

czona na budowę 32 elektrowni o łącz-

nej mocy 29,4 MWp na terenie całej Pol-

ski. Energia wytworzona przez portfolio

tych farm mogłaby pokryć zapotrzebowa-

nie na energię elektryczną ponad 10 tys.

gospodarstw domowych. We wszystkich

projektach zostaną wykorzystane dwu-

stronne moduły fotowoltaiczne (tzw.

bifacial). Projektom zabezpieczono gwa-

rancję sprzedaży energii w systemie

aukcyjnym. Budowa nowych elektrowni

rozpocznie się jeszcze w tym roku, zaś

zakończenie jest planowane na III kwar-

tał 2021 roku.

W ramach przyjętej kilka lat temu strategii

wspierania projektów OZE mBank konse-

kwentnie zwiększał swój udział w finan-

sowaniu tego typu działań i obecnie,

od marca, limit finansowania wynosi już

rekordowe 2 mld zł.

R.Power w ciągu ostatnich lat wygrała

aukcje solarne na łączną moc instalacji

prawie 300 MWp. Tylko w Polsce firma

rozwija portfel farm fotowoltaicznych

o mocy ponad 2 GWp. Poza Polską R.Po-

wer rozwija projekty fotowoltaiczne na

terytorium Portugalii, Włoch i Hiszpa-

nii. R.Power działa w całym łańcuchu war-

tości rynku PV – rozwija projekty elek-

trowni, buduje je, a także świadczy usługi

zarządzania systemem PV, serwisowania

i obsługi elektrowni fotowoltaicznych.

Sukces II edycji programu „Mój Prąd”. Nowy nabór w 2021

mBank udziela kredytu o wartości 102 mln zł

na finansowanie projektów PV

PGE otwiera dwie farmy PV

oraz dzierżawi

kolejne grunty

Należąca do Grupy Kapitałowej PGE

spółka PGE Energia Odnawialna wydzier-

żawiła

Diecezji

Zielonogórsko-

Gorzowskiej blisko 320 ha gruntów. Do

końca 2023 roku powstaną tam instala-

cje fotowoltaiczne o łącznej mocy ok.

250 MW. Spółka otworzyła też dwie

kolejne, jednomegawatowe farmy sło-

neczne: PV Lutol 1 i PV Lutol 2.

PGE Energia Odnawialna wydzierża-

wiła tereny w województwie lubuskim,

w dwóch lokalizacjach. Ponad 267 ha znaj-

duje się w gminie Słubice, a prawie 52 ha

w miejscowościach Wilenko i Myszęcin.

Co ważne, pozyskane grunty leżą w bli-

skim sąsiedztwie infrastruktury wysokiego

napięcia, umożliwiającej przyłączenie do

sieci elektroenergetycznej. Dodatkowo

dzięki korzystnemu położeniu i ukształ-

towaniu terenu można się spodziewać,

że zbudowane tam farmy fotowolta-

iczne będą się charakteryzować wysoką

produktywnością.

Oprócz dużych projektów, podobnych

do tych realizowanych na gruntach Die-

cezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, spółka

będzie inwestować również w mniejsze,

jednomegawatowe instalacje, podobne do

właśnie oddawanych do użytkowania farm

słonecznych: PV Lutol 1 i PV Lutol 2.

Zbudowane w województwie lubuskim

elektrownie słoneczne wraz z infrastruk-

turą towarzyszącą związaną z wypro-

wadzeniem mocy są ostatnimi z czte-

rech projektów PGE Energia Odna-

wialna, które zwyciężyły w ubiegłorocz-

nej aukcji na sprzedaż energii elektrycz-

nej w instalacjach odnawialnych źródeł

energii do 1 MW.

W lecie spółka uruchomiła na Podkarpa-

ciu PV Lesko, a pod koniec października

otwarta została instalacja PV Bliskowice

w województwie lubelskim.

Zarówno PV Lutol 1, jak i PV Lutol

2 zostały wyposażone w blisko 3 tys.

modułów monokrystalicznych o mocy

350 W każdy. To obecnie najbardziej

wydajna i efektywna technologia, dominu-

jąca na rynku.

Obie farmy słoneczne wybudowano na

terenach własnych PGE Energia Odna-

wialna. Ich łączna powierzchnia wynosi

3,4 ha.

rynek-aktualności-kraj

magazyn fotowoltaika 4/2020

Firma Soltec, dystrybutor komponentów

fotowoltaicznych, wynajęła ok. 4100 m2

powierzchni magazynowo-biurowej w Pro-

logis Park Warsaw II.

Soltec jest jedną z najstarszych firm prowa-

dzących działalność w branży fotowoltaicz-

nej w Polsce. Firma od ponad 14 lat dostar-

cza partnerom biznesowym produkty naj-

wyższej jakości niezbędne do zbudowa-

nia elektrowni fotowoltaicznej o każdej

mocy. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu

i dobrym relacjom z największymi produ-

centami, klienci Soltec mogą liczyć na stałą

dostępność niezbędnych komponentów,

a także wsparcie merytoryczno-techniczne

w doborze, projektowaniu i serwisowaniu

sprzętu fotowoltaicznego. Firma organizuje

również szkolenia z zakresu montażu insta-

lacji fotowoltaicznych, magazynów energii,

systemów hybrydowych oraz najnowocze-

śniejszych rozwiązań w tym zakresie.

– Cieszymy się, że tak wielu Polaków zrozu-

miało, jak ważne jest alternatywne pozyski-

wanie energii, a my możemy się do tego przy-

czyniać. Dynamiczny rozwój Soltec w ostat-

nich latach oraz powiększanie się zespołu firmy

skłoniły nas do wynajęcia większej powierzchni

magazynowo-biurowej. Znalezienie atrakcyj-

nego magazynu w pierwszej strefie w Warsza-

wie nie było łatwe. Partnerzy z Cresy pomogli

nam przejść przez proces poszukiwań i nego-

cjacji, dzięki czemu już od października mogli-

śmy rozpocząć przenoszenie części produktów

do nowego miejsca – mówi Hanna Ziętkow-

ska, dyrektor operacji w firmie Soltec.

Prologis Park Warsaw II to nowocze-

sne centrum dystrybucyjne z komplek-

sem magazynowo-biurowym oraz komu-

nikacją publiczną tuż przy parku, zlo-

kalizowane na zrewitalizowanym tere-

nie w przemysłowej dzielnicy Warszawy.

Park położony jest tuż przy obwodnicy

miasta i trasie S8, co pozwala na efek-

tywną dystrybucję zarówno na terenie

stolicy, jak i w całym kraju. W odległości

około 10 km znajduje się także między-

narodowe lotnisko oraz autostrada A2.

Magazyn firmy Soltec zajmie 4100 m2.

Najemca zajął ostatnią wolną przestrzeń

w tym parku.

– Przy tej transakcji lokalizacja odegrała klu-

czową rolę. Na rynku fotowoltaiki bardzo

ważna jest przewaga konkurencyjna i speł-

nienie wymagań klientów, m.in. pod wzglę-

dem czasu dostawy. Dodatkowym wyzwa-

niem było znalezienie atrakcyjnego miejsca

dla magazynu oraz przestrzeni biurowej do

spotkań z klientami. Z tego powodu nowa sie-

dziba musiała być położona w pierwszej stre-

fie Warszawy, z dobrym dojazdem do najważ-

niejszych arterii komunikacyjnych – mówi

Miłosz Borkowski, starszy doradca w dziale

powierzchni przemysłowych i magazyno-

wych w firmie Cresa Polska, która repre-

zentowała Soltec w negocjacjach.

Rekordowa liczba

mikroinstalacji przyłączona

do sieci TAURONA

TAURON w trzech kwartałach 2020 roku

przyłączył do sieci energetycznej bli-

sko 62 tys. mikroinstalacji o łącznej mocy

422 MW. To ponad dwukrotnie więcej niż

w całym 2019 roku i blisko osiem razy wię-

cej niż w roku 2018. Dane te potwierdzają

słuszność realizowanego przez organizację

Zielonego Zwrotu TAURONA.

Od stycznia do końca września Grupa

TAURON przyłączyła także 42 odna-

wialne źródła energii inne niż mikroinstala-

cje, z których cztery nie zostały wykonane

w technologii fotowoltaicznej. W sumie

łączna moc instalacji OZE przyłączonych

do sieci TAURON w trzech kwartałach

2020 roku wynosi ok. 458 MW.

Rekordowe

przyłączenia

są

jednak

wyzwaniem dla dystrybucji. Odwróce-

nie przepływów w sieci dystrybucyjnej,

a więc wprowadzanie do sieci energii

zamiast jej pobierania, może skutkować

przeciążeniami elementów sieci (linie,

transformatory), problemami napięcio-

wymi lub brakiem możliwości wypro-

wadzenia mocy z części mikroinstalacji.

Zdaniem wielu ekspertów wyjściem z tej

sytuacji jest połączenie rozwoju mikroin-

stalacji z rozwojem małych, domowych

magazynów energii. Tak się już dzieje

w wielu krajach i u niektórych prosumen-

tów TAURONA.

Soltec powiększy powierzchnię magazynową

BAZA HURTOWNI ELEKTRYCZNYCH

W POLSCE

hurtownie-elektryczne.pl

RAPORTY

NOWOŚCI

magazyn fotowoltaika 4/2020

rynek-aktualności-świat

W Światowy Dzień Energii Disneyland w

Paryżu ogłosił plany stworzenia jednej

z największych w Europie elektrowni, zło-

żonej z fotowoltaicznych pokryć dacho-

wych – jest to część działań prośrodowi-

skowych prowadzonych nieustannie przez

markę. Elektrownia zostanie zbudowana

we współpracy z francuską firmą Urbaso-

lar należącą do Grupy Axpo.

Inwestycja zakłada wybudowanie na par-

kingu tzw. carportów, na których znaj-

dzie się 67,5 tys. modułów fotowoltaicz-

nych. Elektrownia wytworzy w sumie około

31 GWh energii elektrycznej w skali roku

– to mniej więcej tyle, ile wynosi 17 proc.

zapotrzebowania na energię w tym parku

rozrywki. Umieszczenie w ten sposób

modułów fotowoltaicznych ma dodat-

kową zaletę – zapewni gościom ochronę

przed niekorzystnymi warunkami atmosfe-

rycznymi. Fotowoltaiczne zadaszenie par-

kingu zajmie 17 ha i pozwoli pomieścić

ok. 9600 samochodów. Należąca do Axpo

firma Urbasolar planuje oddanie inwesty-

cji w 2023 r. Twórcy projektu zadbali także

o efekt wizualny – po ukończeniu wszyst-

kich prac na zadaszeniu zabłyśnie charak-

terystyczna dla tego miejsca głowa Myszki

Miki, widoczna z lotu ptaka.

Projekt wpisuje się w strategię środowiskową

Disneylandu w Paryżu, której celem jest

m.in. znacząca redukcja emisji gazów cieplar-

nianych oraz pełna dekarbonizacja dostaw

energii. Inwestycja przyczyni się do redukcji

emisji gazów cieplarnianych w regionie Val

d’Europe o około 750 ton CO2 w skali roku.

Za przeprowadzenie nowej inwestycji

w Disneylandzie odpowiada firma Axpo,

która działa również na polskim rynku.

Misją i DNA firmy jest wspieranie roz-

woju i realizacji projektów związanych

z odnawialnymi źródłami energii. W swo-

jej ofercie dla małych i średnich przed-

siębiorstw Axpo sprzedaje wyłącznie zie-

loną energię. Firma jest jednym z naj-

większych niezależnych odbiorców ener-

gii odnawialnej w Polsce, świadczy rów-

nież usługi związane ze sprzedażą paneli

fotowoltaicznych.

Źródło: Axpo Polska

Stowarzyszenie branży fotowoltaicznej

SolarPower Europe opublikowało najnow-

szy raport dotyczący europejskiego rynku

fotowoltaicznego.

Według raportu w 2020 roku Niemcy zna-

lazły się na pierwszym miejscu, dodając

4,8 GW nowych mocy; na drugim miej-

scu uplasowała się Holandia z 2,8 GW

nowych mocy; a na trzecim Hiszpania,

która w ubiegłym roku była na pozycji

lidera i która dodała 2,6 GW.

Z kolei w Polsce zainstalowano 2,2 GW

w br., czyli dwukrotnie więcej niż w roku

2019. To sprawiło, że Polska awansowała

z piątego miejsca na czwarte. Ranking

TOP 5 zamyka Francja na piątym miej-

scu z dodatkowymi 945 MW nowych

mocy.

Według SolarPower Europe branża PV

okazała się odporna na kryzys wywołany

przez pandemię koronawirusa.

Źródło: SolarPower Europe

Disneyland z jedną z największych w Europie instalacji

fotowoltaicznych

Polska zaskoczyła po raz kolejny na europejskim rynku

fotowoltaicznym

Certyfikat dla Q CELLS

Q CELLS, dostawca kompleksowych roz-

wiązań energetycznych w sektorze energii

słonecznej, poinformował, że jako pierw-

szy producent modułów fotowoltaicznych

pomyślnie ukończył i przeszedł rygo-

rystyczny program certyfikacji testów

nowych modułów realizowany przez TÜV

Rheinland.

Organizacja TÜV Rheinland opracowała

standard testów PV o kontrolowanej jako-

ści w celu podniesienia poprzeczki w kwe-

stii monitorowania, testowania i uznawa-

nia jakości modułów solarnych. W firmie

Q CELLS PV nowy standard z zakresu

kontrolowanej jakości stanie się oficjal-

nym

standardem

certyfikacji

spółki,

począwszy od najnowszej gamy modu-

łów solarnych Q.PEAK DUO-G9. Spółka

przyjęła certyfikację PV o kontrolowanej

jakości TÜV Rheinland w celu wzmoc-

nienia swojej pozycji wiodącego dostawcy

jakości w branży PV na podstawie sche-

matu testów, który obecnie jest nie tylko

najbardziej kompleksowy i rygorystyczny,

lecz także stanowi jedyny proces certyfika-

cji w całej branży, który uwzględnia nieza-

leżne i losowe testy w zakładzie z bieżącej

produkcji oraz regularne testy materiałów.

SunRoof otwiera oddział

w Niemczech

SunRoof powstał w 2013 roku w Szwe-

cji z misją stworzenia dachu solarnego

w nowoczesnym designie, zintegrowanego

z architekturą domu, i celem zapewnie-

nia wszystkim dostępu do zrównoważo-

nej energii. Pierwsze lata jego działalno-

ści upłynęły głównie na opracowywaniu

i testowaniu autorskiej technologii.

Obecnie

technologia

dachów

solar-

nych opracowana przez SunRoof jest już

z powodzeniem stosowana w ponad 100

domach w Szwecji, Norwegii, Polsce

i Szwajcarii. Niemcy są kolejnym rynkiem,

na którym klienci dostaną szansę stwo-

rzenia samowystarczalnego energetycz-

nie i inteligentnego domu dzięki solarnym

innowacjom oferowanym przez SunRoof.

Fot. SunRoof

magazyn fotowoltaika 4/2020

magazyn

fotowoltaika

2/2020

cena 16,50 zł (w tym 8% VAT)

ISSN 2083-070X

Data

Podpis

Wysyłka czasopism zostanie zrealizowana po dostarczeniu Wydawcy podpisanego zamówienia.

Wydawnictwo KREATOR, ul. Tytoniowa 20, 04-228 Warszawa

tel. 508 200 900, prenumerata@kreatorpolska.pl

NIP 952 174 70 19 REGON 365604130

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez KREATOR Agnieszka Parzych na potrzeby realizacji zamówienia prenumeraty zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)

2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. Dz.U. UE L.2016.119.1 z dnia 4 maja 2016 r.

Dane do faktury:

Zamawiający:

Adres:

NIP:

Adres do wysyłki:

Imię i nazwisko adresata prenumeraty:

tel./fax:

e-mail:

Zamawiam prenumeratę roczną* czasopisma:

Oświetlenie LED (4 wydania)

Prenumerata papierowa krajowa plus e-wydania gratis

Liczba prenumerat….. x 64 zł. Do zapłaty ………..zł

od numeru…….

Magazyn Fotowoltaika (4 wydania)

Prenumerata papierowa krajowa plus e-wydania gratis

Liczba prenumerat….. x 64 zł. Do zapłaty ………..zł

od numeru……

Katalog Fotowoltaika (rocznik)

Bezpłatny dla prenumeratorów

*podane ceny zawierają koszty dystrybucji oraz podatek VAT

Prenumerata elektroniczna

Liczba prenumerat….. x 54 zł. Do zapłaty ………..zł

od numeru……

Prenumerata elektroniczna

Liczba prenumerat….. x 54 zł. Do zapłaty ………..zł

od numeru……

magazyn

fotowoltaika

www.akademialed.pl

www.magazynfotowoltaika.pl

ZAMÓWIENIE

LED

15 zł (w tym 8% VAT)

nr 2/2020

Bakteriobójcze

promieniowanie UVC

– korzyści i zagrożenia

K a t a l o g

F O T O W O L T A I K A

2 0 2 0

magazyn

fotowoltaika

TECHNOLOGIE

PRODUKTY

REALIZACJE

www.akademialed.pl

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56