Fullscreen

PV_2_22

Welcome to interactive presentation, created with Publuu. Enjoy the reading!

nauka

31

magazyn fotowoltaika 2/2022

partii modułów (około 10 GW) z  powodu nowego materiału

warstwy spodniej, który był szeroko stosowany w latach 2010–

2015. Ten materiał zaczął pękać po kilku latach pracy w tere-

nie, pomimo posiadania testów kwalifikacyjnych oraz spełnienia

wszystkich standardów branżowych.

Warstwa spodnia to dolna warstwa modułu słonecznego,

która zabezpiecza tył modułu i  jest często wykonana z  mate-

riałów polimerowych. Warstwa ta zapewnia zasadniczą izolację

elektryczną i integralność mechaniczną modułu. Ta awaria mate-

riału zmusiła deweloperów PV do zastąpienia modułów z wadli-

wym arkuszem tylnym nowymi urządzeniami. Branża fotowol-

taiczna, na szczęście, dysponuje także kilkoma sprawdzonymi

materiałami na warstwy spodnie, które przetrwały bezawaryjnie

przez dziesięciolecia.

Wykorzystanie znanych dobrych i  złych podkładek (warstw

tylnych) umożliwiło zespołowi DuraMAT opracowanie proce-

dury walidacji nowych sekwencji testowych. Łącząc te sekwen-

cje z zaawansowanymi technikami analizy materiałów, zespół był

w  stanie zrozumieć, dlaczego tylne warstwy nieodpowiedniego

materiału zawodzą zarówno na poziomie chemicznym, jak i mecha-

nicznym. Porównując próbki, których wytrzymałość zawiodła,

pochodzące z połączonych testów warunków skrajnych z wadli-

wymi modułami w terenie, zespół naukowców na wczesnym eta-

pie badawczym potwierdził, że za tego typu awarie w terenie odpo-

wiadają niekompletne testy warunków skrajnych. Obecnie w celu

opracowania nowych warstw tylnych zespół bada róźne rodzaje

materiałów, sprawdzając ich zachowanie w projektowanych modu-

łach. Opracowywane są procedury eliminacyjne. Zespół prowadzi

także badania modułów ze szklanymi arkuszami tylnymi.

– DuraMAT z założenia inkubuje początkujących naukowców

w wyjątkowy sposób – powiedziała Laura Schelhas, która uczest-

niczyła w  zespole jako początkujący badacz w  SLAC Natio-

nal Accelerator Laboratory. Po zakończeniu projektu rozpo-

częła pracę w NREL jako dyrektor wykonawczy drugiego etapu

prac konsorcjum DuraMAT. – DuraMAT pozwala początkują-

cym naukowcom spróbować swoich sił jako główny badacz w projek-

cie i daje im posmak raportowania, zarządzania projektami, obsady

personelu i  budżetowania, co naprawdę stwarza możliwość roz-

woju kariery dla mniej doświadczonych, lecz zdolnych naukowców.

Projekt backsheet był doskonałym przykładem tego, jak to działa –

dodaje. Początkujący badacze zostali zaproszeni na konferencje,

aby zaprezentować rezultaty swoich prac. Dzięki interesującym

wynikom swoich badań niektórzy z nich otrzymali stałe posady

w NREL i innych laboratoriach.

Cel DuraMAT – 50 lat żywotności modułu

Wiele badań DuraMAT koncentruje się na niezawodności

i trwałości technologii komercyjnych. – Przenosimy teraz nacisk na

metody testowania predykcyjnego i modelowania, które umożliwią nam

szybszą i dokładniejszą ocenę niezawodności w nowych technologiach.

Energia słoneczna musi być ciągle ulepszana, a cykle rozwoju produktów

mogą być znacznie szybsze niż cykle testowania niezawodności. Ponie-

waż branża szybko się rozwija, musimy znaleźć sposób na ocenę nieza-

wodności i trwałości w tempie rozwoju produktu – powiedział Barnes,

zapytany, dokąd zmierza DuraMAT.

Jest to ambitny cel dla społeczności DuraMAT, która zamierza

teraz rozpocząć przewidywanie żywotności modułów do nowego,

długiego okresu, oraz jak właściwie można ukształtować łańcuch

dostaw materiałów dla tych urządzeń. Kierując się fizyką awarii

i fizyką mechanizmów degradacji, badacze położą większy nacisk

na modelowanie predykcyjnego czasu życia, co pozwoli na dalsze

badania i możliwą komercjalizację modułów o żywotności 50 lat.

– Próbujemy przejść na tryb badania niezawodności, w którym

bezpośrednio kierujemy się modułami mającymi przetrwać 50 lat –

powiedział Barnes. – Jesteśmy bardzo skoncentrowani na modu-

łach o wysokiej wydajności energetycznej i wytwarzaniu ich w sposób

zrównoważony. Wiemy, że przyspieszenie wdrażania tak szybko, jak

jest to potrzebne do transformacji energetycznej, będzie miało duży

wpływ na materiały i energię. Ale nasze pytanie brzmi, jak możemy to

zrobić w sposób, który jest zrównoważony dla środowiska, i w sposób,

w jaki nasz łańcuch dostaw może nadążyć – dodaje.

W marcu 2022 r. ukazał się najnowszy roczny raport prze-

zentujący analizę techniczno-ekonomiczną wyników prac kon-

sorcjum. We wstępie raportu czytamy:

„Celem DuraMAT jest umożliwienie opracowania 50-letnich

modułów o  wysokiej wydajności energetycznej. Jest to trudne

zadanie, ale kluczowe dla transformacji energetycznej. Staje się

tym trudniejsze, im szybsze jest wprowadzanie nowych techno-

logii podnoszących wydajność projektowanych modułów i wpro-

wadzanie ich do masowej produkcji bez należytych procesów

testowych. Poprawa wytrzymałości modułów pracujących w tere-

nie i zdolności przewidywania niezawodności wymaga zastoso-

wania bardziej wytrzymałych komponentów i konstrukcji".

Identyfikacja różnych mechanizmów degradacji, niektó-

rych przebiegających bardzo powoli, innych w szybko zmienia-

jącym się tempie, zachodzących w ciągu 30–50 lat pracy modułu

PV, jest możliwa dzięki zastosowaniu zaawansowanego systemu

testowania. Zaawansowany system testowania umożliwia otrzy-

manie rzetelnych i  wiarygodnych danych wynikowych w  celu

zestawienia ich z danymi historycznymi. Analiza porównawcza

jest niezbędna dla wykrywania słabości, solidnego modelowa-

nia oraz stanowi podstawę do stosowania właściwych materia-

łów i technologii do budowy modułów. To klucz do uzyskania

bardzo długiej trwałości urządzenia.

Opracowanie: Mirosław Grabania.

Źródło: NREL, DuraMAT

Obraz elektroluminescencyjny pokazuje pękanie, które może wystąpić po ustawieniu się na module słonecz-

nym. Wydaje się, że stopień, w jakim te pęknięcia mogą zmniejszyć moc wyjściową modułu, zależy od wa-

runków i czasu. Zdjęcie: Byron McDanold, NREL

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60